Shatdaýnǵa bir qadam: Aq úıdegi daý álemdik naryqqa salqynyn tıgizbeı qoımady
ASTANA. KAZINFORM — AQSh úkimeti jańa qarjy jyly qarsańynda jumysyn ýaqytsha toqtatý qaýpimen betpe-bet kelip otyr. Bul jaǵdaı jahandyq qarjy naryǵyna áser etip, valıýta, munaı jáne qor naryǵynda turaqsyzdyqty kúsheıte tústi. Bul týraly Qazaqstan qarjygerler qaýymdastyǵy málim etti.
Valıýta naryǵy
Shetel valıýtasyn satyp alýshylar men satýshylar arasyndaǵy tepe-teńdik saqtalyp otyr: juma kúngi bırjalyq saýda qorytyndysy boıynsha USD/KZT baǵamy is júzinde ózgermeı, bir AQSh dollary úshin 541,34 teńge boldy (+0,06 teńge). Sonymen qatar, naryqtaǵy saýda belsendiligi 210,8 mln dollarǵa deıin tómendedi (-21,2 mln). AQSh dollaryna suranys ekonomıkalyq sýbektiler tarapynan áli de tolyq qanaǵattandyrylmaǵan jaǵdaıda joǵary baǵam saqtalyp otyr. Teńgege qoldaý kórsetetin negizgi sharalar retinde Ulttyq banktiń operatsııalaryn, júıedegi joǵary mólsherlemelerdi saqtaýyn, KGS sýbektileri men eksporttaýshylar tarapynan valıýtalyq tabysty satýdy atap ótýge bolady.
Búgingi nazar — belgili bir ónimder men shıkizat resýrstarynyń kólemi men paıdalanylýyna qatysty derekterge aýdarylyp otyr.
Aqsha naryǵy
Júıedegi ótimdilik artyqshylyǵynyń azaıýyna baılanysty aqsha naryǵynyń ındıkatıvti mólsherlemeleri ósip jatyr. Mysaly, TONIA mólsherlemesi 15,63%-dan 15,72%-ǵa deıin kóterildi, al SWAP-1D tabystylyǵy 11,37%-dan 11,54%-ǵa deıin ósti. Jalpy saýda kólemi 384,8 mlrd teńgeni qurady (-96,3 mlrd). Sonymen qatar, Ulttyq banktiń depozıttik aýktsıonynda suranys 734 mlrd teńgege deıin tómendedi (-207 mlrd) jáne bul suranys jyldyq 16,5% mólsherleme boıynsha 100% qanaǵattandyryldy. Ashyq pozıtsııa kólemi naryq aldyndaǵy qaryz — 5,5 trln teńgege deıin tómendedi.
Qor naryǵy
KASE ındeksi juma kúni 0,9%-ǵa tómendep, 7 094,5 tarmaqty qurady. Indekske negizgi qysymdy Halyq banki aktsııalary (-4,2%) — dıvıdendtik tirkeýden keıin, jáne Qazatomprom (-1,9%) — paıda tirkelýinen keıin áser etti. Korporatıvtik jańalyqtar ishinde — búgin Halyq banki aktsıonerleriniń jalpy jınalysy (VOSA) ótedi, onda qarapaıym aktsııalar boıynsha qosymsha dıvıdendtiń mólsheri bekitiledi.
Munaı
Munaı baǵasy barreline 66,7 dollarǵa deıin (-1,1%) tómendedi, sebebi usynystyń artýy men suranystyń álsireýine qatysty alańdaýshylyq AQSh-tyń Federaldy rezerv júıesi (FRJ) paıyzdyq mólsherlemeni birinshi ret tómendetetini týraly úmitten basym tústi. Sarapshylardyń aıtýynsha, FRJ mólsherlemesin 0,25 paıyzdyq tarmaqqa tómendetý munaı naryǵyna aıtarlyqtaı qoldaý kórsetpeıdi, óıtkeni bul sharalar ekonomıka baıaýlaǵan kezde qabyldanady jáne OPEK+ uıymynyń shıkizat óndirisin arttyrýyn teńgermeıdi. Suranys tarapynan AQSh-tyń Energetıkalyq aqparat basqarmasy (EIA) jáne basqa da agenttikter tutynýdyń baıaýlaǵanyna alańdap, qysqa merzimde baǵalardyń aıtarlyqtaı ósýine kúmánmen qaraıdy.
