Sarapshylar 2024 jylǵa 10 aıryqsha boljam jarııalady

Ilon Mask jeke baılyǵy 1 trıllıon dollardan asatyn alǵashqy adam bolady
Sarapshylardyń boljaýynsha, bul 2024 jyly adamzat tarıhyndaǵy ınnovatsııalyq jáne eń úlken ǵarysh kemesi sátti ushyrylǵan soń jáne sol ýaqytta kvanttyq shıfrlaý júıesimen, Starlink spýtnıkteri men Grok AI júıesimen tikeleı ıntegratsııasy bar Teslaphone shyǵarylǵan soń bolady.
Bul telefonnyń jeke operatsııalyq júıesi jáne qosymshalar platformasy bolady.
Sondaı-aq, 2024 jyly X áleýmettik jelisi sýper qosymshaǵa aınalady, onda áleýmettik jeli ǵana emes, qońyraý shalý qyzmeti, tólem júıesi, market-pleıs jáne basqa da qyzmetter bolady.
Donald Tramp 2024 jyldyń sońynda óltirilýi múmkin
Baıdenniń ımpıchmenti aıasynda amerıkalyq qoǵam men saıası arenadaǵy alaýyzdyq Tramptyń prezıdent saılaýynda jeńiske jetý múmkindiginiń kúrt ósýine ákeledi. Donald Tramp pen Taker Karlsonnyń vıtse-prezıdent retindegi tandemi 2024 jyldyń qazan aıyna deıin Demokratııalyq partııa kandıdattaryna qaraǵanda 15-20% aıyrmashylyǵymen kóshbasshy bolady.
Bul 2024 jyldyń qarashasynda tandemniń eki qatysýshysy da qaza tabatyn teraktqa túrtki bolady, oǵan qosa 2021 jylǵy 6 qańtardaǵy oqıǵalardyń resmı nusqasy jalǵan dep tanylyp, Baıdenge berilgen jalǵan bıýlletenderdi tazalanyp, Djordjııa shtatyndaǵy 2020 jylǵy prezıdenttik saılaýdyń qorytyndysy Tramptyń paıdasyna ózgertiletin sot protsesterinen keıin Tramptyń saılaýshylary jappaı narazylyq jasaıdy.
BLM jáne Antifa qozǵalystaryn bir ýaqytta jandandyrý Tehas shtatynyń AQSh quramynan shyǵýǵa ótinishine jáne eldi azamattyq soǵys pen ydyraý shegine jetkizedi.
Tutas Eýropada ońshyl partııalardyń tanymal bolýy fashıstik ıdeologııanyń jandanýyna ákeledi
2025 jyly AfD ońshyl partııasy (Germanııa úshin alternatıvalar) parlamenttik saılaýda 50%-dan astam daýyspen jeńiske jetip, EO elderiniń saıası júıesiniń ońshyl transformatsııasyn aıaqtaıdy, EO-nyń ár elinde parlamenttik kópshilik ońshyl partııalarda bolady, al premer-mınıstr retinde ońshyl popýlıstter taǵaıyndalady.
AfD bılik alǵan soń birden mynadaı máselelerdi qarastyrady:
1. EO-dan jáne eýroaımaqtan shyǵý, ol tabysty bolyp kórinetin ıntegratsııalyq birlestiktiń kúıreýine túrtki bolady;
2. Partııa men onyń negizgi músheleriniń saıası qýdalaýyna qatysqandarǵa qatysty tergeýler;
3. Fashızmdi ıdeologııa retinde aıyptaıtyn zańdardy joıý maqsatynda negizgi zańdy qujattardy qaıta qaraý.
Damyǵan elderdegi ishki saıası problemalar úshinshi dúnıejúzilik soǵysty týdyrady
AQSh-tyń azamattyq soǵys stsenarııinen bas tartýǵa jáne narazylyq energııasyn syrtqy jaýǵa jiberýge tyrysýy, Eýropada jáne álemniń basqa aımaqtarynda ońshyl ultshyl ıdeologııalardyń ósýi, halyqaralyq saýdanyń quldyraýy jáne saýda-ekonomıkalyq qatynastardyń «jaqyn-bóten» qaǵıdaty boıynsha bólinýi 2025 jyly úshinshi dúnıejúzilik soǵystyń bastalýyna ákeledi.
