Prezıdent: Qazaqstan men Iordanııanyń agrobıznes salasyndaǵy áleýeti mol
ASTANA. KAZINFORM – Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev pen Korol ІІ Abdalla Qazaqstan- Iordanııa bıznes-forýmyna qatysty. Bul týraly Aqordanyń baspasóz qyzmeti habarlady.
Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev Korol ІІ Abdallany Astanada qarsy alýdy ózine zor mártebe sanaıtynyn jetkizdi.
– Uly Mártebeli, Ózińiz ben jubaıyńyz patshaıym Ranııany búkil álem dana, asa bilimdar jáne parasatty tulǵalar retinde moıyndaıdy. Búgingi zamanda Siz ben jubaıyńyz sekildi kóshbasshylar kemde-kem, – dedi Memleket basshysy.
Prezıdent Korolge Qazaqstan men Iordanııa arasyndaǵy seriktestikti damytýǵa udaıy qoldaý kórsetip kele jatqanyna alǵys aıtty. Sondaı-aq iskerlik orta ókilderine bıznes-forým jumysyna qatysqandary úshin rızashylyǵyn bildirdi.
– Korol ІІ Abdallanyń resmı sapary aıasynda ótip jatqan bul forým bizdiń perspektıvti seriktestigimizdiń jańa kezeńine jol ashady. Ekonomıkalyq yntymaqtastyq jónindegi Qazaqstan-Iordanııa úkimetaralyq komıssııasy ekijaqty qarym-qatynasty keńeıtýdiń mańyzdy ınstıtýtsıonaldyq negizin qalaıtyny sózsiz. Búgin Uly Mártebeli Korol Abdallamen mazmundy kelissóz júrgizdik. Áńgimelesý barysynda aldaǵy jyldary ózara tıimdi yqpaldastyqty nyǵaıtýǵa sheshim qabyldadyq, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Memleket basshysynyń aıtýynsha, Qazaqstan óńirdegi ekonomıkasy eń iri el bolyp qala beredi.
– Ekonomıkamyz bıylǵy jeti aıda 6,3 paıyzǵa ulǵaıyp, senimdi túrde ósip keledi. Oǵan ónerkásip, saýda jáne kólik salalaryndaǵy joǵary kórsetkishter múmkindik berdi. Biz aýqymdy saıası jáne ekonomıkalyq reformalar júrgizý arqyly osy qarqyndy saqtap qalýǵa nıettimiz. Sondyqtan seriktestigimiz kóptegen sektordyń órkendeýine septigin tıgizetinine senimdimiz, – dedi Prezıdent.
Memleket basshysy qazir Qazaqstan arqyly on eki halyqaralyq kólik dálizi ótetinine, ıaǵnı bes temir jol jáne jeti avtokólik joly elimizdiń Eýrazııadaǵy strategııalyq logıstıkalyq hab retindegi pozıtsııasyn bekite túsetinine toqtaldy.
– Biz iri halyqaralyq baǵyttardy, sonyń ishinde Orta dáliz ben Soltústik – Ońtústik baǵdaryn belsendi túrde damytyp jatyrmyz. Aqtaý jáne Quryq porttary Kaspıı teńizi arqyly júk tasymaldaýda negizgi ról atqarady. Byltyr Quryq portynda astyq termınalyn iske qostyq. Ol jylyna 1 mıllıon tonnaǵa deıin júk ótkize alady. Budan bólek, Aqtaýda ótkizý qabileti jylyna 240 myń konteınerdi quraıtyn hab saldyq. Osy oraıda Akaba portynyń strategııalyq áleýetin birlese paıdalanýǵa daıynbyz, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Prezıdent elimizde atom energetıkasy ulttyq ekonomıkanyń strategııalyq turǵydan mańyzdy ári turaqty qýat kózi retinde qarastyrylatynyn jetkizdi.
– Qazaqstan – jetekshi ýran óndirýshilerdiń biri. Elimizge álemdik naryqtyń 40 paıyzǵa jýyq úlesi tıesili. Iordanııadaǵy ýran jobalary boıynsha «Qazatomónerkásip» jáne JUMCO arasyndaǵy kelisim ekonomıkalyq yntymaqtastyqty tereńdetýde mańyzdy oqıǵa sanalady, – dedi Prezıdent.
