Senat respýblıkalyq bıýdjet týraly zańdy Májiliske qaıtardy
ASTANA. KAZINFORM – Búgin Senattyń jalpy otyrysynda «2025 – 2027 jyldarǵa arnalǵan respýblıkalyq bıýdjet týraly» Zańy qaraldy. Senat zańnyń jekelegen baptaryn jańa redaktsııada usynyp, ony Májiliske qaıtardy.
«2025 jylǵa túsimder osy jylmen salystyrǵanda 1,2 trln teńgege ulǵaıa otyryp, 21,7 trln teńge deńgeıinde boljandy. 2025 jyly bıýdjet tapshylyǵy jalpy ishki ónimge shaqqanda 2,7% deńgeıinde eskerilgen, al 2027 jylǵa qaraı bul kórsetkish 1,9%-ǵa deıin tómendeıdi. Bıýdjettiń 2025 jylǵa arnalǵan shyǵystary túsimder men tapshylyqty eskere otyryp, 25,8 trln teńgeni quraıdy, ıaǵnı bıylmen salystyrǵanda 1,7 trln teńgege ulǵaıyp otyr. Parlament Senatynda zańdy talqylaý barysynda birqatar usynys engizildi. Olar halyqty taza sýmen qamtamasyz etý, gazdandyrý júıesin, jylý elektr energetıkasyn, kólik, ınjenerlik-kommýnıkatsııa ınfraqurylymyna, sondaı-aq «Aýyl - El besigi» jobasyn iske asyrýǵa qosymsha shyǵystar kózdelgen», - dedi QR Qarjy mınıstri Mádı Takıev.
Onyń aıtýynsha, bıýdjet ótken jyldardaǵydaı áleýmettik baǵdarlanǵan bolyp qala beredi. 2025 jyly áleýmettik salanyń shyǵystary osy jylǵa qaraǵanda 871 mlrd teńgege ulǵaıyp, 9,8 trln teńge kóleminde josparlandy. Onyń bıýdjet shyǵystaryndaǵy úlesi 38 paıyzdy quraıdy. Birinshi basymdyq – áleýmettik qamtamasyz etý jáne azamattarǵa áleýmettik kómek kórsetý. 2025 jylǵa áleýmettik tólemderge arnalǵan shyǵystar – ındeksteý men tólemderdi alýshylar sanynyń ulǵaıýyn eskere otyryp, 6 trln teńge somasynda qarastyrylǵan.
Ekinshi basymdyq – bilim berýdi damytý. 2025 jyly bul baǵytqa shyǵystar 1 trln teńgege jetti.
Densaýlyq saqtaý júıesine 2025-2027 jyldarǵa arnalǵan shyǵystar 7,6 trln teńgeni quraıdy, onyń ishinde bıylmen salystyrǵanda 188 mlrd teńgege ulǵaıyp, 2025 jylǵa 2,5 trln teńge qarastyrylǵan. Jalpy, 2025 jyly tegin medıtsınalyq kómektiń kepildik berilgen kólemine 1,6 trln teńge somasynda shyǵystar josparlandy. Áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrý qoryna 675 mlrd teńge, onyń ishinde memlekettik jarnalarǵa 668 mlrd teńge kózdelgen.
Al 2025 jyly týrızm men sportty damytýǵa respýblıkalyq bıýdjet shyǵystary 141 mlrd teńge, al mádenıet pen aqparatty damytýǵa 165 mlrd teńge kóleminde josparlanǵan.
«Óńirlerdi qoldaý boıynsha 2025 jyly respýblıkalyq bıýdjet qarajaty esebinen 7,5 trln teńge bólinedi. Bul soma osy jylmen salystyrǵanda 452 mlrd teńgege artyq. Ol – bıýdjettiń jalpy shyǵystarynyń shamamen 30 paıyzyn quraıdy. Budan bólek, ekonomıkanyń naqty sektoryn damytýdy qoldaý boıynsha keler jyly 2,1 trln teńge qarastyrylǵan. Onyń ishinde, Memleket basshysynyń tapsyrmasyna sáıkes agroónerkásiptik keshendi damytý kúsheıtildi. Osy baǵytqa 2025 jyly bıylmen salystyrǵanda 30%-ǵa ulǵaıa otyryp, 635 mlrd teńge qarastyryldy. Kólik salasyn damytýǵa 2025 jyly 568 mlrd teńge bólý josparlanǵan, onda avtojol salasyn damytýǵa 423 mlrd teńge kózdelgen», - dedi vedomstvo basshysy.
2025 jylǵa arnalǵan kúsh qurylymdarynyń shyǵystary 111 mlrd teńgege ulǵaıyp, 2,7 trln teńge kóleminde josparlanyp otyr.
«Zań Sennatta keńinen talqylandy. Depýtattar kótergen máseleler óńirlerge qajet qarajat bólýge arnaldy. Nátıjesinde, úsh jyldyq kezeńde 400 mlrd teńgeden astam qarajat mańyzdylyǵyna qaraı qaıta bólindi», - dedi Mádı Takıev.
Atap aıtqanda, zańdy talqylaý barysynda Senat komıtetteri men depýtattarynyń usynystaryn eskere otyryp, 2025 jyly shyǵystardy 60 mlrd teńge somaǵa ulǵaıtý qoldaý tapty. Shyǵystardy ulǵaıtýdy qarjylandyrý Úkimet rezervi esebinen júzege asyrylady. Budan basqa, memlekettik organdar arasynda qarajat qaıta bólindi, sondaı-aq depýtattardyń basqa da usynystary qoldaý tapty.
