Reseı ǵylymy Altyn Orda tarıhyn qaıta qarap jatyr – Marat Gıbatdınov
H.Faezhanov atyndaǵy Ulttyq bilim berý tarıhy men teorııasy ortalyǵy basshysynyń mindetin atqarýshy, Tatarstan Respýblıkasy ǵylym akademııasynyń tarıh ınstıtýty dırektorynyń orynbasary, tarıh ǵylymdarynyń doktary Marat Gıbatdınovtyń aıtýynsha, Tatarstanda Altyn Ordany naǵyz ǵylymı negizde zertteý tek toqsanynshy jyldary ǵana jolǵa qoıylǵan. Bul zertteýler birtindep, Reseı ǵylymynyń da atalmysh máselege basqa qyrynan qaraýyna túrtki bolsa kerek.
«Altyn Orda taqyryby tek Qazaqstan úshin ǵana emes, tatarlar men túrki álemi úshin ǵana emes, búkil Reseı úshin de óte ózekti. Altyn Orda tarıhyn Reseı oqýlyqtarynda «Orda shapqynshylyǵy» dep sıpattaýdyń kesirinen ǵylymı eńbekter men jarııalanymdarda qansha daý men daqpyrt bolǵanyn bárińiz biletin shyǵarsyzdar. Abyroı bolǵanda, búgin Reseı Federatsııasy bul tujyrymdy qaıta qaraý kerektigin túsinip otyr. Endi oqýlyqtarda bir kezdegideı «Orda shapqynshylyǵy» nemese «tatar-monǵol ezgisi» degen uǵymdardy kórmeısizder. ıAǵnı bul kezeńniń tarıhy qazir Reseıde resmı túrde tarıhı shyndyqqa jaqyn sıpattala bastady», - dedi ǵalym.
Taratstannan onlaın baılanys arqyly sóz sóılegen tarıhshy Altyn Orda tarıhyn nashattaý isinde áli de sheshimin tapppaǵan máseleler týraly da sóz qozǵady.
«Oqýlyqtar jónge kelgenimen, áli de bolsa Altyn Orda tarıhyn Reseıdiń tutas tarıhynan bólip qaraý beleń alyp otyr. Reseı tarıhyndaǵy Altyn Ordanyń orny týraly sóz bolǵanda basqynshylyq kezeńi men azattyq kúres jyldary ǵana oqytylyp júr. Al Altyn Orda órkenıetiniń mádenı, ǵylymı, memlekettik basqarý murasy týraly kóp aıtylmaıdy. Onyń órkenıeti týraly Reseıden bólek bir eldiń, bóten órkenıetine oısha saıahat sıpatynda berilgen», - deıdi Marat Gıbatdınov.
Tatar ǵalymy sóziniń sońynda Altyn Orda tarıhy Eýrazııa keńistigindegi ondaǵan memleket pen halyqtyń ortaq tarıhy bolǵandyqtan, ony jeke-jeke zerdelemeı, birlesip zerttep, ortaq paıymǵa kelýdiń mańyzy zor ekenin basa aıtty.
