Senat búgingi jalpy otyrysta qandaı máselelerdi qaraıdy
ASTANA. KAZINFORM – Búgin saǵat 10-00-de Senattyń jalpy otyrysy bolady. Onda depýtattar buǵan deıin Májilis qabyldaǵan Qazaqstan men Qyrǵyzstan arasyndaǵy ınvestıtsııalardy kótermeleý jáne ózara qorǵaý týraly kelisimdi talqyǵa salady.
Aıta keteıik, 19 mamyrda Senat spıkeri Máýlen Áshimbaevtyń tóraǵalyǵymen palata bıýrosynyń otyrysy ótti. Onda depýtattar búgingi Senat otyrysynyń kún tártibin bekitken edi.
Otyrys barysynda Bıýro músheleri «Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimeti men Qyrǵyz Respýblıkasynyń Mınıstrler Kabıneti arasyndaǵy ınvestıtsııalardy kótermeleý jáne ózara qorǵaý týraly kelisimdi ratıfıkatsııalaý týraly» zańdy palata otyrysynyń kún tártibine shyǵarý jóninde qaýly qabyldady.
Bul zań eki el arasyndaǵy ekonomıkalyq yntymaqtastyqty nyǵaıtýdy kózdeıdi. Atap aıtqanda, bir taraptyń ekinshi taraptyń aýmaǵyndaǵy ınvestıtsııalaryn júzege asyrý, sondaı-aq, eki memlekettiń aýmaqtaryndaǵy ınvestıtsııalyq qyzmetke baılanysty máselelerdi retteý úshin qolaıly rejım qurý tártibi men sharttaryn aıqyndaıdy. Májilis osy zańdy 26 naýryzda qabyldaǵan bolatyn.
Sol kezde zań jobasy boıynsha negizgi baıandama jasaǵan Syrtqy ister mınıstriniń orynbasary Álibek Qýantyrovtyń aıtýynsha, Qazaqstan men Qyrǵyzstan arasyndaǵy kelisimge 2024 jylǵy 19 sáýirde Astanada qol qoıyldy. Kelisimniń maqsaty - ınvestıtsııalyq qyzmet úshin qolaıly jaǵdaı jasaý, tikeleı sheteldik ınvestıtsııalar aǵynyn yntalandyrý jáne ýaǵdalasýshy elderdiń ekonomıkalyq ál-aýqatyn jaqsartý.
- Kelisimniń jańa nusqasyn qyrǵyz jaǵy 2021 jyly Qyrǵyzstannyń atqarýshy bıligi qurylymyndaǵy ózgeristerge baılanysty usynǵan bolatyn. 1997 jyly jasalǵan burynǵy kelisim shamamen 30 jyldan keıin halyqaralyq jáne ulttyq zańnamadaǵy ózgeristerdi eskere otyryp, jańartýdy qajet etti. Qazirgi zamanǵy bolmys mundaı qujattardy ınvestorlardy qorǵaý jáne qolaıly ınvestıtsııalyq klımat qurý talaptaryna jaqsyraq jaýap beretindeı etip qaıta qaraýdy talap etedi. Investıtsııalardy kótermeleý jáne qorǵaý týraly kelisimder ınvestıtsııalardyń senimdiliginiń mańyzdy kórsetkishi sanalady, — dedi ol.
Onyń aıtýynsha, ekijaqty ınvestıtsııalyq kelisim ınvestorlarǵa quqyqtyq kepildikter berip, tıisti jaǵdaıdy qamtamasyz etedi. Bul rette, halyqaralyq arbıtrajǵa qol jetkizý, sheteldik ınvestıtsııalarǵa ádil qaraý sııaqty mańyzdy tetikterdi bekitedi.
- Jalpy, Qazaqstan men Qyrǵyzstan arasyndaǵy saýda-ekonomıkalyq jáne ınvestıtsııalar salasyndaǵy ekijaqty yntymaqtastyqtyń ósý úrdisi baıqalyp otyr. Qazaqstan Qyrǵyzstannyń úshinshi iri saýda seriktesi sanalady. Eki el arasyndaǵy taýar aınalymy 2024 jyly 1,7 mlrd AQSh dollary boldy, bul - osyǵan deıingi jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda 1,5 paıyzǵa joǵary. Qazaqstannan eksport 9,6 paıyzǵa ósip, 1,3 mlrd AQSh dollaryna jetti. Bul bizdiń ekonomıkalyq qarym-qatynasymyzdyń turaqtylyǵyn baıqatyp otyr.
