Senat Túrki memleketteri uıymy elderi arasyndaǵy saýdany damytý qujatyn maquldady
ASTANA. KAZINFORM – Búgin Senattyń jalpy otyrysynda «Túrki memleketteri uıymyna múshe memleketterdiń úkimetteri arasyndaǵy ońaılatylǵan keden dálizin qurý týraly kelisimdi ratıfıkatsııalaý týraly» Zańy maquldandy.
«Osy Kelisim memleketterdiń aýmaqtary arasynda ótkiziletin taýarlar men kólik boıynsha málimetterdi elektrondyq almasý arqyly kedendik baqylaýdy júrgizýdiń tıimdiligin arttyrý jáne merzimderin qysqartý maqsatynda jasaldy. Qujat aıasynda «jeńildetilgen keden dálizi» jáne «saýda operatorlary» sııaqty uǵymdar engiziledi», - dedi senator Bekbol Orynbasarov.
Jeńildetilgen keden dálizi – memleketter arasyndaǵy saýdada tasymaldanatyn taýarlar týraly aldyn ala aqparat almasýǵa baǵyttalǵan elektrondyq júıe. Saýda operatorlary – jeńildetilgen dálizge qatysatyn taýarlar men kólik quraldary týraly senimdi aqparat beretin ókilder. Jeńildetilgen keden dálizi saýda operatorlaryna syrtqy saýda operatsııalaryn jedeldetýge jáne arzandatýǵa yqpal etetin birqatar artyqshylyq usynady. Kedendik rásimdeý sharalary jekelegen qozǵalys jolaqtaryn paıdalana otyryp, ońtaılandyrylatyn bolady.
«Kedendik tekserý keden zańnamasyn buzý qaýpi anyqtalǵan jaǵdaılarda ǵana atqarylady. Kelisim ratıfıkatsııalanǵannan keıin, alty aılyq pılottyq joba júzege asyrylady. Osy ýaqyt ishinde múshe memleketterdiń keden qurylymdary jańa júıeniń barlyq tehnıkalyq, ákimshilik jáne zańnamalyq aspektilerin tolyq pysyqtaıdy. Pılottyq joba aıaqtalǵannan keıin ǵana júıe tolyq kúshimen jumys isteı bastaıdy.
Kedendik rásimderdi ońaılatý Qazaqstanǵa ekonomıkalyq turǵyda alǵanda aıtarlyqtaı paıda ákeledi. Negizgi artyqshylyqtyń biri – taýarlardy jetkizý merziminiń qysqarýyna jáne qunynyń tómendeýine baılanysty saýda kóleminiń ósýi. Kedende júkterdi óńdeý ýaqytyn qysqartý logıstıkalyq tizbekterdi edáýir jedeldetýge múmkindik beredi. Qarastyrylǵan mehanızmder óz kezeginde taýarlardy tasymaldaý jáne saqtaý shyǵyndarynyń tómendeýine ákeledi, bul ónimdi ishki jáne syrtqy naryqtarda básekege qabiletti etedi. Osylaısha, kedendik rásimderdi ońaılatý – bıznes-protsesterdi jeńildetip qana qoımaı, saýda men ınvestıtsııalyq ahýaldy damytý úshin qolaıly jaǵdaılar jasaıdy», - dedi depýtat.
Senator Nurlan Bekenovtiń sózine qaraǵanda, 2024 jyldyń 8 aıynda Qazaqstan Respýblıkasynyń Túrki memleketteri uıymdaryna múshe eldermen syrtqy saýdasynyń kólemi 10,4 mlrd AQSh dollaryn qurady, taýar aınalymynyń 61 paıyzy eksportqa (6,4 mlrd AQSh dollary) tıesili boldy.
