Shaǵyn munaı óńdeý zaýyttary janar-jaǵarmaımen tolyq qamtamasyz ete almaıdy - Áset Maǵaýov

  ASTANA. QazAqparat - Búgin Ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmetinde aýyl sharýashylyǵy taýarlaryn óndirýshilerdi arzandatylǵan dızel otynymen qamtamasyz etý máselelerine arnalǵan brıfıngte QR Energetıka vıtse-mınıstri Áset Maǵaýov Qazaqstandaǵy shaǵyn munaı óńdeý zaýyttary tap bolǵan kedergiler jaıynda áńgimeledi, dep habarlaıdy QazAqparat. 

«Shaǵyn munaı óńdeý zaýyttaryna keltirilgen kedergi jaıynda bizdiń atymyzǵa Parlament depýtattarynan saýal keldi. Zańnamada munaı óńdeý zaýyttarynan shyǵatyn ónimderdi satýǵa bolmaıdy degen shekteý bar. Bul shekteý byltyr zańǵa ózgeris engizgende kishi zaýyttardan shyǵatyn munaı ónimderin úlken zaýyttarǵa berip, olardan benzın, dızeldi otyn shyǵarýǵa baǵyttalǵan edi. Alaıda, zańnyń basqa tarmaqtarynda qaıshylyqtar kezdesti jáne olardy joıý úshin mınıstrlikte jańadan buıryq jobasy daıyndaldy. Bul joba boıynsha qazir kelisim júrgizilip jatyr. Osy aıda jańa buıryq shyǵaryp, shekteý qoıylǵan munaı ónimderiniń tizimin azaıtamyz. Sonda shaǵyn munaı óńdeý zaýyttarynyń jumys isteýine tolyq múmkindik beriledi degen senimdemiz. Degenmen, osydan keıin shaǵyn munaı óńdeý zaýyttary ishki naryqty tolyq qamtamasyz etedi dep aıta almaımyz. Qazaqstanda 34 shaǵyn munaı óńdeý zaýyty bar. Olardyń on shaqtysy benzın men dızeldi otyn óndire alatyndaryn málim etken. Іs júzinde, 2016 jyly Qazaqstannyń shaǵyn munaı óńdeý zaýyttarynda 500 tonna munaı óńdelgen, biraq, ondaǵy janarmaı 3 paıyzdy ǵana quraǵan, onyń ózi tikeleı aıdalǵan, tómen oktandy bolyp shyqty. Óndirilgen 20 paıyz dızeldi otyn da K2 standartyna sáıkes kelmeıdi. Onyń sapasy bizdiń kólikter úshin esh jaramsyz. Shaǵyn munaı óńdeý zaýyttarynyń kópshiligi jartylaı fabrıkat óndirýge arnalǵan, sol shıki fabrıkat kúıinde eksportqa ónim shyǵaryp, paıda túsirýge arnalǵan kásiporyndar. Olardyń aıtýyna qarasam, 6,5 mıllıon munaı óńdeıtin múmkindigimiz bar deıdi. Biraq, olardan janarmaı, dızeldi otyn shyǵady, ishki naryqty qamtamasyz etedi dep úmittenbegen jón. Ras, BQO-daǵy «Kondensat» zaýyty sekildi jaqsy zaýyttar bar. Olar byltyr jańǵyrtý jumystaryn bitirip, benzın óndirýge beıimdelip kele jatyr. Ondaı zaýyttarǵa, árıne, kómektesý qajet»,-dedi vıtse-mınıstr.

Sondaı-aq ol aldaǵy ýaqytta shaǵyn munaı óńdeý zaýyttarynyń ekonomıkalyq retteý júıesin aýystyrý qajettigin aıtty.

«Qazirgi mehanızmniń ózi durys qurylmaǵan, eger sen munaı ónimderin óndirseń, saǵan joǵary aktsız ilinedi. Máselen, reseılik benzın tonnasy úshin aktsız retinde 4500 teńge tólesek, otandyq janarmaıǵa 10 500 teńge tóleımiz. Dızeldi otyn boıynsha da teńgerim joq, reseılik dızeldi otynǵa 540 teńge tólense, otandyq ónimge 9300 teńge stavka kórsetilgen. ıAǵnı bizdiń otandyq zaýyttar reseılik zaýyttarmen bir deńgeıde turǵan joq. Bizdiń oıymyzsha, salyqtyq retteý, eksporttyq kedendik BAJ mehanızmin qoshqyl tústi munaı óndirý tıimsiz bolardaı etip qurý qajet, úlken jáne kishi zaýyttardy ashyq tústi munaı ónimderin óndirýge yntalandyra túsý kerek jáne oǵan qolaıly ekonomıkalyq jaǵdaı týǵyzý qajet»,-dedi mınıstrdiń orynbasary.