Slovakııanyń Jılına qalasynda qazaq mádenıetiniń kúni ótti
JILINA. KAZINFORM — 2024 jylǵy 17 mamyr – Slovakııanyń eń tanymal týrıstik óńirleriniń biri – Jılına ólkesiniń astanasynda qazaq mádenıeti kúni ótti. Jılına qalasynyń ákimdigi men Qazaqstan Elshiliginiń uıymdastyrýymen «Zorlyq-zombylyqqa birge qarsymyz» uranymen ótken is-shara eki el halqynyń qazirgi álemdegi zorlyq-zombylyqtyń kez kelgen túrine qarsy turýdaǵy dostyǵy men birligin bildiredi.
Ashylý saltanatynda Jılına mery Peter Fıabane qazaqtyń mádenı dástúrlerimen jaqynyraq tanysýǵa jáne eki el arasyndaǵy dástúrli dostyq baılanystardy nyǵaıtýǵa múmkindik bergen Qazaqstannyń etnografııalyq tusaýkeseriniń ótkizilýin qoshemettedi. Zorlyq-zombylyq pen tózimsizdikke qarsy slovakııalyq jáne qazaqstandyq qoǵamdastyqtyń birlesken is-qımyldarynyń mańyzdylyǵy atap ótildi.
Qazaqstan Elshisi Tólejan Barlybaev memleket basshylyǵy atynan Slovakııa Premer-Mınıstri Robert Fıtsonyń tezirek saýyǵyp ketýin tilep, onyń Qazaqstan-Slovakııa yntymaqtastyǵyn damytý men nyǵaıtýǵa qosqan zor úlesin atap ótti. Kórmeni uıymdastyrýǵa kómektesken Jılına ólkesiniń bıligine rızashylyǵyn bildirgen Elshi oblystyq kitaphanaǵa beıbitshilik, izgilik jáne gýmanızm bıik murattaryn nasıhattaǵan Abaıdyń, Maǵjan Jumabaıdyń jáne basqa da qazaq qalamgerleriniń kitaptar jınaǵyn syıǵa tartty.
Qazaqstannyń etnografııalyq kórmesiniń qurmetti qonaqtarynyń qatarynda Slovakııa Syrtqy jáne eýropalyq ister mınıstri Joǵary Mártebeli ıÝraı Blanar myrza da boldy.
Jılınanyń tarıhı ortalyǵynda – 700 jyldyq tarıhy bar Marıan alańynda beıbitshilik pen kelisimdi, úı oshaǵyn, adam men tabıǵattyń úndestigin beıneleıtin qazaqtyń dástúrli kıiz úıi alǵash ret ornatyldy. Kórmege kelýshiler ıÝNESKO-nyń dúnıejúzilik materıaldyq emes mádenı muralar tizimine engen kıiz úıdiń bezendirilýimen jáne ony jasaýdyń biregeı sheberligimen tanysty. Sondaı-aq Uly dala kóshpendileriniń adamzat tarıhynda alǵash bolyp jylqyny qolǵa úıretip, metall balqytyp, dóńgelekti oılap tapqanyn, al kıiz úıdi oılap tabý Eýrazııanyń ulan-ǵaıyr keńistigin ıgerýge múmkindik bergenin bildi.
Jılınanyń bas alańynda Qurmanǵazynyń «Saryarqa», «Adaı», «Balbyraýyn», Dáýletkereıdiń «Kóreguly», Mahambettiń «Jumyr qylysh» jáne basqa da kúılerdi oryndaǵan Oraldyń «Arnaý» folklorlyq ansambli óner kórsetti. Slovakııa jurtshylyǵy dombyra, qobyz, sherte men jetigenniń únin joǵary baǵalap, mýzykanttardyń ónerin uzaq qol soǵyp qarsy aldy. Kontsertten túsken qarjy Batys Qazaqstan oblysyndaǵy sý tasqynynan zardap shekkenderge kómek kórsetý qoryna aýdarylady.
Jılınada ótken etnokórme Slovakııadaǵy qazaq mádenı is-sharalarynyń legin jalǵastyrdy. Jılına ólkesi «Qazaq kıiz úıi» kórmesi qoıylǵan tórtinshi óńir boldy. Buǵan deıin dástúrli qazaq úıimen jáne etnografııalyq tusaýkeserimen Bratıslava, Trnava jáne Banska-Bıstrıtsa ólkeleriniń turǵyndary tanysqan bolatyn.
