Shveıtsarııada Sýdandaǵy soǵysty toqtatý kelissózderi bastaldy
ASTANA. KAZINFORM – Shveıtsarııada Afrıkanyń soltústik-shyǵysyndaǵy Sýdanda gýmanıtarlyq daǵdarys týdyrǵan, 16 aı sozylyp kele jatqan azamattyq soǵysty toqtatýǵa baǵyttalǵan kelissózderdiń jańa raýndy bastaldy. Sýdan úkimeti qatysýdan bas tartqanyna qaramastan ótip jatyr, dep habarlaıdy Kazinform menshikti tilshisi.
Kelissózderdi AQSh-tyń Sýdan boıynsha arnaýly ókili Tom Perrıello júrgizip otyr. Ol sessııa ashylǵannan keıin «zeńbirekterdiń únin óshiretin ýaqyt kelgenin» málimdedi.
Kelissózder Jenevaǵa taqaý jerde jabyq esik jaǵdaıynda ótkizilip jatyr, 10 kúnge sozylýy múmkin.
Áskerılendirilgen jedel áreket etý kúshteriniń delegatsııasy kelissózderge qatysyp otyr, al olardyń qarsylasy Sýdan qarýly kúshteri Vashıngton tańdaǵan formatqa narazy. Sýdan Qarýly kúshteri kelissózderdiń osy raýndyna qatysqysy kelmeıtinin málimdep, ózderiniń Jenevada bolý sharty retinde áskerılendirilgen jedel áreket etý kúshteri baqylaýyndaǵy qalalardan olardyń shyǵarylýyn talap etti. Sýdan Qarýly kúshteri sonymen qatar BAÁ-niń baqylaýshy rólinde bolýymen de kelispeıdi.
Ál-Býrhan mundaı ustanymǵa osy jyldyń shilde aıynda Sýdannyń shyǵysyndaǵy áskerı mereke kezinde ushqyshsyz ushaqtyń shabýylynan aman qalǵannan keıin kelip otyr. Sýdan armııasynyń qolbasshysy ál-Býrhannyń AQSh jetekshilik etetin kelissózderge qosylýdan bas tartýy olardyń kelissózderde ilgerileýshilik bolady degen úmitin kómeskilendire tústi.
«Bizdiń AQSh delegatsııasy jáne ujymdyq halyqaralyq seriktester, tehnıkalyq sarapshylar jáne Sýdannyń azamattyq qoǵamy áli de Sýdan Qarýly kúshterin kútedi. Álem baqylap otyr», - dedi Perrıello kelissózder bastalar aldynda.
Ol Sýdan úkimetin «múmkindikti paıdalanýǵa» shaqyrdy.
Ózara aıyptaýlar
Sýdan armııasy áskerılendirilgen jedel áreket etý kúshterin azamattyq aımaqtardan kombatanttaryn shyǵarý jáne kómek jetkizýge járdemdesý mindettemelerin oryndamady dep birneshe ret aıyptady. Bul ótken jyly Saýd Arabııasynda tikeleı kelissózder barysynda qol jetkizilgen kelisimniń bóligi sanalady. Ol soǵys is-qımyldarynyń qysqa merzimge doǵarylýyna alyp kelgen-di.
Áskerılendirilgen jedel áreket etý kúshteri bolsa Omdýrman, El-Obeıd jáne ál-Fasher qalalaryn bombalaýdyń jalǵasýyna qaramastan, beıbit turǵyndarǵa qatysty qııanat nemese tonaý áreketterin birneshe ret joqqa shyǵardy. Olar kelissózder úshin Shveıtsarııaǵa delegatsııa jiberdi jáne eger armııa kelissózderge qatyssa, onda jańa beıbitshilik kelisimine ashyq ekendikterin málimdedi.
Halyqaralyq araaǵaıyndyq
Shveıtsarııa men Saýd Arabııasynyń qoldaýymen Qurama Shtattar uıymdastyrǵan konsýltatsııalar 16 aıǵa sozylǵan azamattyq soǵystan keıin atysty toqtatýǵa qol jetkizýge baǵyttalǵan.
