«Salyq salmaǵy kimderge túsedi?» - BAQ-qa sholý
***
Keshe Parlament Májilisinde palata Spıkeri - «Nur Otan» partııasy fraktsııasynyń jetekshisi Nurlan Nyǵmatýlınniń tóraǵalyǵymen fraktsııa jıyny boldy. Onda «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine salyq salý máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» zań jobasyna fraktsııa depýtattarynyń ázirlegen túzetýler toptamasy qaraldy. Osy jaıt arqaý bolǵan maqala «Egemen Qazaqstan» gazetiniń búgingi nómirinde «Salyq salmaǵy kimderge túsedi?» degen taqyryppen berilgen. Basylymnyń jazýynsha, fraktsııa otyrysynda atalǵan másele boıynsha baıandama jasaǵan Ekonomıka jáne bıýdjettik josparlaý mınıstri Erbolat Dosaev depýtattar tarapynan salyqtyq mólsherlemelerge qatysty usynystar túskendigin qýattady. Qazaqstanda 3,1 mıllıon avtokólik (jalpy kólemniń 88 paıyzy) qozǵaltqysh kólemi boıynsha 3 lıtrge deıin bolsa, olardyń salyqtyq mólsherlemeleri ózgerissiz qalatynyn mınıstr erekshe atady. Al qozǵaltqyshtary 3 myń men 4 myń tekshe santımetr bolatyn avtokólikter elimizdegi kólikterdiń jalpy kóleminiń 3 paıyzyn ǵana quraıdy eken. Osy rette mınıstr qozǵaltqyshtary 4 myń tekshe santımetr avtokólikteri qymbat múlikke jatqyzylatynyn tilge tıek ete ketti. Jyljymaıtyn múlikke qatysty salyqtyq mólsherlemeler negizinen Astana, Almaty jáne oblys ortalyqtarynda ózgertiletini belgili boldy. Sonymen qatar, salyqtyq mólsherlemeler alkogoldik jáne temeki ónimderine artady dep kútilýde. Máselen, 2016 jyly temeki aktsızine mólsherleme 3,3 ese ósedi dep kútilýde. Osy ýaqyt aralyǵynda 1 lıtr spırttik ishimdikke mólsherleme qazirgi 500 teńgeden 1600 teńgege deıin ósetindigi belgili bolyp otyr.
«Keshe Aqordada Elbasy Nursultan Nazarbaev Qazaqstanǵa resmı saparmen kelgen Belarýs Respýblıkasynyń Prezıdenti Aleksandr Lýkashenkomen kezdesip, kelissóz júrgizdi», - dep jazady «Egemen Qazaqstan» gazeti «Ejelgi dos aıyrylmas» degen taqyryptaǵy maqalasynda. Basylymnyń jazýynsha, resmı qarsy alý rásimi aıaqtalǵan soń, Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Nursultan Nazarbaev pen Belarýs Respýblıkasynyń Prezıdenti Aleksandr Lýkashenkonyń kezdesýi aldymen shaǵyn quramda júrgizilgen kelissózderden bastaldy. Onda Memleket basshylary Keden odaǵy men Birtutas ekonomıkalyq keńistik aıasyndaǵy ıntegratsııalyq úderisterdi damytý barysyn talqylady. Sonymen qatar, saýda-ekonomıkalyq jáne ındýstrııalyq-ınnovatsııalyq salalardaǵy ekijaqty yntymaqtastyqty tereńdetý barysyndaǵy naqty máselelerdi qarastyrdy. Sonyń ishinde agroónerkásip kesheni boıynsha kooperatsııany kúsheıtý múmkindikteri sóz boldy. aǵyn quramdaǵy kezdesý aıaqtalǵan soń kelissóz keńeıtilgen quramda jalǵasty. Kelissózder aıaqtalǵan soń birneshe ekijaqty qujattarǵa qol qoıylyp N.Nazarbaev pen A.Lýkashenko birlesken málimdeme jasady.
***
Aýyl dese, barlyǵymyzdyń kóz aldymyzǵa shańdatqan jol men buralańy kóp kósheniń elesteıtini bar. Endi Pavlodar oblysynyń ákimi Erlan Aryn eldiń esindegi osy kórinisti ózgertýge kúsh salýǵa kirisipti», - dep jazady «Aıqyn» gazeti senbilik sanyndaǵy «Aryn aýyldy ózgertpek» degen taqyryptaǵy maqalasynda. Basylymnyń jazýynsha, ózi tyń bastama retinde kótergen «25 aýyl» dep atalatyn baǵdarlamaǵa sáıkes, arnaıy tańdalyp alynǵan 25 eldi-mekenniń kóshelerine asfalt tóselip, jol jıekterine baǵanaly shamdar ornatylady. Sondaı-aq, túrli sharalar ótkizýge arnalǵan aýyldyń óz ortalyq alańyn da salmaqshy. Eger jaqsy is jalǵasyn tapsa, óńirdegi 400 eldi-mekendi jekelep damytý jobasy da jasalady. Sonymen qatar basylymnyń jazýynsha, óńirde «Aq bulaq» baǵdarlamasy boıynsha aǵymdaǵy jyly úsh jobany iske asyrýǵa 871,6 mln teńge bólingen. «Oǵan Ertis aýdanynyń Ertis aýylynda sý qubyryn qaıta jańartý, Sharbaqty aýdanynyń Galkın aýylynda sý qubyryn salý, Aqsý qalasy Qalqaman aýylynda sý qubyryn jańartý jumystary júrgizilýde. Taǵy bir atap aıtarlyq erekshelik, pavlodarlyq turǵyndardyń kommýnaldyq tólemder úshin memlekettik mekemelerdiń aldynda eshbir qaryzy joq», - dep jazady basylym.
Osy basylymnyń jazýynsha, "Samuryq-Qazynanyń" enshiles kompanııalar qatarynda bıyl 2356 qyzmetker qysqartýǵa ushyraıdy. Bul týraly qyzmetkerler sanyn ońtaılandyrý taqyrybynda ótken bas qosýda málim boldy. Prezıdent ulttyq kompanııalardyń jaıly keńselerinde qomaqty jalaqy alyp, tekke otyrǵan "aqsaýsaqtardyń" kóbeıip ketkenin san márte eskertken. Saldarynan ótken jyly 2210 jumys oryny qysqartylyp, 7 mıllıard teńge únemdelgen edi. Qysqartý kezinde tipti tutas bólimder jabylyp qalǵan. Ysyrapty tyıý maqsatynda qordaǵy kompanııalar toby arasynda satyp alý qyzmeti de retteledi.Máselen, "KEGOK" munaı ónimderin "Qazmunaıgazdan" tikeleı satyp alatyn bolady. Buǵan deıin arada alyp-satyp ústeme paıda taýyp kelgen deldal kompanııalar qyzmeti toqtatylmaq. Jarııalanym taqyryby - «Samuryq-Qazynada» qysqartý bastaldy».
