Petropavldaǵy «saqaldy» qurylys: másele qashan jáne qalaı sheshiledi
PETROPAVL. KAZINFORM — Petropavlda birqatar qurylys jobasy tıisti merzimde berilmeı, kesheýildep jatyr. Birinde — qarjylandyrý tetigi belgisiz, endi birine — jeke qurylys kompanııalarynyń jaýapsyzdyǵy men zańbuzýshylyqtary sebep.
Osyǵan oraı, biz Soltústik Qazaqstan oblysy qurylys, sáýlet jáne qala qurylysy basqarmasynyń basshysy Qaırolla Ǵaleevpen suhbattasyp, óńirdegi mańyzdy qurylys jobalarynyń qazirgi jaǵdaıy men bolashaǵy týraly aqparat aldyq.
— Qaırolla Tóleýuly, 2019 jyly Petropavlda qurylysy bastalǵan oblystyq kópbeıindi aýrýhana 2022 jyly paıdalanýǵa berilýi tıis edi. Biraq áli bitetin túri joq. Qurylystyń toqtaýyna ne sebep? Másele qashan jáne qalaı sheshiledi?
— Iá, bul — óńir úshin óte mańyzdy nysan. Oblystyq kópbeıindi aýrýhana 480 orynǵa eseptelgen. Qurylys aýmaǵy 15 gektar jerge josparlanǵan. Qurylysty «ATM Petropavlovsk Hospital» JShS (Quryltaıshylar: 95% — YDA Group, 5% — BI Global) bastady. Bul joba Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń 2020–2025 jyldarǵa arnalǵan densaýlyq saqtaý salasyn damytý memlekettik baǵdarlamasy aıasynda memlekettik-jekeshelik áriptestik formatynda júzege asyrylýy tıis edi.
2022 jyldyń 1 naýryzynan 2023 jyldyń 1 qyrkúıegine deıin ınvestor tarapynan qurylys jumystary ýaqytsha toqtatyldy. Alaıda, 2023 jyldyń qyrkúıeginen bastap túrik seriktesi jumystardy qaıta jandandyryp, qazirgi tańda kún saıyn qurylys alańynda 80-ge jýyq jumysshy jumys istep jatyr.
Bıylǵy 9 maýsymdaǵy jaǵdaı boıynsha mobılızatsııalyq, jer qazý jumystary jáne irgetasy tolyq aıaqtalǵan. Beton quıý — 99%, gıdrooqshaýlaý — 98,5%, negizgi korpýstyń 4–7 qabattary, parkıng jáne bombapana turǵyzylǵan. Elektr jelilerin tartý — 12%, jeldetý — 1,5% deńgeıinde oryndaldy. Qasbetti montajdaý jáne kirpish, gazoblokpen qabyrǵa qalaý jumystary bastaldy. Jalpy nysan búginde 40% salynǵan.
Alaıda qazir Densaýlyq saqtaý mınıstrligi jobany qarjylandyrý jáne iske asyrý tetigin naqtylaǵan joq, mınıstrlik pen jeke ınvestor arasynda kelisimshart jasalmaǵan. Sondyqtan bul másele ázirge ashyq kúıinde qalyp otyr.
— Petropavldaǵy »TRIO» turǵyn úı kesheniniń qurylysy 2017 jyly úleskerlerdiń qarajatyna bastaldy. Qazir toqtap tur. Sebebi nede? Másele qalaı, qashan sheshiledi?
— Petropavl qalasyndaǵy Pýshkın — Kárim Sútishev kósheleriniń qıylysynda ornalasqan 18 qabatty úıdiń árqaısysynda 85 páter bolady. Negizi úsh úı salynýy tıis, birinshisi 90%-ǵa, ekinshisi — 85% salynǵan. Injenerlik ınfraqurylym boıynsha — magıstraldyq jylý trassasy qurylys alańyna deıin jetkizilgen. Páterlerdiń shamamen 90%-y satylǵan (jalpy 100 úlesker bar). Qazirgi tańda terezelerdi ornatý, ishki qabyrǵalardy turǵyzý jáne árleý jumystary júrgizilip jatyr.
