Prıozerskidegi káriz sýy máselesi: mıllıardtyq nysan 11 jyldan beri iske qosylmaı tur
PRIOZERSK. KAZINFORM — Qaraǵandy oblysyna qarasty Prıozersk qalasynda káriz sýy on jyldan astam ýaqyt boıy tazartylmaı, ashyq dalaǵa tógilip keledi. Al osy máseleni sheshýi tıis bolǵan tazartý stantsııasy 2014 jyly salynyp bitkenimen, áli kúnge deıin iske qosylǵan joq.
Qaraǵandy oblysyndaǵy Prıozersk qalasynda aǵyndy sýlar jyldar boıy óńdelmeı, ashyq dalaǵa aǵyzylyp keledi. Qalanyń sanıtarlyq jaǵdaıyna qaýip tóndirip otyrǵan bul másele bir kúnde paıda bolǵan joq. 2014 jyly káriz sýyn tazartatyn zamanaýı stantsııanyń qurylysy bastalǵanymen, nysan osy kúnge deıin tolyq iske qosylǵan emes. Jobanyń júzege asýyna memleketten 2 mlrd teńgege jýyq qarajat bólingen.
Bastapqyda qurylys úsh jyl ishinde aıaqtalady dep josparlanǵan. Alaıda jobanyń taǵdyry birneshe ret ózgeriske ushyrady. AQSh dollarynyń kúrt qymbattaýy qurylys materıaldary men jabdyqtardyń baǵasyn eselep ósirdi. Qajetti jeliler shetelden ýaqytyly jetkizilmeı, jumys toqtap qaldy. 2017 jyly jergilikti ákimdik merdiger kompanııany sotqa berip, kelisimshartty buzýǵa májbúr boldy. 2018 jyly joba qaıta túzetilip, jańadan konkýrs jarııalandy. Biraq jańa merdiger de bastalǵan isti aıaqtaı almaı, pandemııa kezinde jumysyn toqtatyp ketti.
— Sol merdiger de mindettemelerin oryndamaǵan soń, kelisimshart buzylyp, bólingen qarjy bıýdjetke qaıtaryldy. 2020 jyldan beri bul nysanda qurylys jumystary júrgizilgen joq. Alaıda bıyl jergilikti bıýdjetten qarjy bólinip, stantsııany iske qosýǵa arnalǵan jańa jobalyq-smetalyq qujattama ázirlenip jatyr, — dedi Prıozersk qalasy ákiminiń orynbasary Temirhan Aıdarhanov.
Mamandardyń aıtýynsha, stantsııa tolyq iske qosylǵan jaǵdaıda, táýligine 8 myń tekshe metrge deıin káriz sýyn tazartýǵa múmkindik bar. Nysanǵa Germanııa men Belarýs elderinen jetkizilgen joǵary tehnologııaly jabdyqtar ornatylǵan. Qondyrǵylardyń tozý belgileri baıqalmaǵan, júıe tolyq jumysqa jaramdy. Sýdyń tazartý protsesi birneshe kezeńnen turady — sońǵy nátıjesinde ony baý-baqsha, gúlzar men kóshe jasyl jelekterin sýarýǵa qoldanýǵa bolady.
— Bıogýmýsty qalanyń kógaldandyrý jumystaryna, tipti turǵyndardyń baqshalaryna da paıdalanýǵa bolady. Al tazartylǵan sý kóshe jasyl jelegin sýarýǵa jaramdy, — deıdi ýchaske basshysy Amantaı Imanǵalıev.
Qazirgi tańda Prıozersk qalasynda shamamen 14 myń turǵyn bar. Qala boıynsha kún saıyn orta eseppen 6–7 myń tekshe metr káriz sýy jınalady. Jyldar boıy bul qaldyq sý eski ádispen — ashyq toǵanǵa tógilip keledi. Eger tazartý stantsııasy josparǵa saı iske qosylsa, ekologııalyq ahýal birshama jaqsaryp, turǵyndardyń ómir súrý sapasyna oń áser eteri anyq.
Osyǵan deıin Qaraǵandydaǵy keıbir qubyrlar men káriz júıesi 100 paıyz tozǵanyn habarlaǵan bolatynbyz.