Qazaqstan Ulttyq bankiniń derekterine sáıkes, 2024 jyldyń 9 aıynda Qyrǵyzstannan 4,8 mln dollar tikeleı ınvestıtsııa tartyldy. Bul kórsetkish 2023 jyldyń 9 aıymen salystyrǵan 18 paıyzǵa joǵary. Qazaqstan ınvestorlarynan kórshi elge tikeleı ınvestıtsııalardyń jalpy aǵyny 2024 jyldyń 9 aıynda 48 mln dollar boldy, bul - onyń aldyndaǵy kórsetkishten 4,8 paıyzǵa joǵary, — dedi mınıstrdiń orynbasary.
Zań jobasy qaralyp bolǵannan keıin BAQ ókilderine arnalǵan brıfıng ótkiziledi. Onda senator Gennadıı Shıpovskıh pen Syrtqy ister mınıstriniń orynbasary Álibek Qýantyrov tilshiler saýalyna jaýap beredi.
Senat otyrysy www.senate.parlam.kz saıtynda onlaın rejımde, Palatanyń resmı telegram arnasynda, sonymen qatar «24KZ» telearnasynyń tikeleı efırinde kórsetiledi.
Esterińizge sala ketsek, ótken aptadaǵy Senat otyrysy barysynda senatorlar «Akvasharýashylyq týraly» jáne oǵan ilespe «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine akvasharýashylyq, agroónerkásiptik keshen, elektr energetıkasy jáne jekelegen ortalyq memlekettik organdardyń fýnktsııalaryn qaıta bólý máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» zańdardy eki oqylymda qarady. Qujattar jańa óndiristerdi qurý jáne jumys istep turǵan óndiristerdi keńeıtý arqyly akvasharýashylyqty ornyqty damytýdy kózdeıdi. Sondaı-aq básekege qabiletti akvasharýashylyq obektilerin ósirý kólemin ulǵaıtý máselesine de basa mán berildi.
Zańda balyq ósiretin sharýalarǵa kómek kórsetýge qatysty norma da qarastyrylǵan. Memlekettik sýbsıdııalardy berý ónimniń ónimdiligi men sapasyn arttyrý, asyl tuqymdy balyq sharýashylyǵyn damytý, ınvestıtsııalyq salymdar kezinde shyǵystardyń bir bóligin óteý, sý berý jónindegi qyzmetterge aqy tóleý, sondaı-aq, kredıtteý kezinde syıaqy mólsherlemelerin sýbsıdııalaý sııaqty baǵyttar boıynsha júzege asyrylady. Mundaı normalar balyq ósirýmen aınalysatyn kásipkerlerge sharýashylyqta kezdesetin ózekti máselelerdi sheshýge kómektesý úshin qolǵa alynyp otyr.
- Bul zańdar akvasharýashylyq salasynda týyndaıtyn quqyqtyq qatynastardy retteıdi. Jańadan ázirlengen jeke zań aıasynda akvasharýashylyq sýbektileri men olardyń qyzmet túrleri aıqyndaldy. Sondaı-aq salaǵa jaýapty múddeli memlekettik organdardyń quzyretteri de naqtylandy. Akvasharýashylyq sýbektilerin memlekettik yntalandyrý jáne ınvestorlarǵa qolaıly jaǵdaı jasaý sharalary da nazardan tys qalǵan joq. Zańdardy qaraý barysynda senatorlar birqatar usynys berdi. Aldaǵy ýaqytta qaralǵan zańdar elimizdegi akvasharýashylyqtyń ornyqty damýyna tyń serpin beredi dep senemiz, – dedi Senat spıkeri Máýlen Áshimbaev.
Talqylaý nátıjesinde senatorlar zańdardy qoldap, olarǵa birqatar túzetý engizýdi usyndy. Atap aıtqanda, usynylǵan ózgerister bekitilgen balyq sharýashylyǵy sý aıdyndary men ýchaskelerinde tek Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdarymen ǵana tyıym salýdy belgileýge jáne akvasharýashylyq sýbektileri josyqsyz akvasharýashylyq sýbektileriniń tizilimine engiziletin negizderdi naqtylaýǵa qatysty usynystar aıtyldy.
Sonymen qatar depýtattar tabıǵı resýrstardy paıdalanǵany úshin aqy tóleýge baılanysty normalardy Salyq kodeksine sáıkes keltirý qajet ekenin aıtty. Osyǵan baılanysty zańdardy senatorlar engizgen túzetýlermen Májiliske qaıtarý týraly sheshim qabyldandy.