Prokýratýra týraly Konstıtýtsııalyq zań jobasyna qandaı ózgerister endi
«Bul zań jobasyn qabyldaýdyń tarıhı mańyzy bar. Qazaqstanda alǵash ret prokýratýra týraly zańǵa konstıtýtsııalyq mártebe beriledi. Memleket basshysy bıylǵy 16 naýryzdaǵy Joldaýynda Prokýratýra týraly Konstıtýtsııalyq zańdy qabyldaýdy usyna otyryp, birinshi kezekte eldegi zańdylyq-konstıtýtsııalyq prıntsıpiniń rólin nyǵaıtty. Qoǵam men memlekette zańdylyqqa qol jetkizý – barlyq prokýratýra jumysynyń negizgi jáne basty maqsaty ekenin atap ótken jón. Sondyqtan, joǵary qadaǵalaý – zańdylyqty saqtaýdyń tıimdi quraly retinde konstıtýtsııalyq mártebesi bar zańmen qamtamasyz etilýi kerek», - dedi depýtat Májilistiń jalpy otyrysynda.
Óz baıandamasynda depýtat Konstıtýtsııalyq zań jobasyn qaraý kezinde engizilgen negizgi túzetýlerge toqtaldy.
«Barlyq engizilgen ózgerister men tolyqtyrýlar zań jobasy tujyrymdamasy sheńberinen shyqpaıdy jáne prokýratýraǵa qosymsha ókilettikter bermeıdi. Degenmen biz prokýratýra men joǵary qadaǵalaý shekteri men zańdylyqty buzýǵa den qoıý rásimderin qaradyq. Bolashaq Konstıtýtsııalyq zańnyń erejelerin basqa Konstıtýtsııalyq zańdardyń normalarymen durys úılestirý maqsatynda depýtattar birqatar mańyzdy usynystar engizdi. Mysaly, jobada qazirgi ýaqytta zańnamada kózdelmegen Prezıdenttiń joǵary qadǵalaý organy júıesinde ózge prokýratýralardy qurý týraly quqyǵyn eskerýdi usyndy. Tıisti túzetýler áskerı jáne kólik prokýratýralary organdarynyń qyzmeti máseleleri boıynsha da engizildi. Bul túzetýler qoldanystaǵy Prezıdent týraly Konstıtýtsııalyq zań erejelerine sáıkes keledi. Óıtkeni prokýratýra – Memleket basshysyna esep beretin organ. Al jobadaǵy jabyq tizim Prezıdent ókilettikterine tikeleı qaıshylyq týdyrýshy edi», - dedi G. Bıjanova.
Sonymen birge Bas prokýrordyń sotqa deıingi tergeý máseleleri boıynsha normatıvtik-quqyqtyq aktilerdi kelisý quqyǵy týraly norma engizildi. Bas prokýrordyń qylmystyq qýdalaýdan jáne ákimshilik jaýapqa tartylýdan, tıisti artyqshylyqtary bar adamdardy qolsuǵýshylyqtan aıyrý máseleleri boıynsha usynys engizý týraly normalar naqtylandy. Tyıym salý nemese shekteý sıpatyndaǵy sharalardyń dereý kúshin joıýdy jáne zańsyz aktilerdi toqtata turýdy, prokýrormen talap etý quqyǵy engizildi.
Qylmystyq jomlen alynǵan kiristerdi shetelden qaıtarý máseleleri boıynsha prokýratýranyń halyqaralyq yntymaqtastyq jónindegi qyzmetin úılestirý týraly jobanyń erejeleri naqtylandy.
Memlekettik quqyqtyq statıstıka jáne arnaıy esepke alý salasyndaǵy ýákiletti organnyń, áskerı jáne kólik prokýratýrasy organdarynyń tekserý máseleleri jáne basqa da fýnktsııalary boıynsha ókilettikteriniń shekteri aıqyndaldy.
Prokýratýra sheshimderine shaǵymdaný tártibi qadaǵalaýshy organ aryz berýshige, shaǵymdaný quqyǵyn túsindire otyryp, negizdelgen jáne dáleldi jaýap berýdi talap etetin normamen tolyqtyryldy. Prokýratýra sheshimderine shaǵymdaný merzimi qabyldanǵan sheshim týraly adamǵa belgili bolǵan kúnnen bastap esepteletin bolady. Bul naqtylaý azamattarǵa shaǵymdaný merzimin ótkizip almaýǵa múmkindik beredi.
«Budan basqa, Zań jobasyn talqylaý kezinde quqyqtyq olqylyqtardy boldyrmaý, zań jobasynyń normalaryn bir-birine jáne Qazaqstan Respýblıkasynyń basqa da zańnamalyq aktilerine sáıkes keltirý maqsatynda redaktsııalyq, naqtylaýshy sıpattaǵy birqatar túzetýler engizildi. Parlament Májilisiniń turaqty komıtetteri zań jobasy boıynsha oń qorytyndylaryn usyndy», - dedi Gúlnar Bıjanova.
Eske sala ketsek, 7 qyrkúıekte Májiliste «Prokýratýra týraly» Konstıtýtsııalyq zań jobasy birinshi oqylymda maquldanǵan edi.
