Shylym shegý koronavırýs juqtyryp alý qaýpin arttyrady – Eljan Birtanov
SARS-CoV-2 vırýsy týdyrǵan COVID-19 koronavırýs ınfektsııasynyń álemde keń tarap jatqanyna baılanysty temeki shegýdiń zııany men tipti keıbir dáleldenbegen paıdasy týraly da pikirtalastar órship tur.
Ǵylymı derek pen sarapshylardyń pikirine nazar salyp kóreıik.
Brıtan Medıtsınalyq jýrnalynyń (BMJ) sarapshylary qarapaıym jáne elektrondy shylym shegetinderge qanshalyqty qaýip tónip turǵany týraly pikirmen bólisti.
COVID-19 naýqastyń tynys alý joldaryn qıyndatatyn aýrý. Ǵylymı derekterdiń kópshiligi vırýstyń aǵzaǵa enip, bólinýi dál osy tynys alý joldarynda bolatynyn aıtady. Іndetti juqtyryp alý, onyń kúrdeli bolýy jáne ólimge ákep soǵýyna shylym shegýdiń qandaı áseri bar ekeni áli tolyq zerttelmegen, sebebi mundaı zertteý júrgizý uzaq ýaqytty alady. Degenmen, 2009 jyly osyǵan uqsas respıratorlyq-sıntsıtıaldi (jasýshaly) vırýsty zertteý kezinde temeki tútini ınfektsııanyń berilý jyldamdyǵyn arttyratynyn jáne tynys joldary vırýstyq ınfektsııasynyń qıyndyq týdyratynyn dáleldedi.
Keıbir ǵylymı zertteýler COVID-19 juqtyrǵandar arasynda shylym shegý ólim qaýpin joǵarylatyp, qarqyndy terapııa nemese ókpeni jasandy jeldetýdi qajet etetinin aıtady. Іndetpen alǵash bop kúresken qytaılyq medıtsına qyzmetkerleri zertteýlerinde COVID-19 indetine shaldyqqan temeki shegetin adamdardyń 12,4%-y qaıtys bolǵanyn nemese qarqyndy terapııa nemese ókpege jasandy jeldetýdi qajet etkenin, al múldem shylym shekpegen adamdardyń 4,7%-y ǵana ómirden ótkenin kórsetti.
Odan bólek, adam qolymen ustap turǵan temekini ernine jıi tıgizýi vırýs juqtyrý qaýpin joǵarylatady.
CBC News amerıkalyq sarapshylardyń pikirin usynyp, shylym shegý barlyq jaǵdaıda ókpeniń qyzmetin nasharlatatynyn aıtty. Al ókpe jumysyna qaýip tóndiretin árekettiń barlyǵy koronavırýs nemese basqa da vırýstardy juqtyryp alý qaýpin arttyrady. Shylym shegý aǵzanyń ınfektsııamen kúresýge qabiletin tómendetetini fakt.