Senat taqtatas munaıy men ýran óndirýge qatysty zańdy maquldady
ASTANA. KAZINFORM — Búgin Senattyń jalpy otyrysynda «Jer qoınaýy jáne jer qoınaýyn paıdalaný týraly» Kodekske kómirsýtekter men ýran salasynda jer qoınaýyn paıdalanýdy jetildirý máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» Zań eki oqylymda qaralyp, maquldandy.
Zańnyń maqsaty — jer qoınaýyn paıdalaný salasyndaǵy zańnamany odan ári jetildirý, ınvestıtsııalyq tartymdylyqty arttyrý, sondaı-aq memlekettiń ýran salasyndaǵy múddesin qorǵaý.
Senattyń Ekonomıkalyq saıasat, ınnovatsııalyq damý jáne kásipkerlik komıtetiniń málimetine qaraǵanda, qujatta az zerttelgen aýmaqtarda geologııalyq zertteý júrgizý erekshelikteri belgilenedi, olardyń aıasynda:
— az zerttelgen aýmaqtarǵa jatatyn ýchaskelerdi qalyptastyrý tetikteri;
— geologııalyq zerdeleý úshin jer qoınaýyn paıdalaný quqyǵyn berý maqsatynda az zerttelgen aýmaqtar boıynsha aýktsıon ótkizýdiń jedeldetilgen tártibi;
— az zerttelgen aýmaqtarda barlaýǵa jáne óndirýge arnalǵan kelisimsharttar jasasý erekshelikteri jáne olardyń talaptary;
— kelisimshartty uzartý arqyly geologııalyq zertteý nátıjeleri boıynsha barlaýǵa kóshý quqyǵy kózdeledi.
Zańda Qazaqstan Respýblıkasynyń kómirsýtekter qorlary jónindegi memlekettik komıssııasynyń áreket etý merzimin 2030 jylǵa deıin uzartý eskerilgen.
— Mańyzdy baǵyttardyń biri — kúrdeli jobalar boıynsha, ásirese alýǵa qıyn, tereńde jatqan (taqtatas) munaıdy óndirý boıynsha úlgilik kelisimshart ólshemderin keńeıtý. Basqasha aıtqanda, ınvestorlar úshin ıkemdi jáne tartymdy jaǵdaılar jasaqtaıtyn jetildirilgen modeldik kelisimshartty engizý. Búginde bul talapqa eki ken orny jatady: olar jalpy alynatyn munaı qory 18,7 mln tonna kólemindegi Shyǵys Qazaqstan oblysyndaǵy Sarybulaq jáne Qyzylorda oblysyndaǵy Qaraǵansaı ken oryndary. Árıne, mundaı ken oryndaryn ıgerý iri ınvestıtsııalardy, zamanaýı tehnologııalardy jáne uzaq merzimdi kepildikterdi qajet etetini belgili. Bul jobalardy qajetti yntalandyrý sharalaryn usynbaı, júzege asyrý múmkin emes. Usynylǵan túzetýler ınvestorlar úshin qajetti quqyqtyq jáne ekonomıkalyq yntalandyrý sharalaryn jasaı otyryp, el aýmaǵynda alýy qıyn kómirsýtekterdi barlaý men óndirýdi jandandyrýǵa múmkindik beredi, — dedi senator Álibek Náýtıev.
Sonymen qatar depýtat zańda ýran salasynda retteýdiń tıimdiligin arttyrýǵa jáne ulttyq múddelerdi qorǵaýǵa baǵyttalǵan birqatar túzetý qarastyrylǵanyn aıtty.
— Qazirgi kezde Qazaqstan ýran óndirý boıynsha álemdik kóshbasshy el retinde tanymal. Ýákiletti organnyń málimetinshe, 2024 jyly Qazaqstan álemdik ýran óndirýdiń shamamen 40 paıyzyn qamtamasyz etti, bul shamamen 23 myń tonna kólemine jetedi. Elimizde 1,3 mıllıon tonnadan astam barlanǵan ýran qory men resýrstary bar. Qazaqstan aýmaǵynda geologııalyq belgileri men ónerkásiptik mańyzdylyǵy jaǵynan uqsas alty iri ýran ken orny tabylǵan. Bul ken oryndary turaqty óndirý men eksportty qamtamasyz etedi, ýrannyń 100 paıyzdan astamy uńǵymalyq jerasty siltisizdendirý ádisimen óndiriledi, bul óz kezeginde óndiristi ekologııalyq qaýipsiz jáne únemdi etedi. ıAdrolyq otynǵa suranystyń jahandyq ósýin eskere otyryp, ásirese jańa atom elektr stantsııalarynyń qurylysyna oraı elimizdiń ýrannyń jetekshi jetkizýshisi retindegi róli tek kúsheıe túsedi, — dedi senator.
Osyǵan baılanysty zańmen ýran salasyndaǵy ulttyq kompanııanyń jer qoınaýynyń strategııalyq ýchaskelerin barlaýǵa jáne ázirleýge lıtsenzııa alýǵa basym quqyǵyn bekitý usynylady.
Buǵan deıin habarlanǵandaı, ýran salasyndaǵy ulttyq kompanııaǵa jańa ken oryndaryn ıgerýde basym quqyq beriledi.
Bıyl 8 qarashada Májilis taqtatas munaıyn óndirýdi yntalandyratyn zańdy qabyldady.