Saýalnama: Qytaı jahandyq qoldaýda AQSh-ty basyp ozdy
ASTANA. KAZINFORM –Amerıkalyq Morning Consult kommertsııalyq zertteý kompanııasynyń derekterine sáıkes, Qytaıdyń álemdik deńgeıdegi bedeli oń kórsetkishke aýyssa, AQSh-tyń bedeli alǵash ret teris mánge tústi. Sarapshylar muny AQSh-tyń qazirgi ákimshiliginiń tarıftik saıasatynyń saldary dep baǵalap otyr. Bul týraly Lianhe Zaobao basylymy habarlady.
Amerıkalyq Axios jańalyqtar saıtynyń habarlaýynsha, bıyl mamyr aıynyń sońyna deıingi málimetter boıynsha Qytaıdyń jahandyq taza bedel ındeksi +8.8-ge jetken, al AQSh-tiki 1.5 boldy. 2024 jyldyń qańtarynda AQSh-tyń bul kórsetkishi +20-dan joǵary bolǵan, al Qytaıdyń kórsetkishi teris mánde turǵan edi.
Morning Consult bul zertteýdi bıyl 1 qańtar men 30 sáýir aralyǵynda júrgizip, 41 elde 4900-den astam eresek adamnan saýalnama alǵan. Aıta ketý kerek, AQSh pen Qytaıdyń óz ishindegi respondentterdiń pikiri esepke alynbaǵan.
Zertteý nátıjeleri boıynsha, 41 eldiń ishinde 38 memlekette AQSh-qa degen oń kózqaras tómendegen, al 34 elde Qytaıǵa degen oń kózqaras artqan. AQSh-qa degen pikirdiń jaqsarýy tek Reseıde tirkelgen, bul kórsetkish Donald Tramptyń 2025 jylǵy qańtarda prezıdenttikke qaıta oralýynan keıin ózgergen.
Zertteý barysynda 16 memleket «Qytaıshyl» ustanymǵa aýysqan. Osylaısha, Qytaıdy qoldaıtyn elder sany 29-ǵa jetken. Olardyń qatarynda Norvegııa, Nıderland, Ispanııa, Kanada jáne Germanııa sııaqty memleketter bar. Buǵan qosa, burynnan Qytaıdy qoldaıtyn keıbir elderde bul baǵyttaǵy ustanym tipti kúsheıe túsken.
Qazirgi tańda «AQSh-ty qoldaıtyn» elder sany nebári 13- bolyp otyr, olardyń qatarynda Aýstralııa, Úndistan, Japonııa jáne Ońtústik Koreıa bar. Degenmen esepte bul elderdiń shamamen úshten birinde AQSh-qa degen kózqarastyń turaqsyz ekeni atap ótilgen.
Sarapshylardyń pikirinshe, AQSh bedeliniń kúrt tómendeýiniń negizgi sebebi – Tramp ákimshiliginiń engizgen kedendik baj salyǵy saıasaty.
Eske sala keteıik, 2 sáýirde Tramp birqatar elge qarsy kedendik tarıfter engizetinin jarııalaǵan bolatyn. Keıinnen, aldaǵy 90 kúnde jańa baj salyǵyn engizýdi toqtata turý týraly sheshim qabyldanyp, bazalyq tarıf mólsherin 10% deńgeıinde saqtaý týraly málimdegen.
Mamyr aıynyń basynda Shveıtsarııanyń Jeneva qalasynda AQSh pen Qytaı arasynda ótken kelissózder barysynda qos tarap 90 kúndik ózara tarıftik jeńildikke kelisti. AQSh tarapynan engizilgen kedendik alymdar 30%-ǵa deıin qysqartylsa, Qytaı da AQSh-qa qarsy buryn engizilgen 125%-dyq salyqty 10%-ǵa deıin tómendetýge kelisti.
Buǵan deıin AQSh Qytaıdyń keıbir taýarlaryna baj salyǵyn 31 tamyzǵa deıin toqtatqanyn jazǵan bolatynbyz.