Rıdder nege qaıta-qaıta jylýsyz qalyp otyr
Sapasyz mazýttyń saldarynan
Jylytý maýsymy kúni keshe ǵana bastalǵanymen 50 myńnan astam halqy bar Rıdder qalasynda qaıta-qaıta jylý óshirilip otyr. 23 qazanda jylý elektr ortalyǵynda tótenshe jaǵdaı boldy. Qazandyqtar jumysyn toqtatyp, halyq jylýsyz qalǵan. Shahar ákimi Dmıtrıı Gorkovoı oqıǵa ornyna baryp, tıisti sharalardy qabyldap jatqandyqtaryn aıtyp turǵyndardy sabyrǵa shaqyrdy.
Rıdder qalasy ákiminiń qala turǵyndarymen kezdesýi. Foto: instagram.com/gorkovoy_dmitry
24 qazanda Shyǵys Qazaqstan oblysynyń ákimdigi Rıdderdegi jylý elektr ortalyǵyndaǵy tótenshe jaǵdaı sapasyz mazýt saldarynan bolǵanyn málim etken-tuǵyn.
«JEO basshylyǵynyń salǵyrttyǵynan mazýt durys tekserilmegen. Belgili bolǵandaı, oǵan sý qosylǵan. Ortalyqqa «Qaztsınk» JShS-dan, Óskemendegi JEO-dan mazýt jóneltildi. Osynyń nátıjesinde, ortalyq 100 kún úzdiksiz jumys isteıtin otynmen qamtamasyz etiledi», - delingen sol kezdegi aqparatta.
Jylý elektr ortalyǵynda aqaýǵa baılanysty jedel shtab ta qurylǵan. Al ShQO prokýratýrasy ortalyqtyń basshylyǵyna qatysty tekserýdi bastady.
«Rıdder-JEO» AQ-da oryn alǵan tótenshe jaǵdaı boıynsha shtab quryldy.
Foto: instagram.com/danial.akhmetov.official
Sol kúni turǵyn úıler men áleýmettik nysandar jylýmen qamtamasyz etile bastady. Ortalyqqa jetkizilgen mazýttyń jalpy kólemi 190 tonnany qurady.
Biraq qazan aıynyń sońynda halyq qaıtadan jylýsyz qaldy. Belgili bolǵandaı, jylý elektr ortalyǵynda qazandyqtardyń biri isten shyqqan. Qarashanyń 1-i kúni ákimdikten úılerdiń jylýǵa qosylǵany týraly aqparat berildi.
«Balalarymyz aýyryp jatyr»
Alaıda halyqtyń kóńili kúpti bolyp otyr. Olar aldaǵy ýaqytta aqaýlar taǵy qaıtalana ma dep ýaıymdaıdy.
«Bul degen sumdyq qoı! Sonda qashanǵa deıin qaıtalana bermek?! Balalarymyz aýyryp jatyr. Ortalyqtyń jaýapsyz basshylyǵy zań aıasynda jaýapqa tartylýy kerek», - deıdi qala turǵyny Mılıa Tajenova.
Al Galına Tretıakova Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń úıler men áleýmettik nysandardy jylýmen qamtamasyz etý jaýapkershiligi tolyqtaı ákimderge júkteletinin aıtqanyn eske saldy.
«Jylý elektr ortalyǵy qazir jeke menshikke ótken. Biraq onyń ıesi nege ortalyq jumysyn talapqa sáıkes júrgizbeıdi?! Bul saýda ortalyǵy nemese kólik jýatyn oryn emes qoı! Halyqtyń turmys-tirshiligine tikeleı áser etetin áleýmettik nysan! Nelikten tıisti jóndeý jumystary der kezinde júrgizilmedi? Osyǵan deıin qansha ýáde berildi. Biraq esh nátıje joq», - deıdi ol.
Qaladaǵy nysandardyń 90 paıyzyn jylýmen qamtamasyz etip otyrǵan ortalyqtyń tarıhy sonaý 1956 jyldan bastalady eken. 1997 jyly «Rıdder JEO» AQ amerıkalyq kompanııanyń menshigine ótken. Al 2018 jyly ony qazirgi ıeleri «GREEN ENERGY Q» kompanııasy satyp aldy.
ShQO ákimdiginiń málimetinshe, kóp jyldar boıy ortalyqtaǵy jabdyqtar tozyp, tolyq jańartýdy qajet etedi. Dese de jańa ıeleri bul jumysty únemi keıinge qaldyryp otyrǵan.
«Rıdder JEO» AQ sońǵy jyldary halyq arasynda synǵa jıi qalyp júr. Memlekettiń onyń jumysyna aralasýǵa quqyǵy joq. Alaıda bolyp jatqan oqıǵalardy beı-jaı qaldyrý múmkin emes. Oblys ákimi Danıal Ahmetovtiń aralasýynan keıin ǵana ortalyqta qajetti jóndeý jumystaryn júrgizý múmkin boldy», - dep habarlady ákimdikten.
