Sheshender men ıngýshtardyń kúshtep jer aýdarylǵanyna - 67 jyl
Soǵan oraı búgin «Vaınah» sheshen-ıngýsh etnomádenı birlestigi Astanada stalındik qatal saıasattyń qurbandaryn eske alýǵa arnalǵan jıyn uıymdastyrdy.
Keńes Úkimeti taýlyqtar nemis-fashıst shapqynshylyǵyna qoldaý kórsetti degen jalǵan jeleýdi alǵa tartyp, 1944 jyly sheshender men ıngýshtardy jappaı jer aýdara bastady. Biraq nemis jaýyngerleriniń aıaǵy Qap taýyna eshqashan basyp kórgen emes te edi.
«Onyń jekelegen toptardy emes, tutas halyqty kóshirýge tyrysýy ultqa qarsy qasaqana jáne aldyn ala oılastyrylǵan solaqaı saıasat bolǵandyǵyn bildiredi», - deıdi Astanadaǵy «Vaınah» sheshen-ıngýsh etnomádenı birlestiginiń tóraǵasy Salman Geroev.
«El azamattary, erleri sol kezderi maıdanda bolatyn. Tyldaǵy áıelder, qarttar jáne balalar jer aýdaryldy. Olarǵa jınalýǵa tek 20-30 mınýt ýaqyt berildi. Úıleri, baqshalary, mal-jany sol arada qala berdi. 180-ge tarta eshelon adam, Soltústik Kavkaz taýlary arqyly, Reseıdiń jazyǵymen Soltústik Qazaqstan óńirlerine jol tartty. 1 aıdan astam ýaqyt júrip kelgen halyqtyń jartysy ashtan, shólden jáne aýrýdan jol boıynda qyryldy», - dedi S. Geroev.
Qýǵyn-súrgin jyldarynda 478 479 sheshen men ıngýsh jer aýdarylǵan. Onyń 280 770-y ashtan, aýrýdan kóz jumǵan.
«Eger jergilikti qazaq halqynyń meımandostyqpen qolushyn berýi bolmaǵanda olardyń sany odan da kóptep sanalar edi. Qazaq halqy sońǵy tilim nanyn úzip berip, óz úıine kirgizdi. Sonyń arqasynda kelgen sheshender men ıngýshtardyń jartysy tiri qaldy. Qazaq halqynyń ulysqa kórsetken darqandyǵy, baýyrmaldylyǵy bizdiń jadymyzda», - dedi ol.
Onyń aıtýynsha, taý halqynyń rızashylyq belgisi retinde Ingýshetııa astanasy Nazran qalasyndaǵy birqatar kósheler Dinmuhamed Qonaevtyń, Oljas Súleımenovtyń attarymen atalǵan. «Groznyıda Nursultan Nazarbaevtyń atynda tutas bir dańǵyldyń aty bar», - dep aǵynan jaryldy Salman Geroev.
«Budan alpys jyldan astam buryn Kavkazdan jer aýdarylǵan sheshen jáne ıngýsh otbasylary qazaq dalasynan baqytyn tapty. Qazirgi ýaqytta olar basqa ulttar men ulystar sekildi teń quqyly, tynysh qoǵamda ómir súrýde. Bul memleketimizdiń basshysy N. Nazarbaevtiń sarabdal saıasatynyń jemisi. Keýdesinen ıtermeı,, sharapatyna bóleı bilgen qut-mekenim - Qazaqstanǵa vaınahtardyń atynan rahmet aıtqym keledi. Jerińde týǵan batyr uldaryń men qyzdaryńnyń dańqyn asqaqtatýǵa jáne vaınahtarǵa kórsetken darqandyǵyńdy urpaqtan urpaqqa umyttyrmaı jetkizýge ýáde beremiz», - dep atap kórsetti S. Geroev.