Memleket basshysy Qazaqstan men Iordanııanyń agrobıznes salasyndaǵy áleýeti mol ekenine nazar aýdardy.
– Azyq-túlik qaýipsizdigi jónindegi Islam uıymynyń músheleri retinde bizdi elderimiz ben barsha musylman álemine arnalǵan ortaq maqsat biriktiredi. Bul ornyqty ári ádil azyq-túlik ekojúıesin qalyptastyrýdy kózdeıdi. Qazaqstan álemde egistik alqaby boıynsha altynshy oryn alady, sondaı-aq dúnıejúzilik iri astyq eksporttaýshylardyń ondyǵyna enedi. Jyl saıyn segiz mıllıon tonnadan asa bıdaı men eki mıllıon tonnaǵa jýyq undy jahandyq naryqqa jetkizemiz. Elimiz Iordanııany joǵary sapaly, organıkalyq, halal jáne ekologııalyq turǵydan taza aýyl sharýashylyǵy ónimderimen qamtamasyz ete alady. Biz Aljazeera Agricultural ıordanııalyq kompanııasynyń elimizde qus fabrıkasyn salý jónindegi bastamasyn quptaımyz. Bul joba eki el arasyndaǵy aýyl sharýashylyǵy salasy boıynsha yntymaqtastyqty nyǵaıtýǵa jasalǵan naqty qadam bolmaq, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Prezıdent medıtsına salasyndaǵy yqpaldastyqtyń mańyzyn atady. Onyń aıtýynsha, Iordanııa álemdegi jetekshi medıtsınalyq ortalyqtardyń biri jáne joǵary deńgeıde damyǵan farmatsevtıkalyq ónerkásipke ıe.
– Iordanııa álemniń 85 eline farmatsevtıkalyq ónimderin eksporttaıdy. Sondyqtan bul qazaq-ıordan ekonomıkalyq seriktestiginiń negizgi sektorynyń biri. Qazaqstan da óziniń áleýetin damytyp, dári-dármek óndirisi men medıtsınalyq qural-jabdyq shyǵarýda aıtarlyqtaı tabysqa jetti. Osy oraıda QazBioPharm kompanııasynyń DADvet ıordan kompanııasymen birge Taıaý Shyǵys elderi men bizdiń óńirimizge ózara vaktsına eksporttaýǵa baǵyttalǵan josparyn qoldaımyz, – dedi Memleket basshysy.
Qasym-Jomart Toqaev elimizdiń Eýrazııadaǵy jetekshi ozyq tehnologııalar ortalyǵy bolýǵa umtylatynyn atap ótti.
– Qazaqstan óńirde alǵash ret Ulttyq banktiń tsıfrlyq valıýtasyn, ıaǵnı, tsıfrlyq teńgeni engizdi. Biz elimizdi JI-ge baǵdarlanǵan memleketke aınaldyrý úshin Halyqaralyq jasandy ıntellekt ortalyǵyn qurdyq. Inkýbatsııa men akseleratsııa baǵdarlamalary arqyly Ortalyqty startaptarmen ıntegratsııalaýdyń naqty jospary jasaldy. Budan bólek, taıaýda Úkimettiń, ǵylym men bıznestiń strategııalyq qajettilikterine arnalǵan qýatty Sýperkompıýter klasteri iske qosyldy. Sonymen qatar biz tsıfrlyq egemendigimizdi qamtamasyz etý úshin Úlken tildik modeldi (LLM) belsendi túrde damytyp jatyrmyz. Bul bastamalar álemdik jasandy ıntellekt keńistigindegi Qazaqstannyń tehnologııalyq órkendeýin jedeldetip, pozıtsııasyn nyǵaıtady. Osy rette Astana Hub pen King Hussein Business Park arasynda seriktestik ornatý ǵylymı-zertteý, tájirıbelik-konstrýktorlyq jumystar, startaptar, tehnıkalyq bilim men basqa da kóptegen salada yntymaqtastyqty damytýǵa septigin tıgizedi, – dedi Prezıdent.
