Semeılik oqýshylardyń ǵylymı jobasy Reseıde ekinshi oryn aldy
Semeıdegi fızıka-matematıka baǵytyndaǵy Nazarbaev Zııatkerlik mektebiniń oqýshylary RF Máskeý oblysy Korolev qalasynda ótken «Chelovek-Zemlıa-Kosmos» ǵylymı-zertteý jobalar olımpıadasynda ІІ orynǵa ıe boldy.
10-synyp oqýshylary Qymbat Baısapına men Nuraı Janatbekqyzynyń «Jańbyr sýyn jınaıtyn drenaj júıesi jáne qaladaǵy joldyń ekoınfrastrýktýrasy» atty jobasy qazylar alqasynyń joǵary baǵasyn ıelendi. Jas zertteýshiler bul taqyryptaǵy eńbekterin 2 jyl buryn bastaǵan.
«Bul jobany qolǵa alýymyzǵa qalamyzdyń kóshelerindegi jaǵdaı sebep boldy. Jasyratyny joq, jaýyn jaýsa Semeı kóshelerine sý jınalatynyn kózimiz kórip júr. Biz baqylaǵan Á.Táńirbergenov, Glınka, Selevın, Qabanbaı batyr, Abaı, Sh.Qarjaýbaıuly syndy negizgi kóshelerdiń ózinde osy máselemen jıi betpe-bet kelemiz. Bul óz kezeginde asfalttiń búlinip, ylǵaldyń áserinen qoparylýynan bólek, kólik keptelisine alyp keledi. Osyǵan oraı, qala ishi jol boıynda jańbyr men erigen qar sýynyń jınalýyn boldyrmaıtyn, asfalt buzylýynyń aldyn alyp, jol jıegin kógaldandyrýǵa múmkindik beretin drenaj júıesi men ekologııalyq ınfraqurylym modelin ázirleýdi júzege asyrǵymyz keldi», -deıdi Nuraı.
Drenaj júıesiniń maketin jasaýda jáne matematıkalyq esepteýlerdi júrgizýde Qaraǵaıly shaǵyn aýdany zertteý obektisi retinde alynǵan.
«Atalǵan júıeniń jumysyna nazar aýdarsaq, eń aldymen jańbyr sýy bordıýrdegi sańylaýlar arqyly ótedi. Sańylaýdan ótken sý baılanystyrǵysh qubyr arqyly aryqqa tógiledi. Aryqqa jańbyr sýy baılanystyrǵysh qubyrdan quıylyp, ary qaraı aryqtan ótip, gorızontaldi rezervýarǵa jınalady. Jel generatory óndiretin energııa esebinen osy rezervýardyń ishinde jınalǵan jańbyr sýyn sorǵy kómegimen vertıkaldi rezervýarǵa jetkizedi. Vertıkaldi rezervýardaǵy jańbyr sýyn tamshylatyp sýǵarý ádisimen qalany kógaldandyrýǵa qoldana alamyz. Qaýipsizdikti oılastyrý maqsatynda jaıaý júrginshiler júretin jolda qozǵalys datchıgin ornatý, joldy eki jaqtan jaryqtandyrý qarastyryldy», – deıdi Qymbat Baısapına.
Osylaısha, drenaj júıesi men qaladaǵy jol ınfrastrýktýrasynyń erekshe modeli jasap shyǵarylǵan. Ol óziniń tıimdiligi men ekologııalyq tazalyǵymen erekshelenedi. Sondaı-aq oqýshylar bul jobany kez kelgen qalada iske qosýǵa bolatynyn aıtyp otyr.
