Sergeı Lavrov: EQYU sammıtiniń ótkizilýi - qazaqstandyq tóraǵalyqtyń úlken jetistigi
seriktesteriniń tarapynan belsendi qoldaýǵa ıe bolyp keledi. Osyndaı yntymaqtastyqtyń arqasynda, Uıymnyń sońǵy jyldary umyt bolǵan negizgi jumys qaǵıdalary qaıta qaralyp, 1975 jylǵy Helsınkı Qorytyndy aktinde belgilengen tujyrymdarǵa oralý múmkindigi paıda boldy. Reseı Federatsııasynyń Syrtqy ister mınıstri Sergeı Lavrov QazAqparat tilshisine bergen suhbatynda EQYU Sammıtine artyp otyrǵan úmiti týraly áńgimelep berdi jáne Uıymnyń qaıta qurylýyna qatysty óz eliniń kózqarasymen bólisti.
- Sergeı Vıktorovıch, qazaqstandyq tóraǵalyqtyń qandaı erekshe jetistikterin aıta alar edińiz?
- Qazaqstannyń EQYU tóraǵalyǵyndaǵy sózsiz jáne úlken jetistigi sol, 11 jyldyq úzilisten keıin Uıymnyń kezekti Sammıti shaqyrylyp otyr. Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń EQYU Sammıtin shaqyrý týraly bastamasyn birinshi bolyp RF Prezıdenti Dmıtrıı Medvedevtiń qoldaǵany barshaǵa aıan. Jáne taǵy bir aıta ketetin jaıt, Sammıt alǵash ret Eýropadan tysqary jerde ótkeli otyr, bul Uıymǵa qatysýshy azııalyq jáne eýropalyq elderdiń arasyndaǵy baılanystyń mańyzdylyǵyn pash etedi. Qazaqstan tóraǵalyǵynyń Qyrǵyzstandaǵy qaıǵyly oqıǵalar kezindegi is-qımyldaryn da jeke aıtyp ótý kerek.
- Aımaqtyq problemalardy sheshýde EQYU tetikteri qanshalyqty sátti nátıje kórsetip jatyr?
- Aımaqtyq janjaldardy retteý máselesi EQYU-nyń turaqty nazarynda jáne atalmysh salada edáýir araǵaıyndyq áreketter atqarylýda. Deıturǵanmen, EQYU-nyń bul saladaǵy qyzmetinde olqylyqtar bolmaı qoıǵan joq. Atap aıtqanda, EQYU keńistiginde mundaı túrli túıindi ahýaldarǵa degen kózqaras talǵamaly, ıaǵnı keıbireýlerine ekpin jasalsa, endi bir problemalarǵa qatysty tipti ún qatylmaıdy. Áreń degende qol jetkizilgen mámileler, saıası konıýnktýranyń paıdasy úshin abaısyz jasalǵan áreketterdiń nátıjesinde, kúl-talqan bolǵan jáne retteý protsesi keıinge ysyrylǵan sátter, ókinishke qaraı, az bolǵan joq.
- EQYU Sammıtinen ne kútesiz?
-Astana Sammıtine ázirliktiń barysynda Vena qujatyn qaıta jańartý týraly kelisimge ortaq talpynys jasalǵanyn aıta ketý kerek. Oǵan qosa, Eýropadaǵy qarapaıym qarý-jaraqtardy baqylaý máselesindegi tyǵyryqtan shyǵýdyń ortaq joldaryn kelisýge degen talpynys bar.
Osyǵan baılanysty Sammıtke qatysýshylardyń aldynan «kóptegen múmkindikterdiń esigi» ashylyp otyr. Atap aıtqanda, EQYU aıasynda joǵary deńgeıdegi saıası dıalog mádenıetin jandandyrý, EQYU keńistiginde ortaq jáne bólinbes qaýipsizdik qoǵamdastyǵyn qurýdyń joldaryn anyqtaý, barshaǵa ortaq yǵyttarǵa únqatý isindegi ózara is-qımyldardyń jańa sapalyq deńgeıine kóterilý sııaqty múmkindikter týyp otyr.
- EQYU-nyń keleshegi qandaı?
- Reseı tarapynyń kósqarasynsha, EQYU-nyń jumys tıimdiligin arttyrý úshin eń aldymen, ony tolyqqandy memleketaralyq uıymǵa aınaldyrý kerek. Al ol úshin Uıym jumysynyń aıqyn normatıvtik bazasyn jasaǵan jón. EQYU Jarǵysyn qabyldaý, Uıym qyzmetiniń túrli baǵyttaryn jalpyǵa ortaq qaǵıdalardyń negizinde retteý sharalary osyndaı qadamdardyń biri bola alar edi.
Oǵan qosa, EQYU-nyń lańkestikke, esirtki trafıgine, adamdardy quldyqqa satýǵa jáne transulttyq uıymdasqan qylmystardyń basqa da túrlerine qarsy áreket etý jónindegi halyqaralyq kúsh-jigerge qosatyn úlesin de eselegen durys bolar edi. Astana Sammıtinde kóptegen túıindi máseleler boıynsha el basshylary tarapynan qoldaýlar bolsa, barlyq problemalar oń sheshimin tabar edi.
- Suhbatyńyzǵa rahmet!