Shvetsııadaǵy áleýmettik reforma Danııanyń qateligin qaıtalaýy múmkin

ASTANA. KAZINFORM — Ótken aptada Shvetsııa úkimeti áleýmettik kómektiń eń joǵarǵy mólsherin shekteýdi qarastyratyn jobany usyndy. Úkimet bul shara adamdardyń eńbek naryǵyna tez shyǵýyna sep bolady dep úmittenedi, dep jazady AZERTADJ.

Danııa tájirıbesi mundaı ózgeristerdiń tek qysqa merzimdi paıda ákelip, uzaq merzimde kúrdeli áleýmettik máseleler týyndatýy múmkin ekenin baıqatty. 2002 jylǵy reformadan keıin, ıaǵnı elge jańadan kelgen mıgranttarǵa tólenetin járdemaqy kólemi qysqartylǵan soń, bir jyl ishinde jumys tapqan er adamdardyń úlesi eki ese ósip, 10%-dan 20%-ǵa jetken. Alaıda qalǵan otbasylar eki ese qysqarǵan járdemaqyǵa ómir súrýge májbúr boldy, bul eleýli áleýmettik saldarǵa ákeldi. Áıelderdiń jumyspen qamtylýyna bul reforma eshqandaı áser etpegen.

Danııalyq bilim jáne otbasy salasyndaǵy zertteýshilerdiń aıtýynsha, jumysbastylyqtyń ornyqty ósýiniń ornyna el birqatar jaǵymsyz saldarǵa tap boldy. Eresekter arasynda, ásirese urlyq arqyly qylmys deńgeıi artty.

Eń kóp zardap shekkender — balalar boldy. Olardyń oqý úlgerimi tómendep, qylmysqa barý deńgeıi ulǵaıdy.

— Biz balalardy jıyrma jyl boıy baqyladyq. Elge kóship kelgen jasóspirimderdiń qylmysqa jıi barǵany baıqaldy — al eresekterden aıyrmashylyǵy, olar tek urlyq emes, kúsh qoldaný arqyly qylmys jasady, — deıdi zertteýshiler.

Kóptegen jasóspirim otbasyna qarjylaı kómektesý úshin mektepti tastap, jumys isteýge májbúr boldy. Bul keıin olardyń tabysynyń az bolýyna jáne múmkindikteriniń shektelýine alyp keldi.

Zertteýshilerdiń aıtýynsha, mundaı saıasat jalpy alǵanda oń ekonomıkalyq nátıje bermedi — qysqa merzimdi bıýdjet únemdeýdiń ornyna, uzaq merzimdi shyǵyndar artty: qylmyspen kúres pen bilimsizdiktiń saldaryn joıýǵa kóp qarajat jumsaldy.

Soǵan qaramastan, osy jazda Danııa úkimeti keıbir toptarǵa arnalǵan járdemaqyny taǵy da qysqartty. Kraka atty saraptamalyq ortalyqtyń dereginshe, rasymen de jumysqa shyǵatyn adamdar sany kóbeıip jatyr, alaıda sonymen qatar kúsh qoldaný arqyly jasalatyn qylmystar men urlyqtar sanynyń ósý qaýpi de artyp otyr.

Qazirgi ýaqytta zertteýshiler Shvetsııa úkimetiniń usynyp otyrǵan reformasy Danııa stsenarııin qaıtalaýy múmkin ekenin eskertip otyr. Bul tek áleýmettik kómekten táýeldilikti azaıtýmen shektelmeı, sonymen qatar qylmys deńgeıiniń ósýi men ıntegratsııanyń nasharlaýyna ákelýi múmkin.

Budan buryn Shvetsııada kópbalaly otbasylarǵa tólenetin járdemaqylar qysqaratyny habarlandy.