Shyǵys Qazaqstanda byltyr qaı joldar jóndeldi, bıylǵy jospar qandaı
ÓSKEMEN. KAZINFORM – Shyǵys Qazaqstan oblysynda 2024 jyl Jol jyly dep jarııalanǵan bolatyn. Sebebi óńir halqyn tolǵandyrǵan ózekti máselelerdiń ishinde joldyń jaıy aldyńǵy lekte tur. Shuryq tesik joldardan bir jerden ekinshi jerge jetý muń. Týrısterdiń de sýly da nýly ólkege kóp at izin sala bermeıtini de sondyqtan bolar. Bul maqalada byltyr óńir kóleminde qaı joldardyń jóndelgeni men bıylǵy jospar jaıly sóz etpekpiz.
2023 jyldyń qarasha aıynda ShQO ákimi Ermek Kósherbaev Ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmetinde ótken baspasóz máslıhatynda 2024 jyl oblysta Jol jyly dep jarııalanǵanyn málimdegen edi. Kazinform tilshisi bir jyldyń ishinde óńirde qaı joldar jóndelgenin bilip kórdi. Odan soń 2025 jyly jóndeletin joldardy da anyqtadyq. Áýeli respýblıkalyq joldardan bastaıyq.
«QazAvtoJol» UK ShQOF málimetine súıensek, byltyr «Taldyqorǵan-Qalbataý-Óskemen» baǵytyndaǵy joldy qaıta jańǵyrtý jobasy boıynsha barlyq jumys aıaqtalyp, 60 shaqyrym ýchaske paıdalanýǵa berildi.
- Qalbataý-Maıqapshaǵaı tasjolynyń 1090-1321 shaqyrymyn qaıta jańǵyrtý jobasy boıynsha jyl sońyna deıin 181 shaqyrymdy paıdalanýǵa berý kózdelgen. Al 1090-1140 shaqyrymyndaǵy ýchaskede salynyp jatqan joldyń joǵarǵy jaǵymen qozǵalys ashylady, - delingen aqparatta.
Ótken jyldyń 21 qazanynda Buqtyrma sý qoımasy arqyly ótetin kópirdiń qurylysy aıaqtalǵan. Kópirdiń ashylýy oblys úshin mańyzy zor oqıǵalardyń biri boldy. ShQO-nyń jeti aýdany – Kúrshim, Marqakól, Zaısan, Tarbaǵataı, Altaı, Úlken Naryn men Katonqaraǵaı halqy bul kópirdi 60 jyl boıy kútti. Kópirdiń óńirge naqty qandaı ózgeris ákelgeni jaıly saıtymyzǵa kólemdi maqala da jarııalaǵan edik.
Sondaı-aq taý ústindegi ıreleń jol - Osınov asýyn qaıta jańǵyrtý jumysy jalǵasyp jatyr. Jyl saıyn ondaǵan jol-kólik oqıǵasy tirkeletin nebári 28 shaqyrymdyq bul joldyń burylysy mol, óri men eńisi at shaptyrym. Qurylysy 8 jyl buryn bastalǵan jol áli de aıaqtalmaı keledi.
Osınov asýynda jerdi daıyndaý jumystary kúz kezinde qarqyn alǵan. Barlyǵy 500 myń kýbometr jer jarylǵan.
- Biz tek jerdi jaryp qana qoımaı, topyraqty basqa jaqqa aparyp tógemiz. Jumysshylardyń qaýipsizdigi árkez birinshi orynda. 14 qabatty úıdeı bıiktiktegi jerde qurylys bastaý úshin birinshi tehnıka turatyn aýmaqty daıyndap alýymyz qajet. 16 shaqyrymdyq birinshi jer bóligine 13,2 mlrd teńge bólingen, - deıdi jobanyń qazirgi merdiger uıymy «Kurylys group RK» jetekshisi Ermek Álıev.
2024 jyly Shyǵys Qazaqstandaǵy respýblıkalyq mańyzy bar joldardyń 392 shaqyrymy ortasha jóndeýden ótken. Kelesi jyly 37 mlrd teńgege 17 joba iske asyrylmaq. Onyń ishinde Óskemen-Altaı-Úlken Naryn-Katonqaraǵaı-Rahman qaınarlary tasjolynyń 152 shaqyrymy, «Óskemen-Rıdder-RF shekarasy» jolynyń 105 shaqyrymy, «Omby-Maıqapshaǵaı-Qaljyr-Marqakól» jolynyń 24 shaqyrymy, «Óskemen-Semeı» jolynyń 18 shaqyrymy, «Óskemen-Shemonaıha-Reseı shekarasy» jolynyń 93 shaqyrymy bar.
Al oblystyq mańyzy bar joldardyń jaı-kúıin bilý úshin ShQO Jolaýshy kóligi jáne avtomobıl joldary basqarmasyna saýalhat jiberip kórdik.
- Byltyr oblysta jol jóndeýge bólingen qarajat birshama ósti. Naqty aıtqanda, oblystyq jáne aýdandyq mańyzy bar joldar men eldi mekenderdiń kóshelerin jóndeýge 31,5 mlrd teńge jumsaldy. Al 2023 jyly bul maqsatttarǵa 20,4 mlrd teńge bólingen bolatyn, - deıdi basqarma basshysy Nurjan Jumadilov.
Joldar men kópirlerdi salýǵa jáne qaıta jańǵyrtýǵa 3 mlrd teńge bólingen. Oblystyq mańyzy bar joldarda 15 joba júzege asyrylyp, 220 shaqyrym jol jóndeýden ótti. Atap aıtqanda, «Aqjar-Shilikti-Zaısan», «Aqjar-Omby-Maıqapshaǵaı», «Úlken Naryn-Kúrshim», «Vasılevka-Bozanbaı», Óskemen-Tarǵyn-Samar, «Kúrshim-Qaljyr», «Kúrshim-Qaljyr-Býrabaı», «Oktıabr ótkeli-Altaıka-Novohaırýzovka», «Novotroıtskoe aýylyna kireberis».
