Shanhaı yntymaqtastyq uıymy - Jibek jolyn qaıta jańǵyrtý múmkindigi
Al, 2001 jyly atalǵan elder kóshbasshylary HHI ǵasyrdaǵy qaýipsizdik pen yntymaqtastyqty qamtamasyz etýdiń jańa joldaryn izdeý barysynda qabyldaǵan syndarly strategııalyq sheshim - ShYU-ny qurý týraly deklaratsııanyń nátıjesinde kóptarapty óńirlik únqatysý alańy ómirge joldama alǵan edi. Uıymǵa múshe memleketter basshylary keńesiniń bıylǵy mereıtoılyq sammıtinde sóılegen sózinde Qazaqstan prezıdenti Nursultan Nazarbaev qatysýshylar men qonaqtardy ShYU-nyń 15 jyldyǵymen quttyqtap, bul basqosýdyń jahandyq syn-qaterler men qaýiptiń kóbeıgen kezinde ótip jatqanyn, 2016-2018 jyldarǵa arnalǵan «úsh zulmat qaterimen» kúres jolynda yntymaqtasý baǵdarlamasyn tıimdi iske asyrý uıymnyń osynaý syn-qaterlerge laıyqty jaýaby bola alatynyn atap ótti.- Biz ShYU-nyń halyqaralyq terrorızmge birlese qarsy turý týraly málimdemesin ázirlep, qabyldaýdy usynamyz. ShYU-nyń ekstremızmmen kúres jónindegi konventsııasyn ázirleý jáne qabyldaýdy ózekti qadam dep bilemiz. Dinı ekstremızmdi beıbitshil ıslammen jáne basqa da dindermen shatastyrmaý qajet. Bıylǵy mamyrda Qazaqstan Nıý-Iorkte BUU aıasynda «Din beıbitshilik úshin» degen taqyryptaǵy joǵary deńgeıli dıalogqa bastamashylyq jasap, Astanada «Din terrorızmge qarsy» atty halyqaralyq konferentsııa ótkizdi, - dedi Nursultan Nazarbaev.Memleket basshysy 2017-2022 jyldarǵa arnalǵan ShYU-ǵa múshe memleketterdiń esirtkige qarsy kúres strategııasynyń jáne onyń is-qımyl baǵdarlamasynyń qabyldanýyna qoldaý bildirdi.Elbasy ShYU-ǵa Úndistan men Pákistannyń kirýi uıym damýynyń jańa sapaly deńgeıge kóterilgeniniń, onyń halyqaralyq arenadaǵy bedeli men róli artta túskendiginiń kórsetkishi ekenin atap ótti.,- Bolashaqta ShYU qataryna Irannyń qabyldaný yqtımaldyǵy bizdiń ózara is-qımyl múmkindikterimizdiń aıasyn keńeıtedi. Elderdiń jańadan múshelikke kiretinin eskersek, ShYU Eýrazııanyń 60 paıyzdan astam aýmaǵyn, jer shary turǵyndarynyń 45 paıyzyn, álemdegi 19 paıyzdan astam ishki jalpy ónimdi qamtıdy. Bir jyldan asa ýaqyt buryn ǵana men Biryńǵaı Eýrazııalyq ekonomıkalyq keńistik qalyptastyrý bastamasyn kótergen edim. Mundaǵy negizgi element - Eýrazııanyń toraptyq ortalyqtaryn Jibek jolynyń tarıhı baǵdarlaryn qaıta jańǵyrtý arqyly ınfraqurylymdyq turǵydan toǵystyrý, - dedi Nursultan Nazarbaev.Osy rette Qazaqstan Prezıdenti birqatar baǵyttar boıynsha ShYU-ǵa múshe memleketterdiń kúsh-jigerin jumyldyrýdy, onyń ishinde EAEO jáne Qytaıdyń «Jibek jolynyń ekonomıkalyq belbeýi» jobasyn ushtastyrýdy usyndy.