Táýekel aktıvter
AQSh-tyń qor ındeksteri juma kúni tarıhı maksımýmdardy jańartyp, 0,4–0,7% aralyǵynda ósti. Naryqqa qoldaý kórsetken — AQSh pen Qytaı arasyndaǵy saýda kelissózderine qatysty oń jańalyqtar. AQSh prezıdenti Donald Tramp Qytaı tóraǵasy Sı Tszınpınmen birge TikTok boıynsha kelisimge qol jetkizgenin habarlady. Kelisimniń naqty sharttary jarııa etilmese de, jańa ınvestorlar kompanııanyń shamamen 50%-yn ıelenedi degen boljam bar, al ByteDance kompanııasynyń burynǵy ınvestorlary (sonyń ishinde Susquehanna International, KKR, General Atlantic) shamamen 30%-dyq úlesti saqtaıdy. Bul kompanııa qurylymynda eleýli ózgerister bolatynyn jáne amerıkalyq ınvestorlardyń baqylaýy kúsheıetinin kórsetedi.
Sonymen qatar, AQSh Kongresi úkimettiń jumysynyń toqtap qalýyn boldyrmaýǵa baǵyttalǵan qysqa merzimdi qarjylandyrý jobasyn maquldamaı qoıdy. Daýys berý nátıjesi: 44 — «qoldady», 48 — «qarsy», bul qajetti 60 daýys sheginen tómen. Senattaǵy kelispeýshilikter densaýlyq saqtaý salasyndaǵy shyǵyndar máselesine qatysty boldy, bul bıýdjettik daǵdarys pen memlekettik mekemeler jumysynyń ýaqytsha toqtaýy qaýpin kúsheıtedi.
Aptadaǵy nazar aýdararlyq derek:
Osy aptada ınvestorlar mańyzdy makroekonomıkalyq kórsetkishterge nazar aýdarady:
• AQSh-ta — aǵymdaǵy shot, ónerkásip óndirisi, eńbek naryǵy, turǵyn úı, JІÓ jáne ınflıatsııa derekteri, sondaı-aq 2 jáne 5 jyldyq oblıgatsııalar boıynsha aýktsıondar;
• EO-da — iskerlik belsendilik ındeksi jáne Eýropalyq ortalyq banktiń ekonomıkalyq bıýlleteni; • Qytaıda — Qytaı Halyq bankiniń otyrysy;
• Ulybrıtanııada — iskerlik belsendilik kórsetkishteri jáne Anglııa banki ókilderiniń sóz sóıleýleri;
• Japonııada — ınflıatsııa kórsetkishteri.
Sondaı-aq naryq qatysýshylary korporatıvtik esepterge jáne basqa da mańyzdy oqıǵalarǵa nazar aýdarady.
Qorǵanys aktıvteri
Táýekelsiz qarjy quraldary ártúrli baǵytta qozǵalyp jatyr, bul ınvestorlardyń keıbir qymbat aktıvterge qatysty saqtyǵyn jáne álemdik ekonomıkanyń bolashaǵyna degen belgisizdikti kórsetedi.
• Altyn baǵasy 0,8%-ǵa ósip, ýntsııasy 3 706 dollardy qurady
• AQSh-tyń 10 jyldyq oblıgatsııalarynyń tabystylyǵy 4,10%-dan 4,14%-ǵa deıin ósti
• AQSh dollarynyń ındeksi 0,3%-ǵa ósip, 97,6 tarmaqqa jetti.
Eske sala keteıik, buǵan deıin Qazaqstan qor bırjasyndaǵy (KASE) saýda-sattyq qorytyndysy boıynsha dollar baǵamy qymbattaǵanyn jazǵan edik.