SQO-da dárigerler botýlızmnyń aldyn alý joldarymen bólisti
SQO sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq baqylaý departamenti tamaqtaný obektilerin baqylaý jáne qadaǵalaý bóliminiń bas mamany Gúlshat Asylbekovanyń aıtýynsha, ásirese kúz ýaqytynda botýlızm aýrýy týraly umytpaǵan jón. Óıtkeni ınfektsııalyq aýrý konservilengen taǵamdardan, sonyń ishinde ystalǵan jáne keptirilgen balyq, shujyqtan týyndaýy múmkin.
«Kúzde turǵyndar qysqa qam jasap, kókónisterdi, sańyraýqulaqtardy tuzdap, túrli tiskebasar jasap, konservileıdi. Alaıda ónim durys óńdelmese nemese saqtalmasa qaýipti bakterııa joıylmaı qalýy múmkin. Clostridium botulinum bakterııalary – botýlızmniń qozdyrǵyshtary. Olar topyraqta jáne sý aıdynynyń túbinde kezdesedi, osylaısha ósimdikterge, balyqtarǵa jáne úı janýarlaryna taralady. Buzylǵan tamaqty anyqtaý múmkin emes, onyń túsi, dámi, ıisi ózgermeıdi. Bakterııa aýasyz ortada, ıaǵnı konservilerde jaqsy damıdy», - deıdi Gúlshat Asylbekova.
Mamannyń aıtýynsha, botýlızm - quramynda botýlotoksın bar ónimderdi paıdalaný kezinde paıda bolatyn jiti ınfektsııalyq aýrý. Botýlotoksınder júıke júıesine áser etedi. Azyq-túlik botýlızmi sal aýrýyna ákelip, tynys alý jetkiliksizdigin týdyrady.
«Infektsııany juqtyrǵan adamda qatty sharshaý, álsizdik jáne bas aınalý, kóz aldy buldyrlaý, aýzy qurǵaý sekildi belgileri bolady. Sonymen qatar jutynýy jáne sóıleýi qıyndaıdy. Sondaı-aq qusý, dıareıa, ish qatý jáne entigý bolýy múmkin. Aýrý asqynǵan saıyn moıyn men qoldarda álsizdik paıda bolady, sodan keıin tynys alý jáne aıaq bulshyqetteri zaqymdana bastaıdy. Biraq dene qyzýy kóterilmeıdi jáne adam esinen tańbaıdy.
Bul belgiler bakterııadan emes, ol bóletin toksınnen týady. Sımptomdar ádette aýrýdy juqtyrǵannan keıin 12-36 saǵatta paıda bolady nemese kem degende 4 saǵatta jáne maksımým 8 kúnde belgileri shyǵady. Botýlızm dıagnozy durys qoıylmaǵan jáne dereý emdelmegen jaǵdaıda arty ólimge aparýy múmkin», - deıdi sanıtar dáriger.
SQO-da sońǵy 10 jylda botýlızm dıagnozy qoıylmaǵan. Saqansań saqtaıdy, sol sebepti maman kókónister men jemisterdi aǵyndy muqııat jýyp baryp paıdalanýǵa keńes beredi.
«Ónimderdi durys saqtańyz, sirke sýyn nemese lımon qyshqylyn qoldanýdy umytpańyz. Bankalardy, qaqpaqtardy qoldanbas buryn zararsyzdandyrý qajet. Bazarlarda úıde daıyndalǵan konservilengen salattardy, kókónisterdi, sańyraýqulaqtardy, qaqtalǵan balyqty satyp alýǵa tyıym salynady.
Aýrýdyń alǵashqy belgileri paıda bolǵan jaǵdaıda shuǵyl túrde dárigerdiń kómegine júginýi kerek. Konservilengen kúdikti ónimniń qaldyqtary zerthanalyq zertteýler úshin saqtalýy qajet», - deıdi Gúlshat Asylbekova.