SQO-da bıyl sańyraýqulaqtan ýlanýdyń 7 jaǵdaıy tirkeldi
PETROPAVL. KAZINFORM – Bıyl Soltústik Qazaqstan oblysynda sańyraýqulaq mol shyqty. Óńirde «tynysh ańshylyqqa» teńeletin sańyraýqulaq jınaýmen áýestenetinder kóp. Alaıda bul ónimdi asqa paıdalaný arqyly ýlaný qaýpi de joǵary.
SQO Sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq baqylaý departamenti basshysynyń orynbasary Tatıana Gorlovanyń aıtýynsha, bıyl óńirde 7 adamnyń sańyraýqulaqtan ýlaný faktisi tirkeldi.
«Ádette, sańyraqulaqtan jyly mezgilde ýlanyp jatady. Kópshilik ýly ósimdikterdi ajyrata almaıdy. Jazǵy demalys lagerine barǵan balalar, belgisiz ósimdikterdi asqa paıdalanǵan týrıster zardap shekken jaǵdaılar bar.
Bes jasqa deıingi balalar tabıǵat aıasyna shyqqanda, úı mańynda eresekterdiń qaraýynsyz oınap júrip, kórgen sańyraýqulaqqa qyzyǵyp, jep qoıýy múmkin. Sondaı-aq balalarǵa sańyraýqulaqty múlde berýge bolmaıdy, óıtkeni olardyń asqazany mundaı aýyr tamaqty qorytýǵa beıimdelmegen.
Shybynjut, sasyq sańyraýqulaq, jalǵan qozyquıryqtan ýlanýdyń saldary aýyr bolyp keledi. Sasyq sańyraýqulaqtyń bireýin tutynǵannan adam ólip ketýi múmkin. Sondaı-aq jeýge jaramdy, biraq uzaq saqtaýdan búlingen ónimdi tamaqqa qoldanýdan da ýlanýymyz múmkin. Óıtkeni konservilengen sańyraýqulaqty 6-8 aı ǵana saqtaýǵa bolady», - deıdi maman.
Sańyraýqulaqtarmen ýlanýdyń negizgi sebebi - jeýge jaramdy jáne ýly sańyraýqulaqtardy tanı almaý, olardy daıyndaý tehnologııasyn, saqtaý sharttaryn jáne olardy pisirý erejelerin buzý. Jeýge jaramdy sańyraýqulaqty ormannan ákelgennen keıin 4 saǵat ishinde óńdeý kerek, óıtkeni sodan keıin ol ýly zat bóle bastaıdy. Tamaqqa tutynar aldynda mindetti túrde qaınatý qajet.
«Sańyraýqulaqty joldardyń boıynda, qoqys oryndarynyń mańynda jınaýǵa bolmaıdy, óıtkeni onyń óz boıyna jınap alatyn absorbtsııa qasıeti bar. Jalpy sańyraýqulaqtardyń ishindegi eń qaýipsizi – «túlkishek» dep atalatyn sary tústi sańyraýqulaq. Olar aýyr metaldardyń tuzyn sińirmeıdi. Sańyraýqulaqty bazardan satyp alýǵa keńes beremin. Óıtkeni, saýdaǵa shyǵarylmas buryn ol veterınarlyq zerthanalarda mamandardyń tekserisinen ótedi», - deıdi Tatıana Gorlova.
Dárigerdiń aıtýynsha, sańyraýqulaqtan ýlanǵan jaǵdaıda 15-20 mınýttan keıin belgileri paıda bolady.
«Aldymen adam tynyshsyzdanyp, kóz aldynda zattar qosarlanyp kórinedi. Qarashyǵy úlkeıedi. Terisi qurǵap, qyzarady, ystyq bolýy múmkin. Tynys alýy buzylyp, demalý qıyndaıdy, qusady. Osy alǵashqy belgileri paıda bolǵan jaǵdaıda jedel járdem qyzmetin shaqyrý kerek. Bala ýlanǵan jaǵdaıda onyń neni jep qoıǵanyn bilý mańyzdy. Sol sebepti uryspaı, tezarada neden ýlanǵanyn bilý kerek. Dárigerler kelgenshe asqazandy jýyp, qustyrý qajet. Sańyraýqulaqtan ýlaný basqa taǵamdyq ýlanýlarǵa qaraǵanda áldeqaıda aýyr, sondyqtan mundaı jaǵdaıda ózin-ózi emdeý qaýipti», - deıdi Tatıana Gorlova.
Sańyraýqulaqtan ýlanýdyń aldyn alý úshin, ormanǵa barǵan adam qarapaıym erejeni esten shyǵarmaǵan jón.
«Bilmeıtin, jeýge jaramdylyǵyna senimdi emes sańyraýqulaqty julmaı, jaqsy biletin sańyraýqulaqtardy ǵana jınańyz. Ormanǵa múmkindiginshe tájirıbeli sańyraýqulaq jınaýshymen birge baryńyz. Sańyraýqulaqty anyqtaý barysynda onyń jeýge jaramdylyǵy jazylǵan nusqaýlyqtarǵa senbeńiz. Sańyraýqulaqty jándikter, ulýlar, qurttar jáne t.b. jese, olardy jeýge bolatyndyǵy týraly halyq arasynda keń taraǵan mıfke senbeńiz. Shıki sańyraýqulaqtyń dámin tatpańyz jáne sańyraýqulaq kezdeısoq adamdardan satyp almańyz. Sondaı-aq as qorytý aýrýlary bar adamdar sańyraýqulaq jeýden bas tartqany jón.
Taǵy eskere keter jaıt, ýly sańyraýqulaqtar kóbine jeýge jaramdy sańyraýqulaqtardyń janynda ósedi jáne olarǵa óte uqsas bolýy múmkin. Tipti jeýge jaramdy sańyraýqulaq, eger durys daıyndalmasa jáne saqtalmasa, ýly bolýy múmkin. Alkogolmen birge jeý birqatar toksındi belsendirip, keshiktirilgen ýytty sındromnyń paıda bolýyna ákelýi múmkin.
Jeýge jaramdy durys daıyndalǵan sańyraýqulaqtardy negizgi taǵam emes, garnır retinde qalypty mólsherde jeý kerek;
Jańa sańyraýqulaqtardy bir kúnnen artyq, tipti tońazytqyshta, al tuzdalǵan jáne marınadtalǵan sańyraýqulaqtardy bir jyldan artyq saqtaýǵa bolmaıdy», - deıdi Tatıana Gorlova.
Buǵan deıin SQO-da bıyl týberkýlezben aýyrǵandarǵa 38 mln teńge somasynda járdemaqy berilgenin jazǵan edik.