Basqarýshy top retinde Afrıka Odaǵy, Mysyr, Birikken Arab Ámirlikteri jáne BUU qatysyp otyr.
«Bizdiń maqsatymyz – soǵys is-qımyldaryn toqtatýǵa qol jetkizý, gýmanıtarlyq kómekke qoljetimdilikti keńeıtý jáne naqty nátıje beretin májbúrleý tetikterin qurý úshin alǵa jyljý», - dedi Perrıello.
Kelissózder taraptardyń biri qatyspaǵan jaǵdaıda da ótedi, degenmen Tom Perrıello bul jaǵdaıda ol resmı beıbit kelissózder emes, tehnıkalyq sıpattaǵy konsýltatsııalar bolatyndyǵyn moıyndady. Bul atysty toqtatý isinde naqty progreske qol jetkizýdi qıyndatady.
Bul – janjaldy retteýge baǵyttalǵan birinshi áreket emes. Buǵan deıin Djıdada (Saýd Arabııasy) birneshe ret ótken kelissózder sátsizdikke ushyrady.
16 aıǵa sozylǵan soǵys
Eldiń is júzindegi bıleýshisi Abdel Fattah ál-Býrhan basqaratyn Sýdan armııasy men onyń burynǵy orynbasary, Hamedtı retinde tanymal Mohamed Hamdan Daglo basqaratyn áskerılendirilgen jedel áreket etý kúshteri arasyndaǵy soǵys 2023 jyldyń sáýir aıynan beri júrip jatyr.
I’ve just returned from a rare reporting trip to #Sudan, once of the most difficult places in the world for journalists to access right now. The situation on the ground is so much worse and more complex then the rhetoric surrounding today’s US-run talks in Geneva would suggest. pic.twitter.com/Y2qUmUhRVb
— Leila Molana-Allen (@Leila_MA) August 14, 2024
Ál-Býrhan men onyń oń qoly Hemedtı 2021 jyly prezıdent Omar ál-Bashır taqtan taıdyrylǵannan keıin Sýdandaǵy bılikti bólip aldy. Olardyń árqaısysynyń óz armııasy boldy. Sál keıinirek olardy biriktirý jospary saldarynan týyndaǵan shıelenis ótken jyly tolyq aýqymdy soǵysqa ulasty.
Urys is-qımyldary áýeli el astanasy Hartýmda bastaldy. Aqyrynda Áskerılendirilgen jedel áreket etý kúshteri Darfýr men Gezıra aımaqtarynyń basym bóligin basyp aldy. Armııa basqaratyn úkimet sodan keıin shyǵys jaǵalaýdaǵy Port-Sýdanǵa qonys aýdardy.
Sýdandaǵy qatygez qaqtyǵys álemdegi eń aýyr gýmanıtarlyq daǵdarystardyń birine alyp keldi.
Soǵys is-qımyldarynyń saldarynan árbir besinshi adam úıin tastap ketýge májbúr boldy, ondaǵan myń adam qaza tapty.
🆘 Our worst fears in #Sudan have come true.
— World Food Programme (@WFP) August 1, 2024
Famine is found to be taking hold in Zamzam camp - home to more than 220,000 displaced people – in North Darfur.
Across Sudan, nearly 26 million people are struggling to put enough food on their plates every single day. pic.twitter.com/gADoXrUlZC
Búkil elde 25 mıllıonnan astam adam bar, halqynyń jartysynan kóbi qatty ashtyqpen betpe-bet kelip otyr.
BUU málimetinshe, eki mıllıonnan astam adam elden qashýǵa májbúr boldy. Gýmanıtarlyq kómek elge óte baıaý kelip jatyr. Oǵan qol jetkizý de qıyn. Ony qarjylandyrýǵa jetkilikti qarajat kózderi de joq.