Soǵystyń qarqyndy birinshi jyly jahandyq kólik tizbekterin, orbıtalyq spýtnıktik júıelerdi, ulttyq densaýlyq saqtaý júıelerin buzady jáne azyq-túlik pen dári-dármek eksportyna tyıym salýdy keńinen engizedi, bul óz kezeginde áskerı shyǵyndardan basqa jappaı ashtyq pen epıdemııany týdyrady (bıologııalyq qarýdy qoldaný jáne tamaq pen sýdyń gıgıenasy men sapasynyń tómendeýine baılanysty).
Buryn beıbit ýaqytta oń qubylys retinde qarastyrylǵan jahandaný soǵys stsenarııinde ımportqa táýeldi elderge aıtarlyqtaı shyǵyn ákeledi. Nátıjesinde shyǵyndardyń 99% beıbit turǵyndardyń áskerı emes shyǵyndaryna baılanysty bolady.
Azyq-túlik pen dári-dármektiń jetispeýshiliginen álemniń barlyq elderindegi áskerı emes shyǵyndar 4 mıllıard adamdy qamtýy múmkin.
Qazaqstan jahandyq qaqtyǵysqa tikeleı qatyspaıtyn sanaýly elderdiń biri bolady
Teńizden alys ornalasqan elderdiń ekonomıkalyq jáne áskerı áleýeti mınımaldy, áskerı zalal keltirý turǵysynan «qyzyqtyrmaıdy jáne qymbatqa túsedi», sondyqtan bul jaǵdaı osy elderge qaqtyǵystarǵa tikeleı aralaspaýǵa, tek tyldaǵy jabdyqtaýǵa qatysýǵa jáne jahandanýdyń joıylýynyń qaıtalama áserin sheshýge múmkindik beredi.
2024-2025 jyldary barlyq negizgi trendter boıynsha jahandyq ózgeris bolady
Boljamda aıtylǵandaı, elder ekonomıkalyq odaqtardyń ornyna áskerı odaqtar qura bastaıdy nemese qoldanystaǵy odaqtardy kúsheıte bastaıdy. Bul rette ujymdyq ýaǵdalastyqtardyń ornyna ekijaqty kelisimderdiń róli nyǵaıtylady.
Offshorlyq aımaqtar sol ıýrısdıktsııalardyń ákimshilikteriniń jınaqtalǵan kapıtaldy tárkileý aımaǵyna aınalady, bul kapıtaldy jappaı repatrıatsııalaýǵa ákeledi.
Elderdiń ınvestıtsııalyq strategııalary syrtqy ınvestordyń ornyna ishki ınvestorǵa súıene otyryp, ekonomıkany protektsıonıstik relsterge tolyqtaı qaıta qurýdy bastaıdy.
Іs júzinde barlyq elder naryqtyq retteý qaǵıdattarynan aýysý jáne áskerı stsenarııge daıyndyq jaǵdaıynda ekonomıkany jedel qolmen basqarý úshin konstrýktsııalar jasaı bastaıdy.
Barlyq elderdiń kóshi-qon saıasaty qatańdatylady, aǵymdaǵy jáne jańa ótinimderdiń 99%-y qabyldanbaıdy jáne barlyq zańsyz mıgranttar deportatsııalanady.
Ońshyl partııalar solshyl partııalarmen baılanysty bastamalarǵa tyıym salady. Teris kemsitýshilik túrlerimen kúrestegi aýytqýlar oń kemsitýshiliktiń paıda bolýyna yqpal etedi (qara násildilerdiń, áıelderdiń, jynystyq azshylyqtardyń jáne t.b. paıdasyna).
Sonymen qatar, ońshyl partııalar týýdy tómendetýge yqpal etetin barlyq bastamalarǵa, ıdeologııalarǵa jáne uıymdarǵa tyıym salýdy bastaıdy, bul rette týýdy yntalandyratyn barlyq nárse maquldanady.
Kúres mahovıkiniń ashylǵany sonshalyq, tipti damyǵan elderde de Djordj Soros pen ol qarjylandyratyn Soros qoryna qatysty qylmystyq ister ashylady.
Klımattyq kún tártibi barlyq elderde qysqartylady, bul rette ǵylymı negizdememen de, «jasyl» sýbsıdııalardy bólýmen de aıla-sharǵylar anyqtala bastaıdy.
Tramptyń saılaýdaǵy jeńisi jahandyq qaqtyǵys stsenarııin joıady
Saılaýda jeńiske jetken soń Tramp bir aı ishinde barlyq úsh baǵytta janjaldyń órshýin joıady. Taıvan boıynsha AQSh pen Qytaı arasynda AQSh úshin tıimdi saýda mámilesiniń ornyna, Ulybrıtanııa men Qytaı arasyndaǵy Gonkong kelisimine uqsas kelisimge qol jetkiziledi.
