Sarapshy Túrkııadaǵy saılaý týraly: Kimniń Prezıdent bolatynyn halyq sheshedi

ASTANA. QazAqparat – Sarapshylar Túrkııadaǵy prezıdent saılaýyn 2023 jyldaǵy eń mańyzdy oqıǵa dep atady. Sonymen qatar, sarapshylar bul saılaýdyń óte tartysty ekenin aıtýda. Bul týraly áleýmettaný ǵylymdarynyń doktory, professor, QR UǴA akademıgi Zarema Shaýkenova pikir bildirdi, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.

«Búgin Túrkııada ótken prezıdenttik saılaýdyń bir ereksheligi – bul elde buryn-sońdy bolmaǵan kóptegen áleýmettik saýalnamalar júrgizilip, jarııalandy. Olarǵa partııalar da, Úkimet te, buqaralyq aqparat quraldary da, basqa uıymdar da tapsyrys beredi. Saılaýda jeńiske jetýdiń naqty múmkindigi tek eki kandıdatta — qazirgi prezıdent Rejep Taıyp Erdoǵan men Birikken oppozıtsııa jetekshisi Kemal Kylyshdaroǵlýda bar. Sarapshylar, ádette, áleýmettanýdyń ártúrli dárejede qatelikteri bolýy múmkin ekenin, sondyqtan ár ýaqytta naqty jaǵdaıdy kórsete bermeıtinin aıtady. Máselen AQSh-tyń 2016 jylǵy prezıdenttik saılaýynda saýalnamalar Hıları Klıntonnyń jeńisine senimdi boldy, biraq Donald Tramp prezıdent bolyp saılandy. Soǵan qaramastan, 2023 jylǵy prezıdenttik saılaý qarsańynda túrik áleýmettanýshylary júrgizgen barlyq saýalnamalar eki negizgi úmitkerdiń qatar kele jatqanyn jatqanyn kórsetti», dedi Zarema Shaýkenova agenttik tilshisine bergen pikirinde.

Onyń aıtýynsha, áleýmettanýlyq saýalnamalar jazǵan eń yqtımal stsenarıı – eki úmitkerdiń de birinshi týrda 50 paıyzdan az daýys jınap, ekinshi týrǵa qalýy bolýy múmkin.

«Erdoǵan 20 jyldan beri bılikte otyr. Ár jyldary ol Túrkııanyń premer-mınıstri (2003-2014) jáne prezıdenti (2014 — qazirgi) qyzmetterin atqardy. Óziniń saıası mansabynda ol saılaýda eshqashan utylǵan emes. Ol iri álemdik kóshbasshy bolyp sanalady jáne halyq osyndaı basshymen jańa synaqtardan ótemiz dep sanaıdy. R. Erdoǵannyń basty qarsylasy Kylyshdaroǵlý Túrkııa memleketiniń negizin qalaýshy Kemal Atatúrik qurǵan eń kóne «Respýblıkalyq halyq partııasyn» basqarady. Ony alty oppozıtsııalyq partııanyń alıansy usyndy jáne eki yqpaldy saıasatkerdiń — Ystanbul meri Ekrem Imamoglý men Ankara meri Mansýr ıAvashtyń qoldaýyna ıe boldy. Qazirgi prezıdenttiń kóptegen jaqtastary túrik ultynyń birligi ıdeıasymen biriktirilgen, al olardyń qarsylastary, oppozıtsııanyń kóptegen jaqtastary qoǵam plıýralızmine súıenedi», - deıdi Zarema Shaýkenova.

Sarapshynyń pikirinshe, Túrkııadaǵy prezıdenttik saılaýda polıarızatsııa jáne túrik saılaýshylarynyń joǵary deńgeıde jumyldyrylýyn kórip otyrmyz. Barlyq ekzıtpoldar elde 80-90% shamasynda rekordtyq daýys berý kútiletinin kórsetedi.

«87 saılaý okrýgindegi 190 myńnan astam saılaý ýchaskelerinde kúni boıy saılaýshylardyń belsendiligi joǵary boldy. Dál osy saılaýshylar, túrik halqy prezıdentiniń kim bolatynyn sheshedi. Al Túrkııadaǵy prezıdenttik saılaýdyń aldyn ala nátıjelerin biz áleýmettanýshylardyń arqasynda, olardyń ekzıtpýldarynyń nátıjeleri arqyly bilip otyramyz», - dep túıindedi Zarema Shaýkenova.