Qasym-Jomart Toqaev ıordanııalyq kásipkerlerdi «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǵymen seriktestiktiń tyń múmkindikterin qarastyrýǵa shaqyrdy. Memleket basshysy AHQO Nıý-Iork, London, Dýbaı jáne Sıngapýrdyń ozyq tájirıbesine negizdelgen ınvestıtsııa men ınnovatsııa tartýdyń biregeı ortalyǵyna aınalǵanyn aıtty.
– Bizdiń Ortalyq salyqtyq, vızalyq jáne eńbek saıasatyndaǵy jeńildikter arqyly ınvestıtsııa tartýǵa qajetti barlyq jaǵdaıdy jasaıdy. AHQO ár ınvestorǵa jekeleı qoldaý kórsetip, brıtan quqyǵyna negizdelgen sot júıesin, sondaı-aq ıslam qarjy ónimderiniń keń spektrin usynady. Búginde Ortalyqta álemniń 85 elinen 4200-den astam kompanııa tirkelgen. Iordanııa kompanııalaryn da AHQO-nyń belsendi qatysýshysy bolýǵa shaqyramyz, – dedi Prezıdent.
Memleket basshysynyń pikirinshe, forýmda qol jetkizilgen baılanystar ózara ınvestıtsııa, ınnovatsııa jáne ornyqty damý salalaryn ilgeriletýge múmkindik beredi.
– Uly Mártebeli Koroldiń Qazaqstanǵa jasaǵan saparyna taǵy da shynaıy rızashylyǵymdy bildiremin. Bul – biz úshin zor qurmet. Atalǵan sapar – tyǵyz seriktestigimiz ben rııasyz dostyǵymyzdyń kórinisi. Keshe maǵan Ózińizdi dosym, tipti, baýyrym dep ataýǵa kelisim berdińiz. Bul men úshin úlken mártebe ári artyqshylyq. Qymbatty baýyrym, Sizdiń arqańyzda Iordanııa bizge etene jaqyn elge aınaldy. Halyqtarymyz máńgige dos, baýyrlas ári senimdi seriktes bolyp qalatynyna nyq senimdimin, – dedi Memleket basshysy.
Iordanııa Koroli ІІ Abdalla bıznes-forým jumysyna qatysýshylarǵa rızashylyǵyn jetkizdi. Ol búgingi pikir almasýlar ekonomıkalyq yntymaqtastyqty odan ári tereńdetýge múmkindik beretinin aıtty.
– Bul forým Sizderdiń kompanııalaryńyz ben mekemelerińiz úshin birlesken kásiporyndar qurýǵa jáne ekonomıkanyń ornyqty ósýine ınvestıtsııa tartýǵa arnalǵan baǵyttardy zerdeleýge jol ashady dep oılaımyn. Bizdiń Úkimet pen Saýda-ónerkásip palatasy búgingi dıalogty naqty júzege asyrý úshin jumys isteıdi. Oraıly sátti paıdalana otyryp, qazaqstandyq seriktesterimizdi Iordanııaǵa shaqyramyn. Sol arqyly bizdiń usynystarymyzben tanysa alasyzdar. Óz kezeginde ıordanııalyq kompanııalar qarqyndy damyp kele jatqan Qazaqstan naryǵyna ınvestıtsııa salýǵa nıetti. Osy forýmda aıtylǵan bastamalardyń naqty jobalarǵa aınalyp, uzaq merzimdi seriktestikke ulasýyna birlese atsalysaıyq, – dedi Korol ІІ Abdalla.
Aıta keteıik, Qasym-Jomart Toqaev Aqordada Iordanııa Korolin qarsy aldy.
Prezıdent Qazaqstan Iordanııamen ózara tıimdi seriktestikti ilgeriletýge aıryqsha mán beretinin aıtty.
Óz kezeginde Iordanııa Koroli Qazaqstannyń beıbitshilik pen turaqtylyqty ilgeriletý jolyndaǵy rólin joǵary baǵalaıtynyn atap ótti.
Memleket basshysy Toqaev pen Korol ІІ Abdalla shaǵyn quramda kelissóz júrgizdi.
Iordanııa Koroli ІІ Abdalla Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevqa Iordan Hashımıt Koroldiginiń «Ál-Nahda» joǵary ordenin tapsyrdy.
Qazaqstan Prezıdenti men Iordanııa Koroli Astana Hub klasterine bardy.