Portýgalııada kezekten tys saılaý ótedi
ASTANA. KAZINFORM — Portýgalııada sotsıal-demokrattar basqaratyn úkimet otstavkaǵa ketti. Bul sheshim qyzmetinen ketetin premer-mınıstr Lýısh Montenegronyń otbasylyq zań fırmasynyń iskerlik qatynastaryna qatysty múddeler qaqtyǵysyn tekserýge baılanysty qabyldandy, dep habarlaıdy Kazinform agenttiginiń menshikti tilshisi.

Beısenbi kúni Portýgalııa prezıdenti elde 18 mamyrda kezekten tys jalpy saılaý ótetinin jarııalady. Bul sheshim azshylyq úkimeti parlamentte senim votýmyn ala almaı, otstavkaǵa ketkennen eki kún ótken soń qabyldandy.
Atqarýshy bılikke ıe emes, biraq parlamentti taratý jáne saılaý taǵaıyndaý quqyǵy bar prezıdent Marselý Rebelý de Soýza úkimettiń qulaýyn «kútken jáne qajetsiz soqqy» dep atady.
Teledıdar arqyly halyqqa úndeýinde ol Eýropalyq Odaqqa múshe elde úsh jyl ishinde úshinshi ret ótetin saılaýǵa belsendi qatysýǵa shaqyrdy. Prezıdenttiń aıtýynsha, Eýropa qaýipsizdik pen ekonomıka salasynda eleýli syn-qaterlerge tap bolyp otyr jáne olardy sheshý úshin saıası turaqtylyq qajet.
Seısenbi kúni premer-mınıstrdiń áreketine qatysty máselelerdiń týyndaýy Portýgalııada 1974 jylǵy Qalampyr revolıýtsııasynan beri eń iri saıası daǵdarysqa ákeldi. Sol revolıýtsııa eldiń 40 jyldyq dıktatýrasyna núkte qoıǵan edi.
Halqy shamamen 10,6 mıllıon adam bolatyn Portýgalııada sońǵy jyldary birneshe azshylyq úkimetteri jumys istedi. Sebebi negizgi básekeles partııalar — ońshyl-ortalyq Sotsıal-demokratııalyq partııa men solshyl-ortalyq Sotsıalıster — daýystaryn usaq partııalarǵa joǵalta bastady.
Azshylyq úkimetteri ymyraǵa kele almaı, nátıjesinde oppozıtsııalyq partııalar birigip, olardyń saıası usynystaryn buǵattap, bılikten ketýine yqpal etti.
Saılaý Portýgalııanyń EO-dan 22 mıllıard eýro kólemindegi damý qoryn ınvestıtsııalaý kezeńimen tuspa-tus kelip, eldegi saıası belgisizdikti odan ári arttyrýy múmkin.
Saılaýshylardyń qaıta daýys berýge degen narazylyǵy «Chega» («Jeter») ońshyl popýlıstik partııasyna qoldaý artýyna alyp kelýi múmkin. Bul partııa eki negizgi partııaǵa degen halyqtyń kóńil tolmaýshylyǵyn paıdalanyp otyr.
Ózine taǵylǵan aıyptardy joqqa shyǵarǵan Lýısh Montenegro qaıta saılaýǵa túsetinin málimdedi. Ol 2022 jyly sotsıal-demokrattardyń jetekshisi bolǵanda, zań fırmasyn áıeli men balalarynyń basqarýyna bergenin aıtyp, onyń jumysyna aralaspaǵanyn alǵa tartty.
Jaqynda bul fırmanyń úkimetten qumar oıyndar boıynsha iri kontsessııa alǵan kompanııadan turaqty tólemder alyp otyrǵany anyqtaldy.
Sotsıalıster Lýısh Montenegronyń áreketterine parlamenttik tergeý júrgizýdi talap etti.
Sotsıal-demokrattar eldegi ekonomıkalyq ósimniń (ótken jyly 1,9%, al EO boıynsha ortasha kórsetkish — 0,8%) jáne jumyssyzdyq deńgeıiniń (6,4%) arqasynda turaqty qoldaýǵa ıe bolamyz dep úmittenedi.