Senat Armenııamen kóshi-qon salasyndaǵy yntymaqtastyqty nyǵaıtatyn zańdy qaraıdy
ASTANA. KAZINFORM — Búgin Senattyń jalpy otyrysynda depýtattar Qazaqstan men Armenııa arasyndaǵy kóshi-qon salasyndaǵy yntymaqtastyqty nyǵaıtatyn zańdy talqyǵa salady.
Otyrystyń kún tártibine mynadaı eki másele engizilgen:
1. «Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimeti men Armenııa Respýblıkasynyń Úkimeti arasyndaǵy kóshi-qon salasyndaǵy yntymaqtastyq týraly kelisimdi ratıfıkatsııalaý týraly» Qazaqstan Respýblıkasynyń Zańy.
2. «Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimeti men Armenııa Respýblıkasynyń Úkimeti arasyndaǵy azamattardyń saparlary men bolý tártibi týraly kelisimdi ratıfıkatsııalaý týraly» Qazaqstan Respýblıkasynyń Zańy.
Aıta keterligi, bul eki zańdy osy jyldyń qyrkúıek aıynyń basynda Májilis qabyldaǵan bolatyn. Sol kezde Іshki ister mınıstri Erjan Sadenov kelisimge 2024 jylǵy sáýirde Memleket basshysynyń Armenııaǵa resmı sapary barysynda qol qoıylǵanyn aıtty.
— Qujatta taraptar memleketteriniń keletin azamattary, olardyń quqyqtyq mártebesi, azamattyqqa qabyldanǵan adamdar, ákimshilik jáne qylmystyq jaýapqa tartylatyndar týraly statıstıkamen ári málimettermen almasý, sondaı-aq zańsyz kóshi-qon áreketterine qarsy kúres ádisteri jáne kóshi-qon zańnamasynyń erekshelikteri týraly aqparatpen almasý eskerilgen. Bul málimetter elderge qos azamattyqqa qarsy kúres pen zańsyz kóshi-qon arnalarynyń jolyn kesý úshin qajet, — dedi ol.
Atalǵan qujat aıasynda quzyretti organdar retinde Qazaqstan jaǵynan Іshki ister jáne Eńbek mınıstrlikteri, al Armenııa tarapynan Іshki ister mınıstrligi belgilengen. Osyǵan uqsas kelisim 6 elmen jasalǵan. Armenııa osy kelisimdi bıylǵy sáýirde ratıfıkatsııalady.
Al ekinshi qaralatyn zań aıasynda memleket azamattarynyń elde 30 kún bolǵannan keıin polıtsııada tirkelýi mindeti bolady.
— Qazir olar polıtsııaǵa barmaı 90 kún bola alady. Bul normany engizý kóshi-qon baqylaýynyń tıimdiligin arttyrady. Jyl basynan beri Qazaqstanǵa 12 myńǵa jýyq Armenııa azamaty keldi. Sondaı-aq kelisimde ulttyq zańnamaǵa sáıkes 90 kúnnen astam eldi bolý múmkindigi kózdelgen. Ýaqytsha turýǵa ruqsat alý jetkilikti. Osylaısha, eki jaq úshin vızalyq rejım joıylady. Bul azamattardyń elge kelý kezinde shyǵyndaryn azaıtady, — degen edi Erjan Sádenov.
Elge kirý úshin qajetti quraldar tizbesine mynalar engiziledi:
— Armenııa azamattary úshin sáıkestendirý kartasy;
— Qazaqstan azamattary úshin jeke kýálik.
— Osyndaı tájirıbe bar. Qazaqstan azamattary jeke kýálikpen Reseı men Qyrǵyzstanǵa erkin kire alady. Bul shara kelý jáne bolý tártibin jeńildetedi. Sodaı-aq pasport rásimdeý shyǵynyn azaıtady, — dedi Erjan Sádenov.
Esterińizge sala ketsek, ótken aptadaǵy Senattyń jalpy otyrysynda «2017 jylǵy 11 sáýirdegi Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaqtyń Keden kodeksi týraly shartqa ózgerister engizý týraly hattamany ratıfıkatsııalaý týraly» zań maquldandy.
