«Samuryq-Qazyna» memleketten 1,25 trln teńge tabysyn jasyryp qaldy — Azat Perýashev

ASTANA. KAZINFORM — Májilis depýtaty Azat Perýashev 2024 jylǵy bıýdjettiń ıgerilýi týraly Úkimet pen Joǵary aýdıtorlyq palatanyń esebin talqylaý barysynda «Samuryq-Qazyna» qorynyń mańaıynda aınalyp jatqan aqshanyń suraýsyz ketip jatqanyna alańdaıtynyn bildirdi.

— Úkimet óziniń jumysyn tolyq kórsetpeı otyrǵan bolýy múmkin. Óıtkeni óńirlerde tereń bóliniske negizdelgen, ulttyq ekonomıkanyń qurylymyna áser etetin jańa ınvestıtsııalyq jobalar paıda bolyp jatyr. Biraq ol jobalar Úkimettiń esebinde joq. Al osy jobalarǵa Úkimettiń sheshimi boıynsha «Samuryq-Qazyna» qory arqyly trıllıondaǵan teńge Parlament pen bıýdjetti aınalyp ótý jolymen bólinip otyr. Osylaısha paralleldi ekonomıkanyń sıpattary qalyptasyp otyr. Bıýdjet arqyly ótetin ekonomıka bar da, Úkimet Parlamentte talqylap, esep bermeı-aq qalyptastyryp jatqan ekonomıka bar, — dedi ol.

Depýtat «Aqjol» partııasy memleket pen kvazımemlekettik kásiporyndardyń búkil qarajatyn bıýdjet arqyly baǵyttaýdy usynýdan jalyqpaıtynyn aıtady.

— 2024 jyldyń bıýdjetin bekiter kezde «Aqjol» fraktsııasy Bıýdjet kodeksine kvazımemlekettik kásiporyndardyń búkil tabysyn bıýdjettiń kiris bóligine alyp qoıý týraly talap engizgen bolatyn. Biraq onyń ornyna «Samuryq-Qazyna» qorynyń júıe quraýshy kompanııalarynan túsken tabystyń 50 paıyzyn qordyń ózi anyqtaǵan baǵyttarǵa jiberý týraly norma qabyldanyp ketti. «Báıterek» ulttyq basqarý holdıngi, búkil damý bankteri men damý ınstıtýttary, ákimdikter men mınıstrlikter janynan ashylǵan sany kóp áleýmettik-kásipkerlik korporatsııalar taǵy da bıýdjetten tys qalyp otyr, — deıdi Azat Perýashev.

Aıtýynsha, Joǵary aýdıtorlyq palata «Samuryq-Qazyna» qorynyń 11 enshiles kásipornynan túsken 347 mlrd teńge tabys bıýdjetke túspegenin anyqtaǵan.

— Qordyń qarjylyq kiristeri, esepshottar boıynsha bank paıyzdary, valıýta baǵamynyń aıyrmashylyǵynan túsetin kirister sııaqty basqa tabystarynyń bári memleket bıýdjetin aınalyp ótip ketip jatyr. Esepti kezeńde (2024 jyl — red.) bul kiristerdiń jalpy somasy 1 trln 250 mlrd teńgeden asyp ketken. ıAǵnı osynshama soma esepke alynbaǵan jáne memleket bıýdjetine baǵyttalmaǵan. Sóıte tura qordyń biz kózden satyp alý úlesi 56 paıyzdan 60 paıyzǵa deıin artyp, 2 trln 200 mln teńge bolǵan. Osylaısha ashyqtyq pen básekelestiktiń búkil talaptary buzylyp otyr. Mysaly, KEGOK aktsıonerlik qoǵamy qondyrǵylardy naryqtaǵy baǵasynan 3 ese qymbatqa satyp alǵan, — degen depýtat basqa taǵy birneshe mysal keltirdi.

Onyń sózinshe, ulttyq kompanııalar men memlekettik organdardyń enshiles kompanııalary ákimshilik resýrstar men memlekettiń múmkindikterin paıdalanyp, jeke menshik kásiporyndardyń enshisin tartyp alyp jatyr. 

— Samruk-Kazyna Construction kompanııasy turǵyn úı qurylysynyń básekeli ortasyna kıligip otyr. Al basshylyǵy mıllıardtardy jymqyrǵan. «SQ Farmatsııa» AQ Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń ornyna medıtsınalyq buıymdar men dári-dármektiń memlekettik satyp alýyna aralasyp, básekelestikti óltirip, monopolısterdi qalyptastyryp jatyr. «Qazavtojol» AQ óz jumysyn ysyryp qoıyp, jol jóndeý men jol salýǵa bólingen qarajatty úlestirýmen mashyqtanyp ketken. Osyndaı qurylymdar arqyly qoǵam men Parlamenttiń baqylaýynan bıýdjettiń mıllıardtary áketilip jatyr. «Aqjol» fraktsııasy osy atalǵan fýnktsııalardyń bárin memlekettik organdardyń quzyryna, bıýdjet pen Parlamenttiń baqylaýyna qaıtarý kerek dep esepteıdi. Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń «Kúshti Prezıdent — yqpaldy Parlament — esep beretin Úkimet» formýlasy da osyny talap etedi, — dedi Azat Perýashev.

Eske salsaq, Premer-mınıstr Oljas Bektenov «Samuryq-Qazyna» ulttyq ál-aýqat qory» aktsıonerlik qoǵamynyń dıvıdendtik saıasatyn aıqyndaý týraly» Úkimet qaýlysynyń jańa redaktsııasyna qol qoıǵan bolatyn. 

Keıin «Samuryq-Qazyna» atalǵan qujat qordyń dıvıdend saıasatyn ádiletti ete túsedi dep túsinikteme berdi.