Shyǵyndy jabý maqsatynda 2020 jyly «Zertteý-SK» JShS úshinshi úıdiń qurylysyn bastaǵan. Úıdiń qadalary qaǵylǵan. Úshinshi úı 23 qabatty, 110 páterli bolady. Іshinde kommertsııalyq oryndar men avtoturaǵy qarastyrylǵan turǵyn úı. Joba boıynsha saraptamanyń oń qorytyndysy alynǵan. Úshinshi úı boıynsha — nóldik tsıkl aıaqtalyp, armatýraly tirekter ornatylyp jatyr.
Bul № 1, № 2 jáne № 3 turǵyn úılerdi 2026 jyly paıdalanýǵa berý josparlanǵan.
— Dál osyndaı másele 2021 jyly burynǵy »TsOT» aýmaǵynda qurylysy bastalǵan eki 18 qabatty úıge de qatysty. Nysan qashan qoldanysqa beriledi?
— Bul úıler Astana-Internatsıonal jáne Bostandyq kósheleriniń qıylysynda ornalasqan. Qurylysty «TsOT» JShS júrgizip jatyr. Qazirgi tańda qasbettik jumystar, ınjenerlik jelilerge qosý jáne ishki árleý jumystary qolǵa alyndy.
Bul úılerdi 2025 jyldyń sońyna deıin paıdalanýǵa berý kózdelip otyr.
— Qazirgi ýaqytta sapasyz salynǵan nemese toqtap turǵan qurylys nysandary boıynsha sot nemese tergeý protsesteri bar ma? Olardy atap ótseńiz.
— Iá, mundaı faktiler bar. Máselen, 2021 jyldyń aqpanynda Petropavl qalasy Nazarbaev kóshesi, 232A mekenjaıy boıynsha 60 páterli bes kireberisti tórt qabatty turǵyn úıdiń qurylysy bastalǵan bolatyn. Qurylys jumystaryna «Bı Elektro» JShS jaýapty. Úıdiń tek 30%-y ǵana salyndy, ıaǵnı 1-3 qabattary ǵana turǵyzylǵan. 2021 jyldyń shildesinen beri qurylys toqtap tur.
Bul úı boıynsha 48 úlesker bar, jalpy 55 kelisimshart jasalǵan, óıtkeni keıbiri birneshe páterge aqsha quıǵan. Olar páter qunynyń 50-100% aralyǵynda qarjy salǵan. Jınalǵan qarajat kólemi — 413 mln teńge. Qalǵan 311 mln teńge tólenbegen.
2022 jyldyń 14 qazanynda sot oryndaýshysy bul jer ýchaskesine tyıym saldy. 2024 jyldyń 19 naýryzynda Petropavl qalalyq sotynyń úkimimen kásipkerler S. I. Gýsev pen ıÝ. N. Borodın Qylmystyq kodekstiń 190-baby 4-bóligi 2-tarmaǵy (asa iri kólemdegi alaıaqtyq) boıynsha kináli dep tanylyp, bas bostandyǵynan aıyryldy.
Úleskerler azamattyq talap aryz berip, sot sheshimimen olardyń materıaldyq shyǵyndary óndirildi. 2025 jyldyń 11 naýryzyndaǵy oblystyq sottyń qaýlysymen «Bı Elektro» JShS-inen memleket kirisine 1 108 928 teńge óndirý týraly sheshim qabyldandy. Qazirgi ýaqytta oryndaý paraqtary jeke sot oryndaýshysyna berildi.
Buǵan deıin halyqaralyq mańyzy bar «Petropavl-Qorǵan» tasjolynyń salynyp jatqanyna bıyl 8 jyl bolǵanyn jazǵan edik.