Senator Bekbol Orynbasarovtyń málimetinshe, atalǵan hattamaǵa 2023 jylǵy 25 jeltoqsanda Sankt-Peterbýrg qalasynda Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaqtyń múshe memleketter basshylary qol qoıdy.
— Onyń maqsaty — sońǵy jyldary turaqty ósim kórsetip otyrǵan syrtqy elektrondyq saýdany quqyqtyq retteý. Máselen, 2024 jyly Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy elektrondyq saýda kólemi 3,2 trln teńge. Sonymen qatar, hattamany Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaqtyń barlyq memleketteri — Reseı, Belarýs, Qyrǵyzstan jáne Armenııa ratıfıkatsııalady. Hattamada qamtylǵan negizgi ózgeristerge toqtalsaq, elektrondy saýda taýarlary, ıaǵnı sheteldik ınternet-platformalardan jeke tulǵalardyń atyna halyqaralyq poshtalyq jóneltilimder arqyly jiberiletin taýarlardy bólek sanatqa shyǵarý eskerilgen, — dedi ol.
Jalpy otyrystyń kún tártibine shyǵarylǵan máseleler talqylanyp bolǵannan keıin senatorlar depýattyq saýaldaryn joldady. Máselen, Súıindik Aldashev Úkimetke Mańǵystaý oblysynda shaǵyn munaı óńdeý zaýytyn salý usynysyn aıtty.
Onyń paıymynsha, Mańǵystaý oblysyn arzan munaı ónimderimen qamtamasyz etý maqsatynda shaǵyn, qýaty jylyna 5 mln tonnaǵa deıingi munaı óńdeý zaýytynyń qurylysy strategııalyq mańyzdy qadam bolmaq.
— Shaǵyn MÓZ óńirdiń energetıkalyq qaýipsizdigin arttyryp, ımporttyq munaı ónimderine táýeldiligin azaıtyp, janarmaıdyń logıstıkalyq shyǵyndaryn qysqartady. Sondyqtan Mańǵystaý oblysynda shaǵyn munaı óńdeý zaýytyn salý jobasyna qoldaý kórsetýdi óńirdiń keshendi damýy men logıstıkalyq ınfraqurylymyn jańartýdyń mańyzdy áreketi retinde qarastyrýdy suraımyz, — dedi depýtat.
Bıbigúl Jeksenbaı adamdar kóp jınalatyn jerlerde, ásirese, oıyn-saýyq mekemeleriniń aýmaǵynda qoǵamdyq qaýipsizdiktiń saqtala bermeıtinin aıtyp, saýal joldady.
— Zańnamalyq normatıvtik tolyqtyrýlar arqyly túngi klýbtar men barlardy lıtsenzııalaý talaptaryn qaıta qaraý, mindetti qaýipsizdik standarttaryn engizý, mekeme ıeleriniń kelýshilerdiń ómiri men densaýlyǵyna jeke jaýapkershiligin bekitý, jumys ýaqyty men alkogol satýdy baqylaýǵa alý kerek. Túngi klýbtar men barlardyń biryńǵaı memlekettik tizilimin qurylyp, tekserýler men anyqtalǵan zań buzý derekteri týraly aqparat ashyq bolýy tıis. Atalǵan nysandardyń qyzmetin ákimdik, ІІM, TJM jáne salyq organdary tarapynan vedomstvoaralyq baqylaýdy kúsheıtip, monıtorıngtiń tsıfrlyq tehnologııalaryn engizý kerek, — dedi depýtat.
Al Qaırat Tastekeev elimizdegi jabaıy jyrtqysh janýarlardyń sanyn baqylaý men retteýdi kúsheıtý qajet ekenin aıtyp, naqty sharalar usyndy. Depýtattyń aıtýynsha, aýyl sharýashylyǵyna zııan keltiretin jáne eldi mekenderge jıi kiretin aıý, qasqyr, jabaıy qaban, shıbóri sııaqty ańdar popýlıatsııasynyń kóbeıýi halyqty alańdatyp otyr.