Salamat jáne Happy cake: qandaı qazaqstandyq brendter AQSh naryǵyna shyqty

ASTANA.KAZINFORM — QR Saýda jáne ıntegratsııa mınıstrliginiń «QazTrade saýda saıasatyn damytý ortalyǵy» aktsıonerlik qoǵamynyń Vashıngtondaǵy ókili Ramazan Slamhanov Kazinform tilshisine bergen suhbatynda uıymnyń qyzmeti shıkizattyq emes eksportty damytýǵa jáne qazaqstandyq bıznestiń AQSh naryǵyna shyǵýyna kómektesýge baǵyttalǵanyn atap ótti.

— Nıý-Iorkte ótken dóńgelek ústel týraly pikirińiz qandaı? 

— Bul Memleket basshysynyń qatysýymen ótetin bıylǵy BUU Bas Assambleıasynyń 80-shi sessııasyna oraılastyrylǵan mańyzdy oqıǵalardyń biri dep esepteımin. QazTrade negizgi róli qazaqstandyq eksportty jáne qazaqstandyq kompanııalardy AQSh naryǵynda ilgeriletý jáne Amerıkanyń qoldaýyna ıe bolýdyń tamasha múmkindigi.

— Qazaqstandyq bıznes AQSh-ta qandaı qıyndyqtarǵa tap bolady?

— Otandyq kásipkerler AQSh-ta kásibin damytýǵa kóp qyzyǵýshylyq tanytady, biraq olar birqatar kedergilerge tap bolady. Negizgi qıyndyqtarǵa senimdi seriktes tabý, joǵary sapa jáne sertıfıkattaý standarttary, saýda shekteýleri, logıstıkalyq máseleler jáne naryq múmkindikteri týraly aqparattyń jetispeýshiligi jatady.

AQSh naryǵynda, ásirese azyq-túlik, farmatsevtıka jáne tehnologııa salalarynda qatań talaptar bar. Qazaqstandyq kompanııalar Azyq-túlik jáne dári-dármek basqarmasynyń (FDA) uzaq jáne qymbat sertıfıkattaý protsesinen ótýge árdaıym daıyn bola bermeıdi. Sondyqtan QazTrade otandyq kásiporyndarǵa birneshe negizgi baǵyttar boıynsha jan-jaqty qoldaý kórsetedi:

Birinshiden, kompanııany jedeldetý, sonyń ishinde keńes berý, syrtqy naryqqa shyǵýǵa daıyndyq jáne ónimderdi AQSh talaptaryna beıimdeý.

Ekinshiden, saýda mıssııalaryn uıymdastyrý, B2B kezdesýlerin ótkizý jáne amerıkalyq seriktestermen iskerlik baılanys ornatý.

Úshinshiden, temir jol, avtomobıl jáne teńiz júkterin qosa alǵanda, logıstıkalyq shyǵyndardyń bir bóligin óteý.

Tórtinshiden, marketıngtik qoldaý, onyń ishinde brendti damytý, kórmelerge qatysý jáne halyqaralyq naryqtar úshin ónimderdi standarttaýda kómek kórsetý.

— AQSh-ta qazaqstandyq bıznesti ilgeriletý boıynsha oń tájirıbeńiz bar ma?

— Qazaqstandyq taýarlardy eksporttaýdaǵy sátti jaǵdaıdyń biri — kásipker Samat Ómirzaqov jetekshilik etetin UMI Capital Holding kompanııasy Qazaqstannyń Nıý-Iorktegi Bas konsýldyǵynyń qoldaýymen júzege asyryp jatqan joba. Osy joba aıasynda «SALAMAT» JShS brendimen 50 tonna Qostanaı uny AQSh-qa jóneltildi. Qazirgi ýaqytta un eki iri naryqta — Amazon jáne Walmart-ta ​​belsendi túrde alǵa jyljyp keledi. QazTrade tetikteri men quraldaryn paıdalana otyryp, kásipkerge un jetkizý kólemin aıyna 100 tonnaǵa deıin arttyrýǵa qoldaý kórsetý josparymyz bar.

QazTrade jáne onyń AQSh-taǵy ókildiginiń negizgi mıssııasy Qazaqstannyń shıkizattyq emes eksportyn ilgeriletý jáne otandyq kompanııalardyń amerıkalyq naryqqa shyǵýyna yqpal etý. Aıta keteıik, búginde qazaqstandyq kásipkerler AQSh-ty ártúrli salalarda belsendi túrde zerttep jatyr. Mysaly, Happy Cake — Tehastaǵy naýbaıhana, al Hero’s Journey — Nıý-Iorktegi biregeı fıtnes-startap. Sonymen qatar, Amerıka Qurama Shtattarynda kóbirek kompanııalar, kofehanalar jáne jeke kásipkerler kásibin quryp, bıznesterin damytyp jatyr. 

Turaqty saýda kedergilerine, sonyń ishinde AQSh ákimshiligi engizgen 25% keden bajdaryna jáne Djekson-Venık túzetýiniń resmı bolýyna qaramastan, tájirıbe qazaqstandyq ónimderdiń suranysqa ıe ekenin kórsetedi. Tarıfterge qaramastan, bizdiń seriktester óz ónimderiniń joǵary sapasy men básekege qabilettiliginiń arqasynda paıda taýyp jatyr.

Logıstıkaǵa erekshe kóńil bólinedi. Teńizge shyǵa almaıtyn Qazaqstan qosymsha shyǵyndarǵa tap bolady, biraq úlken júkterdi tasymaldaýdy uıymdastyrý jáne kólik kompanııalarymen uzaq merzimdi kelisim-sharttar jasaý arqyly tasymaldaý quny turaqty jáne básekege qabiletti bolady. Negizgi sheshimderdiń biri — Transkaspıı halyqaralyq kólik baǵyty («Orta dáliz») sheńberinde Aqtaý-Baký-Potı-Ystanbul-AQSh Shyǵys jaǵalaýy baǵytyn damytý. Bul baǵyt qazirgi ýaqytta eń qaýipsiz jáne eń únemdi baǵyt sanalady, jetkizý ýaqyty shamamen eki aıdy quraıdy.

— Qazaqstan men AQSh-tyń isker toptaryna ne aıtar edińiz?

— Aqparattyq jáne keńes berý qyzmetteri mańyzdy baǵyt bolyp qala beredi. QazTrade anyqtamalyq materıaldardy berýge, konsýltatsııa berýge jáne qazaqstandyq jáne amerıkadyq kompanııalardy qoldaýǵa daıyn. Otandyq ónimniń daýsyz artyqshylyǵy olardyń tabıǵılyǵy men ekologııalyq tazalyǵynda, bul amerıkalyq naryqtaǵy organıkalyq taýarlarǵa suranysty tolyǵymen qanaǵattandyrady.

Buǵan deıin Nıý-Iorkte jumys saparymen júrgen Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev amerıkalyq bıznes ókilderimen ótken dóńgelek ústel otyrysyna qatysqany habarlanǵan bolatyn.