Serik Jumanǵarın aldaǵy úsh jyldaǵy bıýdjetke qatysty túsinik berdi
ASTANA. KAZINFORM — Búgin Májilistiń jalpy otyrysynda Premer-mınıstrdiń orynbasary — Ulttyq ekonomıka mınıstri Serik Jumanǵarın eldiń 2026 — 2028 jyldarǵa arnalǵan áleýmettik-ekonomıkalyq damý boljamyn tanystyrdy.
— Bazalyq nusqaǵa sáıkes 2026 jyly jalpy ishki ónimniń naqty ósýi 5,4 paıyzdy, 3 jyldaǵy ortasha jyldyq ósýi 5,3 paıyz. Nomınaldy jalpy ishki ónim 2026 jylǵy 183,8 trln teńgeden 2028 jyly 229,8 trln teńgege deıin ósedi. Ekonomıkanyń ósýi naqty sektor men qyzmet kórsetý salasyndaǵy ósýdiń esebinen qamtamasyz etiletin bolady. Óńdeý ónerkásibinde ınvestıtsııalyq jobalardyń iske asyrylýy esebinen ósý qarqyny 2026 jylǵy 6,2 paıyzdan 2028 jyly 6,6 paıyzǵa deıin ulǵaıady dep boljanady. Taý-ken óndirý ónerkásibindegi úsh jyldaǵy ortasha ósý 2,8 paıyz, aýyl sharýashylyǵynda — 3,9 paıyz, qurylysta — 11,0 paıyz, kólik qyzmetterinde — 10,1 paıyz jáne saýdada — 6,7 paıyz bolady, — dedi Serik Jumanǵarın.
Onyń aıtýynsha, eksport 2026 jylǵy 77,1 mlrd AQSh dollarynan 2028 jyly 83,7 mlrd AQSh dollaryna deıin, ımport — 67,7-den 75,2 mlrd AQSh dollaryna deıin ósýi múmkin.
— Inflıatsııa boljamy 2026 jyly 9-11 paıyz, 2027 jyly jáne 2028 jyly ortasha 6 paıyz deńgeıinde aıqyndalǵan. Makroekonomıkalyq kórsetkishterdiń boljamy negizinde 2026-2028 jyldarǵa arnalǵan bıýdjet pen Ulttyq qor parametrleriniń boljamy qalyptastyryldy. Salyq-bıýdjet saıasaty memlekettik qarjynyń ornyqtylyǵy men teńgerimdiligin qamtamasyz etýge, bıýdjet tapshylyǵyn azaıtýǵa, sondaı-aq Ulttyq qor qarajatyn menshikti qarajatpen almastyrýǵa baǵyttalǵan. Bıýdjetti boljaý bıýdjet qaǵıdalary men Memlekettik qarjyny basqarýdyń 2030 jylǵa deıingi tujyrymdamasynda belgilengen nysanaly baǵdarlarǵa negizdeldi. Kiris 2026 jyly 19,2 trln teńge kóleminde nemese jalpy ishki ónimge qatysty 10,5 paıyz deńgeıinde qarastyrylǵan. Osy jyldyń baǵalaýymen salystyrǵanda ósim 4,7 trln teńge bolyp, 2028 jylǵa qaraı 23,2 trln teńgege deıin nemese 20,8 paıyzǵa ósýi kútilýde. Jalpy, respýblıkalyq bıýdjettiń menshikti kiristermen qamtamasyz etilýi 2025 jylǵy 63,7 paıyzdan 2028 jyly 83,5 paıyzǵa deıin ósedi, — dedi mınıstr.
Onyń sózine qaraǵanda, Ulttyq qordan kepildendirilgen transfert munaıdyń kesimdi baǵasy boıynsha eseptelgen lımıt sheginde jyl saıyn 2 trln 770 mlrd teńge mólsherinde aıqyndaldy. 2026-2028 jyldary shyǵystardyń ósý qarqyny 108,7–109,3 paıyz deńgeıinde turaqtandyryldy. Osyny eskere otyryp, bıýdjettiń shyǵysy bıýdjet qaǵıdalarynda belgilengen lımıtterdi saqtaı otyryp, 2026 jyly 27,7 trln teńge nemese jalpy ishki ónimge 15,1 paıyzdy, 2027 jyly — 28,8 trln teńge nemese jalpy ishki ónimge 14,0 paıyzdy, 2028 jyly — 29,8 trln teńge nemese jalpy ishki ónimge shaqqanda 13 paıyzdy quraıdy.
— Kirister men shyǵystardyń osyndaı kólemderi kezinde bıýdjet nysanaly transfert túrinde Ulttyq qordan qosymsha qarajat tartýdyń qajettiliginsiz ózin-ózi qamtamasyz etedi. Fıskaldyq jáne munaı emes tapshylyqtardyń deńgeıi 2026 jyly tıisinshe jalpy ishki ónimge qaraǵanda 2,5 paıyzdy jáne 4,9 paıyzdy qurap, 2028 jyly jalpy ishki ónimge 0,9 jáne 2,7 paıyzǵa deıin tómendeıdi dep boljanýda. Osyny eskere otyryp, úkimettik borysh 2026 jyly jalpy ishki ónimge 21,4 paıyz deńgeıinde boljanyp, 2028 jylǵa qaraı jalpy ishki ónimge shaqqanda 19,6 paıyzǵa deıin tómendeýi eskerilgen, bul belgilengen kovenanttardan aspaıdy, — dedi Serik Jumanǵarın.
Buǵan deıin habarlanǵandaı, Qarjy mınıstri Mádı Tákıev respýblıkalyq bıýdjet túsiminiń oryndalýyna kedergi bolǵan faktorlardy atady.