Reseılik BAQ: taksoparkter qoldanystaǵy sheteldik kólikterdi satýǵa daıyndalyp jatyr
MÁSKEÝ.KAZINFORM - Reseılik taksı kompanııalary 2026 jyldyń naýryzynan bastap qoldanystaǵy sheteldik kólikterin jappaı naryqqa shyǵarýǵa daıyndalyp jatyr. Taksoparkterdegi olardyń úlesi 80%-dan asady. Bul týraly «Izvestııa» basylymynyń materıalynda jarııalanǵan, dep habarlaıdy agenttik tilshisi.
Halyqaralyq Eýrazııalyq taksı forýmynda (HETF) sala ókilderi osy baǵyttaǵy jaǵdaı týraly pikirlerin ortaǵa saldy. Taksı kólikterin jergiliktendirý jáne jolaýshylar tasymaldaý zańdarynyń talaptaryna sáıkes, kelesi jyldan bastap bıznes tek reseılik avtomobılderdi ǵana satyp alýǵa mindetti bolady.
Naryq qatysýshylarynyń aıtýynsha, jańa talaptarǵa sáıkes tasymaldaýshylar sheteldik kólikterdi satyp ala almaıdy jáne taksoparkterde qoldanylyp júrgen avtolardy qaıtadan kólik reestrine tirkeı almaıdy. Sondaı-aq, jeke kásipker (JK) mártebesi bar júrgizýshilerge kólikti jalǵa berý úshin ruqsatty qaıta rásimdemeı (Federaldyq zań-580 boıynsha) berýge bolmaıdy.
2026 jyldyń naýryzynan bastap taksı kólikterin jergiliktendirý zańy kúshine enedi. Qujat talaptaryna sáıkes, reestrge tek reseılik óndiristegi avtolardy engizýge bolady. 2026 jylǵa deıin ruqsat alǵan kólikter jumys isteı beredi, biraq olardy basqa tasymaldaýshyǵa qaıta rásimdegen jaǵdaıda ruqsat kúshi joıylady.
Tasymaldaýshylardyń aıtýynsha, iri qalalardaǵy taksoparkterdiń kóbi kólikti júrgizýshilerge jalǵa berýmen aınalysady. Al jalǵa berilgen kólikti reestrde qaıta tirkeý qajet, oǵan jańa ruqsat beriledi. Biraq 2026 jyldyń naýryzynan bastap sheteldik kólikterde mundaı múmkindik bolmaıdy. Sonyń saldarynan olardy tek satý ǵana qalady.
Sonymen qatar, 2023 jyldan bastap tasymaldaýshylar 2–4 jyl merzimge sheteldik kólikterdi lızıngke belsendi túrde ala bastady. Keıbir kompanııalarda olardyń úlesi shamamen 80%-dy quraıdy. 2026–2027 jyldary olardyń satyp alý jáne menshikke rásimdeý ýaqyty keledi. Menshikke rásimdeýge bolady, biraq olardy taksı retinde qoldanýǵa ruqsat joq. Sondyqtan bul kólikterdi naryqta satý qajet bolady.
«Shokolad» taksı kompanııasynyń derekterine sáıkes, Máskeýde 2023 jyly 27 myń sheteldik avtomobıl alynǵan, onyń 90%-y lızıngke. 2026 jyly olardy qaıta rásimdeý qajet bolady.
Reseıdiń Ulttyq ónerkásiptik aqparat agenttiginiń (NAPI) málimetinshe, qazirgi tańda taksıde jumys isteýge 791 myń avtomobılde ruqsat bar. 2022–2024 jyldary olardyń 336 myńy ruqsat aldy, biraq tek 17%-y ǵana reseılik avtolar.
Reseılik markalardan bólek, taksıde qytaılyq brendter, Belarýsta qurastyrylǵan qytaı úlgilerine negizdelgen úlgiler jáne Reseıde shyǵarylatyn, biraq naryqtan ketken ońtústikkoreıalyq brendter negizindegi mashınalar bar.
«Avtostat» agenttiginiń esebi boıynsha, naryqta satylǵanda taksı kóliginiń baǵasy eki ese tómendeıdi. Mysaly, 2022 jyly qytaılyq krossover lızıngke 2,22 mln. rýblge alynǵan bolsa, 2025 jyly naryqta onyń baǵasy 980 myń rýblge (6 585 600 teńge, 18 tamyzdaǵy 6,72 baǵamymen) deıin túsedi. Bul bastapqy qunynyń 46%-yn quraıdy.
Al jeke tulǵadan alynǵan úsh jyldyq kólik shamamen 1,68 mln. rýbl (7 176 960 teńge) turady.
HETF aıasynda reseılik óndirýshi taksıge arnalǵan uzyn bazaly jańa úlgini tanystyrdy, onyń baǵasy shamamen 2,7 mln. rýbldi (18 mln. 144 myń teńge) quraıdy. «Avtostat» derekterine sáıkes, taksıge jaramdy sheteldik kóliktiń ortasha baǵasy 3,17 mln. rýblge (20 mln. 274 myń teńge) jetti.
Osyǵan deıin 2025 jylǵy shildede 169,9 myń avtokólik quraly esepke qoıylǵany týraly jazdyq.