Qasym-Jomart Toqaev kólik ınfraqurylymynyń mańyzyna toqtaldy
ASTANA. KAZINFORM – Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev Birikken Arab Ámirlikterine jumys sapary aıasynda «Abý Dabıdiń ornyqty damý aptalyǵy» sammıtine qatysty.
Osy jıynda Memleket basshysy kólik ınfraqurylymynyń mańyzyna toqtaldy.
– Eýrazııa qurlyǵyndaǵy jetekshi tranzıttik torapqa aınalǵan bizdiń el úshin ornyqty damýdyń taǵy bir mańyzdy alǵysharty – kólik jáne tranzıt salasy. Biz kólik ınfraqurylymyna, atap aıtqanda, avtomobıl jáne temir joldarynyń, áýejaılar men teńiz aılaqtarynyń qurylysyna ınvestıtsııa salýdy belsendi túrde qolǵa aldyq. Baılanys múmkindikteriniń aıasyn odan ári keńeıtý úshin Qazaqstan Transkaspıı halyqaralyq kólik baǵyty men Soltústik – Ońtústik kólik dálizin damytýǵa, sondaı-aq «Bir beldeý, bir jol» bastamasynda eleýli ról atqarýǵa nıetti. Maqsatymyz – óńiraralyq qatynastardy nyǵaıtyp qana qoımaı, ornyqty ekonomıkalyq ósimdi qamtamasyz etetin turaqty jetkizý tizbegin qalyptastyrý, – dedi Memleket basshysy.
Qasym-Jomart Toqaevtyń aıtýynsha, jahandyq jylyný – Ortalyq Azııa úshin basty syn-qaterdiń biri.
– Jylyný úderisiniń údeı túsýi ekojúıelerge, turmys-tirshilikke jáne azyq-túlik qaýipsizdigine qater tóndiredi. Sol sebepti tez arada klımatqa beıimdelý strategııasy qajet. Sondaı-aq bizdiń óńir transshekaralyq ózenderge táýeldi. Sondyqtan bizge erte eskertý júıesin quryp, sý jáne jer resýrstaryn basqarý isin jetildirý kerek. Bul rette sý únemdeý tehnologııalaryna ınvestıtsııa salyp, ırrıgatsııa júıelerin jańǵyrtýǵa tıispiz. Sý resýrstaryn tıimdi basqarý kelisimderine qol jetkizip, jasandy ıntellekttiń, jerserik arqyly monıtorıngtiń jáne basqa da tsıfrlyq quraldardyń kómegine júgingenimiz jón, – dedi Qazaqstan Prezıdenti.
Sondaı-aq Memleket basshysy azyq-túlik qaýipsizdigine basa nazar aýdaryp, kún tártibindegi kezek kúttirmeıtin máseleniń biri retinde atady.
– Álemdik naryqty azyq-túlik ónimderimen jáne tyńaıtqyshtarmen turaqty qamtamasyz etý úshin ınnovatsııalyq tásilder qajet. Qazaqstan halyqaralyq naryqqa mol kólemde bıdaı men un eksporttaıtyn el retinde ornyqty aýyl sharýashylyǵynyń ádisteri men tehnologııalaryn odan ári jetildirýdi kózdeıdi, – dedi Prezıdent.
Qasym-Jomart Toqaevtyń pikirinshe, atalǵan syn-qaterlerge tótep berý úshin álemge jańa damý paradıgmasy kerek. Ol ornyqtylyq, ádildik pen turaqtylyq uǵymdaryna negizdelýge tıis. Jahandyq problemalardy úsh mańyzdy qaǵıdatqa arqa súıegen birtutas júıe arqyly sheshýge bolady.
– Birinshi, «jasyl» qarjylandyrýdyń qoljetimdiligi. Onyń kólemi eleýli túrde ulǵaıýǵa tıis. Ekinshi, tehnologııa transferti, tehnıkalyq qoldaý jáne ǵylymı zertteýler salasyndaǵy halyqaralyq yntymaqtastyqtyń aıasyn keńeıtý. Kún energııasy, «aqyldy» aýyl sharýashylyǵy, kómirtegi súzgisi jáne jasandy ıntellekt negizindegi klımattyq tehnologııalar ártúrli ınnovatsııalyq sheshimder usynady. Úshinshi, klımattyń ózgerýine qarsy kúrestegi basymdyqtardyń, ekonomıkalyq damý men jasandy ıntellekttiń sınergııalyq yqpaldastyǵy. 2030 jylǵa qaraı jahandyq ishki jalpy ónimniń 16 paıyzdan astamyn osy úsh baǵyttyń ózara úılesimi qamtamasyz etýi múmkin. Budan shyǵatyn qorytyndy: memleketter ornyqty damý salasyndaǵy túrli maqsattarǵa barynsha ıkemdi ári derbes tásil qoldanǵany durys, – dedi Memleket basshysy.
Prezıdent sóz sońynda atalǵan sammıt ornyqty damý salasyndaǵy aldaǵy onjyldyqtarǵa arnalǵan basymdyqtardy aıqyndap, áreketterdi úılestiretin mańyzdy alańǵa aınalýyna tilektestik bildirdi.
Sammıtte Ózbekstan Prezıdenti Shavkat Mırzıeev, Rýanda Prezıdenti Pol Kagame, Fınlıandııa Premer-mınıstri Petterı Orpo, Malaızııa Premer-mınıstri Anýar Ibragım, Halyqaralyq tabıǵatty qorǵaý odaǵynyń prezıdenti Razan Ál Múbarak jáne basqalar sóz sóıledi.