Prezıdent elimizdegi reformalar týraly: Keri ketýge halyqtyń ózi jol bermeıdi
Konstıtýtsııalyq reforma aıasynda kertartpalyqqa birqatar tosqaýyl qoıyldy. Bul týraly Egemen Qazaqstan gazetine bergen suhbatynda Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev aıtty, dep habarlaıdy Kazinform.
«Men saıası reformalardyń 2019 jyly bastalǵanyn aıtyp óttim. Sol kezde Ulttyq qoǵamdyq senim keńesi quryldy. Keńeste mańyzdy zańnamalyq bastamalar ázirlenip, júzege asyryldy. Saılaý, saıası partııalar, Parlament týraly zańdarǵa eleýli ózgerister engizildi. Elimizde olıgopolııanyń dıktatýrasy týraly alǵash ret ashyq aıtyla bastady. Bul ózgerister saıası jáne ekonomıkalyq monopolııa ústemdik quryp turǵan kezde jalǵandy jalpaǵynan basyp júrgenderge qaýip tóndirdi. Sondyqtan olar ýaqyt tegershigin keri aınaldyryp, burynǵy kúnine oralý úshin jantalasyp baqty. Budan esh nátıje shyqqan joq. Qańtar oqıǵasynan keıin bázbireýler «endi bılik qylburaýdy qataıtyp, rejimdi saqtap qalý úshin baryn salady» dep qaýiptendi. Biraq biz kerisinshe jasadyq. Kúrdeli bolsa da, durys joldy tańdadyq», - dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Bul turǵyda Prezıdent saıası jańǵyrý úderisi 2022 jyly tyń qarqynmen jalǵasqanyn aıtty Reformanyń basty mindetiniń biri barynsha ádil ári teńgerimdi saıası júıe qurý boldy.
«Oǵan qosa, at basyn artqa burý, ıaǵnı saıası ózgeristerdi keri qaıtarý múmkin bolmaıtyndaı, sonymen birge reformalar qoǵamdyq ómirdegi qalypty qubylysqa aınalatyndaı ahýal qalyptastyrý mańyzdy edi. Sol úshin konstıtýtsııalyq reforma aıasynda kertartpalyqqa birqatar tosqaýyl qoıyldy. Birinshiden, biz Ata zańnyń ústemdigin qamtamasyz etetin, konstıtýtsııalyq baqylaýdy júzege asyratyn joǵary organ – Konstıtýtsııalyq Sotty qaıta qalpyna keltirdik. Bireýlerge Konstıtýtsııalyq Keńestiń aty ǵana ózgergendeı kórinýi múmkin. Shyn máninde, onyń zaty túbegeıli ózgerdi. Konstıtýtsııalyq Sot sheshimderiniń kúshin eshkim joıa almaıdy. Onyń sheshimderine, sonyń ishinde azamattardyń konstıtýtsııalyq quqyqtaryna qatysty baılamdaryna kúmán keltirýge, Prezıdenttiń de esh qaqy joq. Ata zańǵa engizilýi múmkin kez kelgen ózgeris pen tolyqtyrý Konstıtýtsııalyq Sottyń oń qorytyndysy bolsa ǵana respýblıkalyq referendýmǵa nemese Parlamenttiń qaraýyna shyǵarylady. Konstıtýtsııalyq Sotta on bir qazy bar ekeni belgili. Sonyń altaýyn, ıaǵnı kópshiligin, Parlament palatalary taǵaıyndaıdy. Al tóraǵasyn Prezıdent taǵaıyndaǵanymen, mindetti túrde Senattyń kelisimi qajet», - dedi Memleket basshysy.
Qasym-Jomart Toqaevtyń aıtýynsha, ekinshiden, negizgi ustanymdar Konstıtýtsııada naqty aıqyndalyp, birjola bekitilgen.
«Mysaly, Ata zańnyń 91-babyna sáıkes, Konstıtýtsııada belgilengen memlekettiń táýelsizdigi, birtutastyǵy men aýmaqtyq tutastyǵy, ony basqarý nysany, Respýblıka qyzmetiniń túbegeıli prıntsıpteri jáne osy jerde aıryqsha atap óteıin, Prezıdent jeti jyl merzimge bir ret qana saılanady degen ereje esh ózgermeıdi. Úshinshiden, reformalardyń nátıjesinde Májilis jańa saılaý júıesimen, ıaǵnı partııalardyń tizimi jáne birmandatty okrýgter arqyly jasaqtalatyn boldy. Májilistiń ókilettigi de aıtarlyqtaı keńeıdi. Bir sózben aıtsaq, eski júıe kelmeske ketti. Qazaqstandaǵy saıası reformalar júıeli ǵana emes, eshqashan keri qaıtpaıtyn túbegeıli sıpatqa ıe boldy dep senimmen aıta alamyz. Munyń elimiz úshin aıryqsha mańyzy bar. Sebebi ulttyń saıası sana-sezimi túbegeıli ózgerdi. Jurttyń quqyqtyq saýattylyǵy men belsendiligi demokratııalyq jańǵyrýdyń basty kepiline aınaldy. Toqeterin aıtsaq, keri ketýge halyqtyń ózi jol bermeıdi jáne elge jańa lep ákelgen osy ózgeristerdi tabandylyqpen qorǵaıdy. Men buǵan bek senimdimin», - dedi Prezıdent.
