Saparbaev Jýalydaǵy kóne qalashyqtyń qazba jumystarymen tanysty
Bul aımaqtyń turǵyndary ony Barkýab qalashyǵy dep te ataıdy. Arab saıahatshysy Ýbaıdalla ıbn Abdalla ıbn Hordadbek jazbasynda eldi mekendi osylaı dep keltirgen. 1893 jyly Uly Jibek jolynyń boıyndaǵy osy eldi mekendi tapqan belgili ǵalym Vasılıı Bartoldtiń jazbalarynan bul eldi meken týraly kezdestirýge bolady.
2018 jyly bastalǵan qalashyqtyń qazba jumystary áli bitpegen. 2018 jylǵa deıin bul aımaqta tek barlaý ekspedıtsııalary júrgizildi.
«Ark ǵylymı uıymy» JShS dırektory Eskendirbek Tórbekovtiń aıtýynsha, 2018-2019 jyldar aralyǵynda bizdiń dáýirimizge deıingi II ǵasyr – bizdiń dáýirimizdiń V ǵasyry, bizdiń eramyzǵa deıingi VI - XIII ǵasyrlarǵa jatatyn 3 myńnan astam kóne jádiger tabylǵan.
Búkil qysh ydystar, qysh buıymnyń synyqtary, tas dıirmender tabylǵan.
Arheologııalyq jumystar oblystyq bıýdjetten bólingen qarajat esebinen júrgizilip keledi.
Oblys ákimi jádigerlermen tanysyp, qazba jumystary júrgizilip jatqan ǵımaratqa aralap kórdi. Asa búlinbegen qabyrǵalar, kúmbez túrindegi tóbeler, keń dálizder jáne shaǵyn bólmeler barynsha saqtalǵan. Arheologtardyń paıymdaýynsha, sol kezdegi adamdar munda túrli joralǵy-rásimder ótkizgen.
Býrnoe-Oktıabrski qalashyǵy Jambyl oblysynyń kıeli jerleriniń geografııasyna enetin Qazaqstannyń ońtústigindegi Uly Jibek jolynyń soltústik tarmaǵynyń boıyndaǵy 37 negizgi týrıstik nysandar tizimine kirgen.
Eskendirbek Tórbekov qalashyqtyń óńirimizde erte kezden-aq sáýlet, qurylys, saýda, aýyl sharýashylyǵy, ásirese egin sharýashylyǵynyń jaqsy damyǵandyǵynyń dáleli ekenin atap ótti. Sol kezdegi ırrıgatsııalyq júıelerdiń búgingi kúnge deıin buzylmaǵan. Sondaı-aq, Eýropa elderi men ejelgi Rýsten aıyrmashylyǵy bul qalashyq turǵyndary sol kezde-aq sý qubyrlary jáne káriz jelisin salyp, paıdalanǵan.
«Bizdiń halqymyz árqashan Shyǵys pen Batys órkenıetteri arasyndaǵy baılanystyrýshy bolǵan. Bizdiń ata-babalarymyzdan kóptegen ǵylym-bilim, jańa ónertabys taraǵan. Álem tarıhynda kóshpelilerdiń ejelgi jáne erekshe órkenıeti úlken mańyzǵa ıe. Bul osy qalashyq aýmaǵyndaǵy qazba jumystary barysynda taǵy bir dáleldenip otyr», - dep atap ótti Berdibek Saparbaev.
Aıta keteıik, qazba jumystaryn Á.H. Marǵulan atyndaǵy Arheologııa ınstıtýtynyń qyzmetkerleri júrgizip jatyr. Oǵan tek óńirimizdiń ǵana emes, sonymen qatar Túrkistan oblysynan da kelgen eriktiler atsalysýda.
Tarıhı eskertkishterdi qorǵaý boıynsha «Asyl Mura» volonterlik jobasyn «Jas Ulan» biryńǵaı balalar men jasóspirimder uıymy« respýblıkalyq qoǵamdyq birlestigi júzege asyrýda.
«Úlken aýmaqty alyp jatqan Býrnoe-Oktıabrski qalashyǵyn Qańly ımperııasynyń gúldený kezeńine jatqyzýǵa bolady. Qala ornynda qazir Nurlykent, Teris, Baqaly aýyldary ornalasqan», - deıdi E.Tórbekov.
