SQO-da Abylaıdyń serigi Janataı batyrdyń kúmispen aptalǵan belbeýi saqtalǵan
Abylaı hannyń senimdi serigi bolǵan, qalmaq-jońǵarmen kúreste talaı erlik kórsetken Janataı Aqanulynyń 300 jyldyq mereıtoıyna arnalǵan is-sharalardy odan taraǵan urpaq kótergen. As Ǵabıt Músirepov atyndaǵy aýdannyń Chıstopole eldi mekeninde berildi.
«Janataıdyń 9 uly bolǵan. Sonyń urpaǵy búgin respýblıkanyń túkpir-túkpirinen jınalyp, aǵaıyndardyń basyn qosyp, at shaptyryp, toı jasap jatyrmyz.
Bul atamyz jaıynda ańyz áńgime kóp, shejiresi tereńde jatyr. Janataı atamyz qylyshynan emes, susynan jaý shoshyǵan Bógenbaı batyrdyń shákirti retinde tarıhqa kirgen. Qalmaq-jońǵarlarmen kúresip, jaýmen shaıqasta erlik kórsetken», - deıdi urpaǵy Oktıabr Aıaǵanov.
Janataı batyr 1723 jyly Ǵabıt Músirepov atyndaǵy aýdan aýmaǵy Talsaı aýylynda dúnıege kelgen. Ákesi Aqan óte baı adam bolǵan, úıir-úıir jylqy ustaǵan. Onyń jeke ıeliginde Kókshetaýdan Torǵaı dalasyna deıingi jerler bolǵan. Onyń esimimen taý, kól, Aqan ózeni atalǵan.
«Anasy Bolat rýhanı-fızıkalyq turǵydan myqty boldy. Bizdiń rý aqsaqaldarynyń áńgimeleri boıynsha Janataı batyrǵa boıyndaǵy batyrlyq pen batyldyq ana sútimen berilgen eken. Bul keıýananyń danalyǵy men kóregendigi týraly da kóp aıtylady. Ol Talsaı aýylynda jerlengen. Onyń janynda úlken uly Botanaı jatyr.
Janataı batyr Abylaı hannyń serigi bolǵan jáne jońǵarlarmen kúreske belsendi qatysqan. Onyń esimi ertegiler men ańyzdarda ǵana emes, qazaq klassıkteriniń shyǵarmalarynda da jıi kezdesedi. Máselen, Muhtar Maǵaýın óziniń «Qazaq tarıhynyń álipbıi» atty kitabynda jazǵan, Ánýar Álimjanovtyń «Gonets» kitabynda Janataı batyrdyń erligi týraly kóp aıtylady. «Kóshpendiler» trılogııasynyń avtory, jazýshy Іlııas Esenberlın óziniń «Jantalas» romanynda da batyr týraly baıandaıdy», - deıdi batyrdyń urpaǵy Qymbat Ábdýahıtova.
Batyr 96 jasqa kelip dúnıeden ótken eken. Onyń kúmispen kúptelgen belbeýi qara shańyraq – Baltakeskenovtar áýletinde saqtalǵan.
Janataı batyrdyń denesi Aıyrtaý aýdanyndaǵy Orlovka aýylynyń mańynda jerlengen. 1956 jyly zırat jańartyldy, alaıda ol kezde tas qoıdyrmaǵandyqtan, tek qorshaýy ǵana ózgertilgen eken. Eski zırattyń ornyna byltyr kesenesi turǵyzyldy. Bul ıgi isti Janataıdyń urpaqtary bir jaǵadan bas, bir jeńnen qol shyǵaryp atqardy.
«Urpaqtarynyń bastamasymen Kókshetaý qalasyndaǵy kóshege Jańataı Aqan ulynyń esimi berildi. Endi batyr esimin Qazaqstan Respýblıkasynyń tarıhı mańyzy bar tulǵalarynyń qataryna, al jerlengen jerin Qazaqstannyń kıeli jerleriniń kartasyna engizý týraly másele qaralyp jatyr», - deıdi Qymbat Ábdýahıtova.