- Eldi mekenderdegi joldar men kóshelerdi ortasha jóndeýge 22,3 mlrd teńge jumsaldy. 600 shaqyrym jol men kósheni ortasha jóndeý boıynsha 114 joba júzege asyrylǵan. Onyń ishinde 121 shaqyrymy týrıstik nysandarǵa aparatyn joldar. Sondaı-aq aýdandyq mańyzy bar 380 shaqyrym jol jóndelgen. Oblystyń 11 aýylyna alǵash ret asfalt tóseldi, - deıdi Nurjan Jumadilov.
Qazirgi ýaqytta óńir boıynsha áli asfalt joly joq 79 aýyl bar.
- 2025 jyly Shyǵys Qazaqstanda 228 shaqyrym joldy jóndeýge 7,7 mlrd teńge qarastyrylǵan. Oblystyq joldar boıynsha ortasha jóndeý jumystary kelesi joldarda júrgiziledi: «Kúrshim-Qaljyr», «Aqsýat-Bakeı-Qarasý-Aqjar- «M-38-Omby-Maıqapshaǵaı», «M-38-Omby-Maıqapshaǵaı-Shilikti-Aqjar», «Qarasý-M-38-Omby-Maıqapshaǵaı», «Vasılevka-Bozanbaı», «Vasılevka-Bozanbaı-Alǵabas-Tarǵyn», «Kúrshim-Qaljyr-Býrabaı», «Óskemen-Tarǵyn-Samar», «Oktıabr ótkeli-Altaı-Novo-Haırýzovka», - deıdi basqarma basshysy.
Al Óskemen qalasynda qaı joldardyń jóndelgenine qatysty turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyǵy, jolaýshylar kóligi jáne avtomobıl joldary bóliminen aıtyp berdi.
- Jyl kóleminde jalpy kólemi 34,9 shaqyrym bolatyn 38 jol ýchaskesi ortasha jóndeldi. Atap aıtqanda, Úlbi kópirindegi S.Nurmaǵambetov kóshesi, Qaısenov kóshesinen Protozanov kóshesine deıin, «Dına» bazarynyń basynan Internatsıonalnaıa kóshesine deıingi Abaı dańǵyly, Áýezov dańǵylynan Jeńis dańǵylyna deıingi Krylov kóshesi, «Komfort» saýda úıinen Internatsıonalnaıa kóshesiniń tusyndaǵy kópirge deıingi Tımofeev kóshesi. Astana kóshesiniń boıyndaǵy jańa jaǵalaý boıymen kólik qozǵalysy ashylǵan. 2024 jyly 7 oń jaq burylys joldyń qurylysy aıaqtaldy. Búginde qala boıynsha osyndaı 60 burylys bar, - delingen redaktsııanyń resmı saýalhatyna joldanǵan jaýapta.
Budan bólek, Metallýrgter kóshesi, Novatorlar kóshesi, №47 mektepten shyǵatyn jol, Vysokovoltnaıa kóshesi, Krasın kentindegi birneshe kóshe, Býrov kóshesinen Novatorlar kóshesine deıingi Qabanbaı batyr kóshesi, Polzýnov, Shmelev Log, Bagratıon, Pervomaıskaıa, Ýrojaınaıa, Vasılev, Chehov kósheleri jóndelgen. Keler jyly shahardaǵy ortasha jóndeýden ótetin kósheler kelesideı:
• Abaı dańǵyly men Internatsıonalnaıa kóshesiniń qıylysynan bastap «Staryı podhoz» avtobýs aıaldamasyna deıin;
• Úlbi arqyly ótetin kópirge deıingi joldy qosa alǵanda Shákárim dańǵyly men Abaı dańǵyldary;
• Qabanbaı batyr kóshesi, Novatorov kóshesinen Maldybaev kóshesine deıin;
• Internatsıonalnaıa kóshesi arqyly ótetin Úlbi kópiri;
• Krylov jáne Astana kósheleri tusyndaǵy Úlbi arqyly ótetin kópir;
• Reısha kóshesi;
• Nazarbaev dańǵylyndaǵy Vınogradov kóshesinen 30-shy Gvardııalyq dıvızııa kóshesine deıingi jol;
• Qazaqstan kóshesinen bastap, Gorkıı kóshesinen Beıbitshilik kóshesine deıingi jol;
• Qazaqstan kóshesinen Býrov kóshesine deıingi jol;
• Sevastopolskıı kóshesi;
• Kókjal Baraq kóshesi, Sátbaev dańǵylynan Soltústik magıstralǵa deıin;
• Veshnyı tuıyq kóshesi, Sogrınskıı kóshesinen Egorov kóshesine deıin;
• Geologıcheskıı kóshesinen Volochaevskıı kóshesine deıin;
• «Bolashaq» shaǵyn aýdanynyń Ortalyq kóshesi;
• Brýsılovskıı kóshesi (avtovokzal aýdany);
• Abaı jáne Shákárim dańǵyldarynan oblystyq mamandandyrylǵan medıtsınalyq ortalyqqa baratyn jol;
• Ivanov kóshesi (20-shaǵyn aýdan);
• 21-shi shaǵyn aýdandaǵy ortalyq kóshe.
Eske salsaq, osyǵan deıin Almatyda osy jyly jol ınfraqurylymyna baılanysty qandaı jobalar bastalatynyn jazǵanbyz.