ShQO: Abaıdyń 170 óleńin jatqa biletin oqýshy aıtysqa qatysyp, top jaryp júr
ÓSKEMEN. KAZINFORM – Shyǵys Qazaqstan oblysy Zaısan aýdanynda turatyn Aıǵanym Balǵabaeva hakim Abaıdyń 170 óleńin jatqa aıtyp, respýblıkalyq saıystarda jeńis tuǵyrynan kórinip júr. 16 jastaǵy oqýshynyń ózi de óleń jazyp, aıtysqa da qatysady. 10 tamyz – Abaı kúnine oraı talaby taýdaı Aıǵanymdy áńgimege tartyp kórgen edik.
— Áńgimemizdi týyp-ósken jerińizden bastasaq…
— Shyǵys Qazaqstan oblysy Zaısan aýdany Shalqar aýylynyń týmasymyn. Kógedaı orta mektebiniń 11-synybynda bilim alyp jatyrmyn. Zaısan aýdandyq «Aqberen» aqyndar synybynyń jas aıtysker-aqynymyn. Aýdannyń bas aqyny, aıtysker Seıilhanov Qazbek Qabdrashıtulynyń shákirtimin.
— Abaı shyǵarmashylyǵyna degen qyzyǵýshylyǵyńyz qalaı bastaldy?
— Qazaq ádebıetiniń uly tulǵasy Abaı Qunanbaıuly men úshin poezııa paıǵambary. Abaı atamyzdyń shyǵarmashylyǵyn oqýǵa degen qulshynysym alǵash 5-synypta bastalǵan edi. Anashym Abaı óleńderin jattatqyzyp bastaý berse, qazaq tili jáne ádebıet pániniń ustazy, jetekshim Mánshúk Qaharmanqyzy boıymdaǵy ójettiligimdi jáne este saqtaý qabiletimniń jaqsy ekenin baıqap, alǵash Abaı oqýlaryna qatystyrǵan bolatyn.
Sol 5-synypta Abaı-Shákárim oqýlaryna 80 óleń jattap qatystym. Qanjyǵama júldeli 2-oryndy baıladym. Odan keıin onlaın respýblıkalyq Abaı oqýlaryna qatysyp 1-oryn aldym. Abaı atamyzdyń 175 jyldyq mereıtoıyna arnalǵan tósbelgimen marapattalǵanym bar. Jyldar boıy tájirıbemdi arttyryp 9-synypta Abaı Qunanbaıulynyń 170 óleńin jáne 1 poemasyn jattap, respýblıkalyq Abaı oqýlarynyń 1-oryn ıegeri atandym.
— Uly aqyn shyǵarmashylyǵyndaǵy ózińizge erekshe unaıtyn óleńder qandaı?
— «Senbe jurtqa tursa da qansha maqtap», «Ólsem ornym qara jer syz bolmaı ma?», «Men jazbaımyn óleńdi ermek úshin» óleńderi men «Eskendir» poemasy. Abaı atamyzdyń ár qara sózi men óleńinde urpaqqa oı salar teńizdeı tereń tálim-tárbıe jatyr. Ákem kishkentaı kúnimnen uly aqynnyń:
«Senbe jurtqa, tursa da qansha maqtap,
Áýre etedi ishine qýlyq saqtap.
Ózińe sen, ózińdi alyp shyǵar,
Eńbegiń men aqylyń eki jaqtap» - degen óleń joldaryn sanama sińirip, tárbıe berdi. Hakimniń osy bir asyl sózderin kókeıime túıip, kókjıegimdi keńeıtip, tek aqylym men eńbegimdi ushtastyryp alǵa qaraı jyljyp kelemin.
— Abaıdyń óleńderiniń ishinde jattaýǵa qıyn soqqany qaısysy?
— Marqum ájem búldirshin kúnimnen óleń jattatqannan keıin maǵan asa aýyr soqpady. Óleń jattaǵan soń mánerlep oqý, qazylardyń aldynda synǵa túsý, sahnada óner kórsetý árıne ońaı emes. Degenmen boıynda batyldyǵy men daryndylyǵy ushtasqan adamǵa bul is qıyn soqpaq emes.
— Al ózińizdiń aqyndyq qabiletińiz qalaı baıqaldy?
— Aqyndyq — jaratqannyń adam boıyna darytqan óneri, asyl qasıeti. Áýletimizde birneshe aqyn bar. Aqyndyq qanmen taraıtyn qabilet emes, qasıet. Qalam ushtaýdan qalam ustaý qıyn. Óleńim tek bir baǵytta jazylmaıdy. «Aıǵa syr» atty jyr jınaǵymda ártúrli taqyryptardaǵy óleńder qamtylǵan. Shabyt kóbinese tynyshtyqta, tún ortasynda keledi. Aldymen, oıyma óleńniń tek tarmaqtary kelip, ary qaraı qııaldyń ushtaýymen jyrlarymdy qaǵaz betine túsiremin. Búginde Zaısan aýdanyndaǵy «Aqberen» aqyndar synybynyń jas qalamgerimin. Oblystyq, respýblıkalyq músháıralardyń júldegerimin.
— Aıtysqa da qatysady ekensiz. Sol jaıly aıta ketseńiz…
— 3 synyptan bastap dombyra úıirmesine qatysyp, 5 jyldan soń attestat aldym. Aıtysqa 8 synyptan bastap qatysyp kelemin. Osy jyly qańtar aıynda óńir boıynsha ótken «Jyr alyby — Jambyl» atty oqýshylar aıtysynda 1 oryndy ıelendim. Qazirgi ýaqytta osy aıtystyń respýblıkalyq kezeńine daıyndyq ústindemin. Oblystyń, aýdannyń, mektebimniń jáne aqyndar synybynyń namysyn qorǵap, úmitterin aqtap, abyroıyn asqaqtatyp, qanjyǵaly qaıtýǵa tyrysamyn. Maǵan eń mańyzdysy — halyqtyń yqylasy. Eldiń aq peıili men úlkenderdiń bergen batasynan artyq syı joq.
— Aldaǵy josparlaryńyz qandaı? Mektep bitirgen soń qandaı mamandyqqa túskińiz keledi?
— Mektep bitirgennen keıin elimizdiń bedeldi ýnıversıtetteriniń birinen bilim alyp, óner jolyn jalǵastarymyn. Aqyn, aıtysker atymdy tanytyp, sońymnan shákirt qaldyrǵym keledi. Bar arman-maqsatym — qazaq tiliniń tuǵyryn bıiktetip, tól ónerimiz aıtysty asqaqtatý!
— Áńgimeńizge kóp rahmet!