- ShYU-ǵa múshe memleketter men baıqaýshy memleketterdi biriktiretin Eýrazııalyq tranzıt-kólik habyn qurýdy usynamyn. Qazaqstan óz tarapynan «Jibek jolynyń ekonomıkalyq belbeýin» úılesimdi túrde tolyqtyratyn «Nurly Jol» ınfraqurylymdy damytý baǵdarlamasyn iske asyrýǵa kiristi. Biz qurǵan «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǵynyń áleýetin belsendi túrde paıdalanatyn kez keldi dep sanaımyz. Ol táýelsiz quqyqtyq júıe men jeńildetilgen salyq rejimi bar óńirlik qarjylyq-ınvestıtsııalyq hab bolýǵa tıis. Óńirdiń makroekonomıkalyq damýyn jedeldetý úshin Azııa ınfraqurylymdyq ınvestıtsııalar bankiniń múmkindikterin paıdalaný mańyzdy. Saýda-ekonomıkalyq jáne qarjylyq-ınvestıtsııalyq yntymaqtastyqty nyǵaıtý bolashaqta ShYU aıasynda Erkin saýda aımaǵyn qurý úshin qajetti jaǵdaı qalyptastyrady, - dedi Elbasy.Sonymen qatar, Nursultan Nazarbaev otyrysqa qatysýshylardy Qorshaǵan ortany qorǵaý salasyndaǵy ShYU yntymaqtastyǵynyń tujyrymdamasy jobasyn jáne is-qımyl josparyn ázirleý baǵytynda kúsh-jigerdi eseleı túsýge shaqyrdy.- HHI ǵasyrdaǵy jahandyq trend «jasyl» ekono¬mıkany damytý bolyp otyr. Bul saladaǵy yntymaq¬tastyqty damytýǵa kelesi jyldyń jazynda Astanada «Bolashaqtyń energııasy» ataýymen ótetin «EKSPO - 2017» halyqaralyq mamandandyrylǵan kórmesi qýatty serpin beretin bolady. Osy múmkindikti paıdalana otyryp, barlyq qatysýshylar men sammıt qonaqtaryn Astana qalasynda ótetin «EKSPO - 2017» kórmesine shaqyramyn, - dedi Nursultan Nazarbaev.Memleket basshysy óńirlik jáne halyqaralyq máse¬lelerge toqtala kelip, ShYU-nyń syrtqy shekarasy boıynda shıelenis oshaqtary saqtalyp otyrǵanyn aıtty.- Óńirlik qaýipsizdikti qamtamasyz etý isinde Aýǵan¬standaǵy turaqtylyqty qoldaýdyń zor mańyzy bar. Kabýldyń jalpyulttyq dıalogty retteý jáne saıası reformalar júrgizý jónindegi sharalaryn quptaımyz. Qazaqstan ıadrolyq qarýdy taratpaý týraly kelisimge qatysýshy el retinde KHDR-nyń ıadrolyq baǵdarlamasy jónindegi alty taraptyq kelissózdi jańǵyrtýdy jaqtaıdy. Jalpy, Qazaqstan BUU Qaýipsizdik Keńesiniń turaqty emes múshesi laýazymyna saılanǵan jaǵdaıda, qaýipsizdikti nyǵaıtý máselelerin belsendi túrde ilgeriletýge nıetti, - dedi Nursultan Nazarbaev.Elbasy Shanhaı yntymaqtastyq uıymyna tóraǵa¬lyq etý syndy joǵary mıssııany Qazaqstannyń zor jaýapkershilikpen qabyldaıtynyn atap ótti.- Biz osy jyldary ózbek tarapy júrgizgen orasan aýqymdy jumysty jalǵastyryp, ShYU-ny damytý men nyǵaıtý, sondaı-aq onyń álemdegi róli men bedelin arttyrý isine óz úlesimizdi qosý nıetindemiz. Qazaqstan tóraǵalyǵynyń basymdyǵy bar baǵyttary - óńirlik qaýipsizdikti nyǵaıtý, ekonomıkalyq yntymaqtastyqty damytý, tranzıt-kólik áleýetin iske asyrý, mádenı jáne gýmanıtarlyq baılanystardy ilgeriletý. Astanada 2017 jylǵy 8-9 maýsymda ótetin ShYU-ǵa múshe memleketter basshylarynyń sammıti qorytyndy is-shara bolady, - dedi Memleket basshysy.Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev ShYU-ǵa múshe memleketter basshylary keńesiniń otyrysyna qatysqannan keıin qazaqstandyq BAQ ókilderi úshin brıfıng ótkizdi.
