Syıaqyny kóbeıtý, qajetsiz dárilerdi alý – Aýrýhanalar men emhanalar nelikten qaryzǵa batty
ASTANA. KAZINFORM – Áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrý qory basqarma tóraǵasynyń orynbasary Aıdar Nuralıev medıtsınalyq uıymdardyń kredıtorlyq qaryzy boıynsha qurylǵan QR Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń arnaıy jumys tobynyń nátıjelerin baıandady.
«2023 jyldyń qazan aıynyń sońynda bizdiń qordyń 1 970 jetkizýshisiniń 454-inde birlesken oryndaýshylar aldynda 98 mlrd teńge bereshegi bolsa, 20 jeltoqsanda olardyń sany 479 uıymǵa, qaryz sany 113 mlrd teńgege jetken. Bul rette olardyń 90%-dan astamy memlekettik uıymdar», - dedi spıker Ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmetinde ótken saraptamalyq dóńgelek ústelde.
A. Nuralıev jeltoqsan aıynyń basynda Densaýlyq saqtaý mınıstrligi kredıtorlyq bereshek sebepterin anyqtaý úshin arnaıy jumys tobyn qurǵanyn atap ótti. Onyń quramyna Áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrý qorynyń, óńirlik densaýlyq saqtaý basqarmalarynyń, respýblıkalyq elektrondyq densaýlyq saqtaý ortalyǵy men medıtsınalyq baqylaý komıtetiniń ókilderi kirdi.
Medıtsınalyq uıymdardyń tizimin qurýda kredıtorlyq bereshektiń ósýi, medıtsına qyzmetkerlerine jalaqynyń ýaqtyly tólenbeýi jáne birlesken oryndaýshylar aldyndaǵy mindettemelerdiń tıisinshe oryndalmaýy eskerildi.
Nátıjesinde 24 medıtsınalyq uıym iriktelip alyndy, olardyń úlesine jalpy bereshek somasynyń 23%-y tıesili boldy. Olardyń ishinde 18 aýrýhana, 4 emhana jáne eki jedel medıtsınalyq járdem stantsııasy bar. 2020-2023 jyldary osy medıtsınalyq uıymdardyń kredıtorlyq qaryzy 8 mlrd teńgeden 25 mlrd teńgege deıin ósken.
«Taldaý kórsetkendeı, kredıtorlyq qaryzdyń týyndaý sebepteri retinde medıtsınalyq uıym basshylarynyń tıimsiz sheshimderi, ǵımaratqa átúrli jóndeý jumystaryn júrgizý, jónsiz shyǵyndar, qaryz bola tura qyzmetkerlerge saralanǵan tólemder men syıaqylardy arttyrý atalǵan. Stendter jasaýǵa, jýrnaldarǵa jazylýǵa qarajat jumsalǵan. Yntalandyrý maqsatynda qyzmetkerlerdiń jalaqysyn jyl saıyn arttyryp otyrǵan. Jekelegen qyzmetkerlerge joǵary laýazymdyq jalaqy belgileý faktileri bar. Dárilik zattar men medıtsınalyq buıymdar shyǵyny derbes esepke alynbaǵan, sonyń saldarynan talap etilmegen dári-dármekter kóptep satyp alynǵan. Inflıatsııa deńgeıin eskerip, tarıfti ındeksteýdiń bolmaýy da kredıtorlyq qaryzdyń mańyzdy faktory», - dep túsindirdi ol.
Onyń aıtýynsha, kredıtorlyq qaryz deńgeıin tómendetý úshin birqatar shara qabyldanǵan. Olar – MÁMS aktıvteri esebinen 58,9 mlrd teńgege qosymsha qarjylandyrý; respýblıkalyq bıýdjetti túzetý arqyly tegin medıtsınalyq kómektiń kepildendirilgen kólemin 57,4 mlrd teńgege qosymsha qarjylandyrý; 10 óńir boıynsha jergilikti bıýdjetten 7,8 mlrd teńgege qosymsha qarjylandyrý.
Nátıjesinde merzimi ótken kredıtorlyq qaryz bir jylda 22,7 mlrd teńgeden 8,8 mlrd teńgege deıin tómendetildi, barlyq memlekettik medıtsınalyq uıymda jeltoqsan aıyndaǵy jalaqy 2023 jyldyń sońyna deıin tólengen.