Kommýnaldyq mekemeniń jańa qojaıyndary óz qyzmetteriniń 70 paıyzyna deıin satyp alatyn negizgi tutynýshy – «Qaztsınk» metallýrgııalyq keshenine birden talaptardy kúsheıte bastaǵan. «Qaztsınk» basshylyǵynyń aıtýynsha, JEO ıeleri monopolııalyq jaǵdaıyn asyra paıdalanǵan. 2018 jyly olar kompanııadan týrbogeneratordy jańartýǵa 7 jylǵa aldyn ala aqsha tóleýdi talap etipti. Ol kezdegi soma 5,5 mıllıard teńgeni quraǵan, bul jylý energııasynyń naryqtyq qunynan 1,5 ese artyq. Kelispegeni úshin JEO «Qaztsınkti» jylýdan ajyratyp tastaǵan. «Qaztsınk» tek sot arqyly jáne qosymsha qyzmetterdi tóleýge keliskennen keıin ǵana jylýǵa qaıta qol jetkizdi. Al ortalyqtandyrylǵan jylý júıesine qosylǵan kópqabatty jáne jer úılerdiń turǵyndary baspanalarynyń durys jylymaıtynyna shaǵymdana bastady
«Rıdder JEO» AQ qondyrǵysy. Foto: instagram.com/danial.akhmetov.official
2021 jyly JEO-nyń 90 qyzmetkeri ujymdyq hatqa qol qoıyp, taǵy bir shý shyqty. Hatta olardyń aktsıonerlik qoǵam ıeleriniń qarjylyq, tehnıkalyq jáne uıymdastyrýshylyq basqarý saıasatyna kóńilderi tolmaıtyny kórsetilgen. Ol birqatar memlekettik organdarǵa, sonyń ishinde Bas prokýratýra men Energetıka mınıstrligine joldanǵan.
«Jańa basshylyq kelgenge deıin kásiporynda tártip boldy. Aı saıynǵy jalaqy kúndelikti qajettilikterge jetip, atqarylyp jatqan jumystarǵa sáıkes tólenetin. Al bul basshylyq tarapynan jylý elektr ortalyǵyn damytýǵa eshqandaı úles qosylmaıdy, kúrdeli jóndeý jumystary júrgizilmeıdi, joǵary bilikti mamandar jumystan sebepsiz shyǵarylady, jumys istep júrgen qyzmetkerlerdiń eńbegi qunsyzdanady», - delingen hatta.
Byltyr da apat bolǵan
Ótken qysta da jylý elektr ortalyǵynda apat bolǵan edi. Jaǵdaıdy turaqtandyrý úshin Shyǵys Qazaqstan oblysynyń ákimi Danıal Ahmetov Rıdderge barǵan.
«Aımaq basshysy kóshpeli jıyndar ótkizip, problemanyń qanshalyqty aýqymdy ekenin kompanııa basshylyǵy túsinbeı turǵanyn aıtty. Jaǵdaıdyń qaıtalýyna jol bermes úshin 2022 jyldyń mamyr aıynda ol Úkimetten Rıdderdegi ortalyqqa jospardan tys tekserý júrgizý úshin respýblıkalyq komıssııa jiberýdi surady», - dep málim etti ShQO ákimdiginen.
Sodan soń QR Energetıka mınıstrligi tekserý júrgizip, energetıkalyq jabdyqty paıdalaný boıynsha normatıvtik quqyqtyq aktilerdiń talaptary buzylýynyń 70 faktisin anyqtady. Olqylyqtardy 2022 jyldyń sońyna deıin joıý merzimi belgilendi. Sonymen qatar ortalyqtyń kúzgi-qysqy kezeńdegi jumysqa daıyndyǵy týraly pasporty bolmaǵan. JEO-nyń kúrdeli jóndeýdi qajet etetini jáne negizgi qural-jabdyqtardyń tozyǵy jetkeni anyqtaldy.
«Rıdder JEO» AQ. Foto: instagram.com/danial.akhmetov.official
«Kásiporynnyń qys mezgiline daıyndalýyn qamtamasyz etý úshin Danıal Ahmetov barlyq bıýdjettik uıymdarǵa jylýǵa aldyn ala tólem jasaýdy jáne sol arqyly JEO-ny jóndeý jumystaryna qarjymen qamtamasyz etýdi tapsyrdy. Tamyz aıynda oblys ákimdiginde ótken jıynda JEO basshylyǵy týrbınalar men jylý trassalarynyń bir bóligi jóndeýden ótip, kómir jetkizilip jatqanyn aıtty. Jylý-elektr ortalyǵynyń jumysy jaqsaryp, sýyqtyń bastalýyn esh ýaıymsyz qarsy alýǵa bolatyndaı kórindi. Alaıda qazan aıynda halyq qaıta jylýsyz qaldy», - delingen aqparatta.
Rıdderde tótenshe jaǵdaı jarııalandy
5 qarasha kúni saǵat 20.00-de ortalyqtaǵy kúl shyǵarý júıesindegi sorǵy isten shyǵyp, №1 qazandyq agregatynyń qosalqy jabdyǵy apatty jaǵdaıda ajyratyldy. Sonyń saldarynan jylý tasyǵyshtyń temperatýrasy +39°S deıin tómendedi (qalypty temperatýra mólsheri +70°S). Qazirgi ýaqytta Rıdder qalasynyń 22 myńnan astam abonenti úshin jylý berý azaıtyldy.
«Tabıǵı jáne tehnogendik sıpattaǵy tótenshe jaǵdaılardyń synyptamasyn belgileý týraly» Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń 2014 jylǵy 2 shildedegi № 756 qaýlysyna sáıkes bul apattyq jaǵdaı jergilikti aýqymdaǵy tótenshe jaǵdaı retinde jikteledi. Jaǵdaı erekshe baqylaýda. Rıdder qalasyn jylýmen jabdyqtaýdy qalpyna keltirý boıynsha barlyq qajetti sharalar qabyldanýda», - dedi oblys ákimi Danıal Ahmetov.
P.S. QazAqparat tilshisi jylý elektr ortalyǵynyń basshylyǵyna da habarlasyp kórdi. Alaıda ókinishke qaraı, olarmen baılanysqa shyǵý múmkin bolmady.
Basty foto: instagram.com/danial.akhmetov.official