Elbasy Tashkent basqosýyn ShYU-nyń mańyzdy, tarıhı máni bar sammıtteriniń biri dep atap ótti. «Qazaq¬stan Qytaımen shekaraǵa qatysty aýmaqtyq má¬se¬lele¬rin sheship jatqan bes respýblıkanyń qataryn¬da Uıymdy qurýdyń bastamashylarynyń biri retinde onyń bastaýynda turdy. Qazirgi basym baǵytynyń biri eko¬nomıkalyq yntymaqtastyqty damytý bolyp sanalatyn bizdiń Uıym ekonomıkalyq jáne saıası jaǵynan mańyzdy álemdik oıynshyǵa aınaldy», - dedi Memleket basshysy.Tashkent otyrysynyń basty qorytyndylaryna toqtala kele, Qazaqstan Prezıdenti sammıt aıasynda Úndistan men Pákistannyń Uıymǵa kirýi jónindegi negizgi qujattarǵa qol qoıylǵanyn aıtty. «Úndistan men Pákistannyń qosylýynyń arqasynda uıym Eýrazııanyń kóp bóligin, jer shary turǵyndarynyń jartysyn jáne álem ekonomıkasynyń 20 paıyzyn qamtıtyn odan da zor jahandyq qurylymǵa aınaldy. ShYU-ǵa múshe memleketterdiń kólik-logıstıka pýnkteri arqyly toǵysýy, elderimizdiń ekonomıkalyq shekaralarynyń ashylýy jáne Uly Jibek jolynyń jańǵyrtylýy Qazaqstanǵa bolashaqta zor basymdyqtar beredi», - dedi Nursultan Nazarbaev.Sonymen qatar sammıt aıasynda ótken ekijaqty kelissózderdiń negizgi nátıjeleri týraly Elbasy: «Biz búgin QHR tóraǵasymen kezdesý kezinde elimizdi ındýstrııalandyrýda mańyzdy ról atqaratyn 50-den astam birlesken kásiporyn qurý perspektıvalaryn qarastyrdyq. Aýǵanstan Prezıdentimen kelissózder barysynda sol eldegi jaǵdaı talqylandy. Búginde Qazaqstan aýǵan stýdentteriniń bilim alýyna qoldaý kórsetýin jalǵastyrýda. Aýǵanstanǵa 150 maman qaıta oralyp, olar taıaýda jumys isteı bastaıdy. Sonymen qatar biz elimizdiń joǵary oqý oryndaryna jyl saıyn 50 adamnan qabyldap, Aýǵanstan ekonomıkasynyń qaıta qalpyna kelýine kómek kórsetýdemiz», - dep atap ótti.Elbasy ShYU-ǵa múshe memleketter basshylary keńe¬siniń kelesi sammıti 2017 jylǵy 8-9 maýsymda Asta¬nada ótetinin habarlady. Sondaı-aq sammıt qory-tyn¬dylaryna qanaǵattanatynyn aıtyp, onyń elimiz úshin der kezinde ótip otyrǵan jáne asa mańyzdy shara ekenin atap ótti. Otyrys qorytyndysy boıynsha birqatar qujattar¬ǵa qol qoıyldy.