«Semeı polıgony aımaǵyn áskerı jattyǵý alańyna aınaldyrǵan durys pa?» - respýblıkalyq basylymdarǵa sholý
***
Keshe Astanada Qazaqstan-Vengrııa bıznes-forýmy bolyp ótti. Oǵan Qazaqstannyń Premer-Mınıstri Kárim Másimov jáne elimizge resmı saparmen kelgen Vengrııa Úkimetiniń basshysy Vıktor Orban qatysqan bolatyn. Osy jaıt arqaý bolǵan maqala «Egemen Qazaqstan» gazetiniń senbilik sanynda «Qazaqstan-Vengrııa: Seriktestik serpini» degen taqyryppen jaryq kórdi. «Vengrııa Qazaqstannyń syrtqy saıasatyndaǵy Shyǵys Eýropa baǵytynda mańyzdy oryn alady jáne Shyǵys Eýropadaǵy Qazaqstannyń eń belsendi ári perspektıvaly ekonomıkalyq áriptesi sanalady. Soǵan oraı eki el arasyndaǵy saýda-ekonomıkalyq qarym-qatynastar jyl ótken saıyn jańa serpin alýda», - dep jazady basylym.
Táýelsizdik jyldary tizbeginde ult densaýlyǵy Memleket basshysy, Ult kóshbasshysy Nursultan Nazarbaevtyń áleýmettik-ekonomıkalyq strategııasynyń mańyzdy basymdyǵy bolyp keledi. Prezıdenttiń 2012 jylǵy «Áleýmettik-ekonomıkalyq jańǵyrtý - Qazaqstan damýynyń basty baǵyty» atty Joldaýynda da otandyq medıtsınanyń sapasy adam kapıtalyn nyǵaıtýdaǵy basty talaptardyń biri retinde qaralady. Osy rette «Egemen Qazaqstan» gazeti atalǵan taqyrypqa baılanysty Parlament Májilisiniń depýtaty Nadejda Petýhovany áńgimege tartqan. Basylym tilshisiniń saýalyna tuşymdy jaýap bergen ol: «Qazirgi ýaqytta densaýlyq saqtaý salasynda aıqyn memlekettik kadr saıasatynyń bolmaýy eńbek resýrstarynyń sandyq ári sapalyq daǵdarysyna ákelip soqtyryp otyrǵanyn da atap kórsetýge májbúrmin. Densaýlyq saqtaý salasyndaǵy qyzmetkerlerdiń jumysqa degen motıvatsııalyq ynta-yqylasynyń bolmaýy, jalaqylarynyń azdyǵy, áleýmettik jaǵynan jetkilikti deńgeıde qorǵalmaýy salaǵa jas kadrlardyń kelýine de keri yqpalyn tıgizip keledi», - deıdi. Suhbat «Halyq densaýlyǵy - el baılyǵy» degen taqyryppen berilgen.
***
«Jeti atasyn bilmegen jetesiz» deıdi halqymyz. Iá, jeti atany bilgen jaqsy, tipti qajettilik. Sol atalardyń arǵy jaǵynda turǵan rýǵa qatysty da sóz bar. «Ý ishseń, rýyńmen ish» deıdi qazaq. Bul bir shoǵyr eldi birlikke shaqyrady. Quptaıtyn naqyl. Rýyń myqty bolsa - rýhyń da myqty bolary daýsyz. Alaıda osyny aıqaılap aıtyp, ózgelerden bólek etip soqyrǵa taıaq ustatqandaı nasıhattaǵannan utarymyz ne?», - dep jazady «Aıqyn» gazeti. Bul rette basylym sońǵy kezderi býlanatyn bólmede kııýge arnalǵan bas kıimderde, jeńil kólikterdiń artqy terezelerine, sývenırlik zattarǵa rý attary jazylyp jatqandyǵyn synǵa alady. Maqala «Rýymyzdan buryn, rýhymyz myqty bolǵaı!» degen taqyryppen berilgen.
Osy basylymnyń búgingi sanynda tanymal akter Asanáli Áshimovpen aradaǵy suhbat «Ónerdiń qaı salasyn alyp qarasaq ta, bizde elikteýshilik basym» degen taqyryppen berilgen. Basylymnyń barlyq saýaldaryna egjeı-tegjeıli jaýap bergen ol: «Biz mádenıetti bárinen joǵary qoıa bilýdi úırene almaı kelemiz. Kóshede júrý úshin de, adammen sóılesý úshin de, dastarqanda otyrý úshin de mádenıet kerek. Biraq bizdegi mádenıettiń tómendigine kiná artýdyń ózi qıyn. Óıtkeni biz feodaldyq qurylymnan birden yrshyp-yrshyp, asyǵyp kelemiz ǵoı. Sondyqtan bizde entigis bar. Basqalar jaıaý asyqpaı kele jatsa, biz soǵan ilesý úshin júgirip otyrýymyz kerek. Ózge órkenıetti elder áldeqashan asyqpaı baıaý júrip-aq, bizden ozyp ketken», - deıdi.
***
Bıyl Semeı ıadrolyq polıgonynyń jabylǵanynan 21 jyl tolady. Ókinishke qaraı, synaqtan bas tarttyq degenimizben, bertinge deıin bul qaýipti aımaq ashyq-shashyq jatty. Tek 2008 jyly Úkimettiń bastamasymen polıgonnyń asa lastanǵan jer telimderin qorshaýǵa alý boıynsha ınjenerlik qurylymdar salyna bastady. Biraq soǵan qaramastan, bul óńirdi jergilikti halyq mal jaıylymy retinde paıdalanyp keledi. Báz bir mamandar bul jer telimin áskerı jattyǵý ótkizetin alańǵa aınaldyryp, «mal jaıylymyna shekteý qoısaq qaıtedi» degen de pikir aıtýda. Osy jaıttar arqaý bolǵan maqala «Alash aınasy» gazetiniń búgingi sanynda «Semeı polıgony aımaǵyn áskerı jattyǵý alańyna aınaldyrǵan durys pa?» degen taqyryppen berildi.
***
«Keshe Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev Vengrııanyń Premer-mınıstri Vıktor Orbandy qabyldady», dep jazady «Kazahstanskaıa pravda» gazeti. Basylymnyń atap ótýinshe, Taraptar eki eldiń ekijaqty yntymaqtastyǵynyń aýqymdy máselelerin talqylady. Nursultan Nazarbaev tarıhta qazaqtar men vengrler árkezde tatý qarym-qatynasta bolǵandyǵyn erekshe atap ótti. «Biz sizderdiń eki eldiń ózara qarym-qatynastaryn jańa deńgeıge kóterý týraly nıetterińizdi qoldaımyz. Vengrııa Qazaqstannyń bastamasyna qoldaý kórsetip keledi, prezıdentterińiz Astanada ótken EQYU-nyń sammıtine qatysty. Búgin siz Qazaqstan Premer-Mınıstrimen kezdesip, úkimetaralyq keńeske qatystyńyz. Onda eki eldiń ózara qarym-qatynastary týraly naqty ýaǵdalastyqqa qol jetkizdińizder dep senemin. Óz tarapymnan bul úderisti qoldaıtyn bolamyn», - dedi Nursultan Nazarbaev.
