SQO-nyń toǵyz aýdany týlıaremııanyń tabıǵı oshaǵy aımaǵynda ornalasqan

PETROPAVL. KAZINFORM — Soltústik Qazaqstan oblysy 13 aýdanynyń 9-y — týlıaremııanyń tabıǵı oshaǵy aımaǵynda tur.

Týlıaremııany halyq arasynda «qoıan bezgegi» dep te ataıdy. SQO sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq baqylaý departamenti baspasóz qyzmetiniń málimetinshe, bıyl da týlıaremııamen syrqattaný jaǵdaılary ótken jyldaǵydaı tirkelgen joq. Sońǵy ret óńirde 2018 jyly bir adam osy qaýipti juqpaly aýrýmen aýyrǵan. 

Týlıaremııa — jiti ınfektsııalyq, bakterıaldy etıologııaly tabıǵı oshaqty juqpaly aýrý. Onyń belgileri ádette 3-7 kún ótkende baıqalady. Dene qyzýy kúrt kóterilip, adamdy qaltyratady, bas aýyryp, aınalyp, jalpy álsizdikke, bulshyqetterdiń aýrýyna, tábettiń nasharlaýyna ákelýi múmkin.

Syrqattyń lımfa túıinderi ulǵaıyp, tynys alý, as qorytý joldaryn, terini jáne basqa da múshelerdi zaqymdaıdy.

— Týlıaremııa Francisella tularensis bakterııalarynan týyndaıdy, olar syrtqy ortada uzaq ýaqyt: sýda +13, +15° temperatýrada 3 aıǵa deıin; astyqta, sabanda 0° tómen temperatýrada keminde 6 aı, sý jándikteriniń terisinde +20-25 ° bir aıǵa deıin saqtalady. Týlıaremııadaǵy negizgi ınfektsııa kózi — jabaıy kemirgishter — ondatrlar, qoıandar, sý egeýquıryqtary, sur tyshqandar, atjalmandar, tyshqandar jáne basqalar. Adamnan adamǵa týlıaremııa berilmeıdi, — deıdi mamandar.

Tabıǵı oshaqtarda ınfektsııa qan soratyn jándikter ıksod keneleri, masalar, sonalar arqyly taralady.

— Adam ınfektsııany aýrý nemese ólgen kemirgishterden teri men shyryshty qabattar arqyly, týlıaremııa qozdyrǵyshymen lastanǵan tamaq ónimderin, aýyl sharýashylyǵy ónimderin jáne sýdy paıdalanǵan kezde, lastanǵan astyqty qaıta óńdeý, shópti, sabandy kótergen kezinde shań nemese qansorǵyshtar arqyly juqtyrýy múmkin, — deıdi sanıtar dárigerler.

Mamandardyń aıtýynsha, týlıaremııadan saqtanýdyń eń tıimdi ádisi — ımmýndaý. Vaktsınatsııa týlıaremııanyń tabıǵı oshaqtarynda turatyn, 7 jastan 55 jasqa deıingi, medıtsınalyq qarsy kórsetilimderi joq jáne qaýip tobyna kiretin adamdar: ańshylar, balyqshylar arasynda josparly túrde júrgiziledi. Revaktsınatsııa 5 jyldan keıin qaıtalanady. 

Buǵan deıin Petropavlda kene men masaǵa qarsy dárileý jumystary júrgizilip jatqanyn jazǵan edik.