Sondaı-aq, Reseı men Ýkraına arasynda Reseı úshin qolaıly jaǵdaılarda beıbitshilik ornatylady, sonyń saldarynan reseıshil kúshter Ýkraınada bılikke keledi, al Reseıge qarsy sanktsııalar merzimi aıaqtalǵannan keıin birtindep joıyla bastaıdy.
Tramp Taıaý Shyǵystaǵy bitimgershilik qyzmetin qaıta bastaıdy, Palestınany Izraıldiń baqylaýynsyz jeke memleketke bóledi. Tramp ıkemdi ekijaqty kelisimderdiń ornyna BUU qurylymyn qaıta qaraýdy jáne DSU-ny joıýdy jaqtaıdy.
Jahandyq derjavalar arasyndaǵy shıelenistiń kúrt tómendeýi jahandaný barysyn qaıta bastaıdy jáne álemniń barlyq qor alańdarynda baǵa belgileýleriniń qarqyndy ósýine sebep bolady.
Jasandy ıntellekt aldaǵy 5 jylda ınnovatsııalyq ónertabystar men jańalyqtar sany boıynsha adamzatty basyp ozady
Oryndalý yqtımaldyǵy az taǵy bir boljam – 6-býyndaǵy jasandy ıntellekt óndirýge arzan bolatyn jańa hımııalyq elementter men bar elementterdiń ızotoptaryn oılap taba alady.
Osynyń negizinde jasandy ıntellekt barlyq perspektıvaly ǵylymı ázirlemelerdi naqtylaý jáne jańa tehnologııalardy qurý arqyly serpilis jasaıdy: sırek jer metaldaryn óndirý jabdyqtar men tehnıkanyń barlyq túrlerin óndirýdi arzandatady; qaldyqtardyń kez kelgen túrin óńdeý – álemdi qoqystardan tazartady; Shóldi kógaldandyrý jáne sýdy únemdeý – ekologııa máselesin sheshedi; Ǵaryshty ıgerý - tıimdi radıatsııaǵa qarsy qorǵanysy bar jáne plazmalyq nemese gravıtatsııalyq qozǵaltqyshtar negizinde jumys isteıtin ǵarysh kemeleri jasalady.
5 jylda Aıdy terraformalaýdyń alǵashqy áreketteri bastalady
2030 jylǵa deıin Qytaı plazmalyq qozǵaltqyshy bar alǵashqy ǵarysh kemesin jasaıdy, ol bortta úlken júktermen jaqyn ǵaryshqa jıi ushýǵa múmkindik beredi.
Bul Aıda taralatyn jáne aı topyraǵyn óńdeýge qabiletti bakterııalarmen alǵashqy tájirıbelerdi bastaıtyn aı bazalaryn qurýdy tezdetedi.
Alǵashqy jetistikter adamzatqa Marsty terraformalaýǵa úmit artýǵa múmkindik beredi. Biraq basty nátıje – mundaı úmit adamzattyń shoǵyrlanýyna jáne «ǵaryshtyq emes» sebepter boıynsha qaqtyǵystardan bas tartýǵa yqpal etedi.
Ońshyl partııalar damyǵan elderdiń memlekettik qaryzyn qysqartý týraly sheshim taba alady
Memlekettik qaryz jáne bıýdjet tapshylyǵy boıynsha sheshim tabýǵa tyrysqan ońshyl saıasatkerler offshorlyq aımaqtardy túbegeıli reformalaýǵa júginedi –kapıtal ıelerine «adaldyq jarnasy» tólengen jaǵdaıda kapıtaldyń paıda bolýynyń zańdylyǵyn dáleldemeý usynylady.
Kapıtalǵa raqymshylyq jasaý jaǵdaıynda damýshy elder de osyndaı sheshim qabyldaıdy.
Salyqtan qutylý úshin offshorlyq tetikterdi paıdalanatyn transulttyq kompanııalar boıynsha jeke retteý qabyldanady – olarǵa bolashaq kiristerine KTS-tyń eki eselengen stavkalaryn qoldanbaý jáne salyq organdarymen mámilelerdiń ornyna shemalardy paıdalanǵan sátten bastap barlyq tólenbegen salyqtardy óz erkimen tóleý usynylýy múmkin.