Sheshem meni arqalap alyp ketip, qaryndasymdy qasqyrlar jedi – Mekemtas Myrzahmetuly

NUR-SULTAN. QazAqparat –«Qazaq qalaı orystandyryldy?» degen kitapty jazyp, qazaqtyń oı sanasyna áser ete aldyq. Bul týraly «Egemen Qazaqstan» basylymy uıymdastyrǵan 31 mamyr – Qýǵyn-súrgin jáne asharlyq qurbandaryn eske alý kúnine arnalǵan «Ǵasyr zulmaty» taqyrybynda ótken onlaın dóńgelek ústelde ǵalym Mekemtas Myrzahmetuly aıtty, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.

«Men asharshylyqty óz kózimmen kórdim. 3-4 jasar kezim. Sheshem meni kóterip bara jatty. Aınalamda ólip jatqan adamdar. Bazardan bir nárseler alyp, qaıtyp kele jattyq. Kózim qarny jarylyp jatqan adamǵa túsip edi, sheshem kózimdi kólegeılep jaba berdi. Sonda adamnyń ishi keýip, jarylyp ketedi eken. Munyń bári sanaly túrde qoldan jasalǵan genotsıd ekenin keıin bildim», - deıdi ǵalym.

Ol 1932-1933 jyldardaǵy asharshylyq týraly aıtty.

«Sheshem, qaryndasym úsheýmiz jolǵa shyqtyq. Kesh bolyp qalǵan kezde bizdi úsh qasqyr qorshap aldy. Men qoryqqanymnan anamnyń eteginiń ishine kirip kettim. Qasqyrlardyń kózderi jarqyrap turdy. Bir kezde taıaǵyna súıengen sheshem meni arqalap, qasha jóneldi. Qasqyrlar jym bolyp qaldy. Odan keıin qaryndasymnyń shyńǵyrǵan daýysyn estidim. Qasqyrlar talasyp, ony jep jatty. Biz saıǵa túsip ketip, aman qaldyq. Osyndaı jaǵdaı qazaq dalasynyń ár jerinde bolyp jatty... Sol kezde «Stalın muny bilse – qoıdyrar edi» degen sózder aıtylýshy edi. Negizinde kerisinshe eken ǵoı... Onyń maqsaty uly dalany ıesiz qaldyrý edi. Ózimizdi ózimiz qolǵa almasaq, basqa eshkim janashyr bolmaıdy. Jastar tarıhty jaqsy bilip, shyndyqty ashýy kerek. Biz sol asharshylyq kezinen bastap ulttyq sanadan aıyryldyq. Instıtýt bitirgennen keıin ǵana meniń sanam ashyla bastady. «Qazaq qalaı orystandyryldy?» degen kitapty jazyp, qazaqtyń oı sanasyna áser ete alǵandaı boldyq», - deıdi Mekemtas Myrzahmetov.

foto: alashainasy.kz