Prokýror: Ábilázovtiń qylmystyq jospary aýqymdylyǵymen erekshelenedi
Sot otyrysynda memlekettik aıyptaýshylar Erkin Baımaǵambetov pen Tımýr Shamaı aıyptaý aktisin oqydy. Jalpy alǵanda, bul qujatty jarııa etýge eki saǵatqa jýyq ýaqyt jumsaldy.
«Ábilázov Muhtar Qabyluly, Járimbetov Jaqsylyq Daırabaıuly, Sadyqov Qaırat Arǵynǵazyuly jekemenshikke, qoǵamdyq qaýipsizdikke jáne qoǵamdyq tártipke, kommertsııalyq uıymdardaǵy múddelerge qarsy, sondaı-aq ekonomıkalyq qyzmet salasynda qylmystyq is-qımyldar jasady degen kúdikke alynýda. Mámesh Sadýaqas Halyqsovetuly da tómende aıtylǵan jaǵdaılarda ekonomıkalyq qyzmet salasynda jekemenshikke qarsy is-qımyldar jasady dep aıyptalýda»,- dedi sotta Erkin Baıǵamambetov.
Prokýrordyń aıtýyna qaraǵanda, M. Ábilázovtiń BTA banktiń basshylyǵyna kelýine oraı paıda bolǵan aqsha jymqyrýdyń qylmystyq jospary óziniń aýqymdylyǵymen erekshelenedi. «Ábilázovtiń esebi boıynsha, aqsha jymqyrýdy júzege asyrmaı turyp, ol bankke halyqaralyq qarjy ınstıtýttarynyń qaryzy men halyqtyń salymynan barynsha kóbirek aqsha tartýdy oılastyrady»,- dep atap aıtty memlekettik aıyptaýshy.
Erkin Baımaǵambetovtiń aıtýynsha, M. Ábilázov uıymdasqan qylmystyq toptyń jetekshileri men belsendi músheleriniń arasynan óziniń eń senimdi ókilderin anyqtap alǵan. Olar banktegi jetekshi laýazymdarǵa taǵaıyndalǵan jáne olarǵa qajetti ókilettikter bólinip berilgen. «UQQ qurylymyndaǵy árbir qylmystyq toptyń óziniń naqty belgilengen maqsaty, mindeti, qyzmeti, baǵyty, jetekshileri men qatysýshylary bolǵan»,- dep túsindirdi memlekettik aıyptaýshy.
Prokýrordyń sózine qaraǵanda, M. Ábilázov óziniń qylmystyq josparlaryn iske asyrý úshin óz orynbasarlaryna banktiń kapıtalyn ulǵaıtý jáne iri kólemdegi ınvestıtsııalar men salymdardy tartý úshin qylmystyq syzba jasaýdy tapsyrady.
Bul - syrttaǵy nesıe berýshilerdiń kommertsııalyq jáne qarjylyq qurylymdarǵa arnalǵan aqshasyn tartýdyń kádimgi tásili, Alaıda, bul jaǵdaıda banktiń aktsııalarynyń jalpy bóligin Ábilázovtiń óz kompanııalary QR baqylaýshy jáne qadaǵalaýshy organdarynan qupııa túrde qasaqana satyp alǵan. «Banktiń kapıtalyn jasandy jolmen ósirýdiń (kapıtaldy «sorý» - avtordyń eskertýi) nátıjesinde nesıe berýshilerdiń, salymshylardyń jáne qarjy uıymdaryn memlekettik retteýshi organdardyń banktiń tabystylyǵyna degen kózqarasy durys qalyptasyp otyrǵan. Jalpy qalyptasqan qaǵıdat boıynsha, nesıe berýshiler men salymshylardyń dıvıdendteriniń kólemi olardyń bankke salǵan salymdarynyń somasynan joǵary bolǵan»,- dep sózin jalǵady prokýror.
Osyndaı is-áreketterdiń nátıjesinde aktsııalarǵa jasandy túrde suranys artyp, olardyń bırjadaǵy ótimdiligi qamtamasyz etilgen. Basqasha aıtqanda, qylmystyq top banktiń tabystylyǵy týraly ertegige eldi sendire bilgen. Al ınvestorlardan alǵan aqsha nesıege jumsalady degen jeleýmen shetelderge aýdarylǵan.
Qarjylyq quıtyrqylyqtardyń nátıjesinde banktiń kapıtaly 304,5 mlrd. teńgege ósken.
Bankten alǵan aqshany offshorlyq kompanııalar Ábilázovtiń ózine baǵynyshty kompanııalardyń jáne ol qurǵan uıymdasqan qylmystyq top músheleriniń sheteldegi kompanııalarynyń esep-shotyna jiberilip otyrǵan. Óz kezeginde ol kompanııalar «BTA banki» AQ-nyń aktsııalaryn satyp alǵan. M. Ábilázov pen onyń uıymdasqan qylmystyq toby músheleriniń tolyq baqylaýynda bolǵan mundaı syzba túptep kelgende «BTA banki» AQ-nyń kapıtalynyń jáne aktıvteriniń sapasynyń jasandy jolmen kúrt ósýin qamtasyz etipti.
Uıymdasqan qylmystyq jeliniń jetekshisi Ábilázovtiń joǵarydaǵy qarjylyq quıtyrqylyq áreketteriniń nátıjesinde keń kólemdegi qylmystyq oıyn júzege asyrýǵa múmkindik beredi. Sonyń nátıjesinde ol zańsyz jolmen bankke tartylǵan aqshany ıelenedi.
Osylaısha, Ábilázov pen onyń uıymdasqan qylmystyq tobynyń músheleriniń belsendi is-qımyldary nátıjesinde aqsha jymqyrýdyń kóptegen faktileri oryn alǵan. Ol qaıtarymsyz qaryzdar men ony odan ári zańdastyrý jolymen iske asyrylǵan.
Aıyptaý aktisi oqylyp bolǵannan keıin, Ábilázovtiń bir sybaılasy tolyǵymen óz kinásin moıyndady.
Atap aıtarlyǵy, BTA banktiń burynǵy basshysy Muhtar Ábilázov pen onyń sybaılastaryna qarsy qozǵalǵan qylmystyq is boıynsha aldyn-ala sot tyńdaýy aǵymdaǵy jyldyń 17-shi naýryzynda ótkeni málim. Ábilázov isi qaralatyn sotqa Almaty qalasyndaǵy qylmystyq ister boıynsha mamandandyrylǵan aýdanaralyq sottyń tóraǵasy Martbek Kákimjanov tóraǵalyq etýde. Sotqa úsh memlekettik aıyptaýshy jáne BTA banktiń ókili qatysýda. Qylmystyq istiń kólemi 2 224 tomnan turady, aıyptaýshylar tiziminde 205 kýáger bar. Muhtar Ábilázovtiń ózi sotqa kelgen joq, onyń múddesin memleket belgilegen qorǵaýshy Anjelıka Ájiǵulova qorǵaıdy. Aıta ketelik, alǵashqy otyrysta sottalýshylar men qorǵaýshylardyń eshqaısysy qylmystyq isti bas fıgýranttyń qatysýynsyz qaraýǵa qarsylyq tanytqan joq.
