Petropavl turǵyny «halyq jaýy» atanǵan ákesine qatysty tyń derekterge qol jetkizdi
PETROPAVL. KAZINFORM – Petropavl turǵyny Bolat Saǵyndyq kezinde «halyq jaýy» atanǵan ákesine qatysty tyń derekterdi tapty. Bul sátti 80 jyl kútken aqsaqal, osylaısha balalyq paryzyn ótegenin aıtady.
– Ákem jaıly respýblıka Prezıdentiniń arhıvinen mańyzdy qujattarǵa qol jetkizip otyrmyn. Biz bala kezimizden osy qujattarǵa zar boldyq. Oqýshy kezimnen ákem týraly shyndyqty ashyp, onyń jazyqsyz ekenin dáleldeýge tyrystym.
1956 jyly Omby aýyl sharýashylyq ınstıtýtynyń 1 kýrsynda oqyp júrip, Joǵary Keńes Prezıdıým tóraǵasy Klıment Voroshılovqa «Meniń ákem qaıda, ólse qaıda jerlengen?» dep surap hat jazdym. Osy hatyma baılanysty Ombynyń KGB-syna shaqyryp alyp, ákemniń 1946 jyly 10 qyrkúıekte Karlagta týberkýlezden qaıtys bolǵanyn aıtty.
Sodan bertin kele Karlagty da aralap, izdedim. Karlagtyń ortalyǵy Dolınka degen eldi mekende mýzeı bar. Ol jerden de qarap, túk taba almadym. Jerleý kitabyn surap edim, ol dymqyldan shirip ketti dep ony da kórsetpedi.
Ózimizdiń Bas prokýratýraǵa da baryp, sóılestim. Olar da shyndyqty ashyp aıta almady. Sonda da úmitimdi úzgen joqpyn, - deıdi Bolat Maǵazuly.
Aqsaqal suraý salý arqyly ákesiniń qaı jyly qaı jerde atylǵanyn jáne qaı óńirde kolonııada otyrǵanyn bilgisi keldi.
– Shyndyqqa qol jetkizý maqsatynda jazbaǵan jerim joq, biraq suraýyma anyq, shynaıy jaýap ala almadym. Biraq, moıyǵan joqpyn, aıanbaı-talmaı izdendim. Ońaıǵa túsken joq. Keńes zamanynda onyń barlyǵy jasyryn, qupııa saqtaldy.
Birer kún buryn qolyma tıgen qujattardan bilgenim – sottalǵannan keıin bes jyldaı ákem Petropavldaǵy ózimizdiń «aq túrmede» otyrypty. 1943 jyly atý jazasyna kesilip, osy ózimizde atylǵan eken. Biraq qaıda jerlengeni týraly aqparat esh jerde joq, - deıdi Bolat Saǵyndyq.
Bolat aǵa osy qujattar arqyly óziniń naqty qaı jyly týǵanyn da bilip otyr.
– Osy kúnge deıin qujattarda meniń týǵan jylym 1936 jyl dep kórsetilip keldi. Shyndyǵynda men 1935 jyly dúnıege kelippin. ıAǵnı keler jyly 90 jasqa tolǵaly otyrmyn, - deıdi aqsaqal.
Endi Bolat Maǵazuly ákesiniń arýaǵyna quran baǵyshtap, as bermek. Sondaı-aq áli sııasy keýip úlgermegen kitabynyń tusaýyn kespek.
– Jınaǵym «Eskirmeıtin estelikter» dep atalady. Buǵan deıingi kitaptarymda ártúrli oqıǵalar baıandalyp, áńgimeler, arnaýlar endi. Sonyń báriniń qorytyndysy retinde onynshy kitabymdy jaryqqa shyǵaryp otyrmyn. Burynǵynyń barlyǵy eskirmeıtin estelikter ekenin osy kitapty baspaǵa ázirleý barysynda anyqtaǵandaımyz. Munda kózim kórmeı qalǵan ýaqytta jazylǵan áńgimeler, óleńder endi. Bul shyǵarmashylyq eńbegimen núkte qoıǵandaı, - deıdi Bolat aǵa.
Bolat Saǵyndyq – Soltústik Qazaqstan oblysyndaǵy tanymal azamattardyń biri. Jarty ǵasyrǵa jýyq aýyl sharýashylyǵy salasynda abyroıly eńbek etti. Zeınet demalysyna shyǵysymen, ákesi Maǵazdy izdeýge bar kúsh-jigerin jumsady. Basqa jazyqsyz japa shekken azamattardy da umytpaı, 8 myńǵa jýyq adamnyń esiminiń qaıta jańǵyrýyna, aqtalýyna sebepker boldy.
Petropavlda Bolat Maǵazulynyń bastamasymen «Pamıat» qoǵamdyq qory qurylyp, qýǵyn-súrgin qurbandaryna arnalǵan memorıaldyq keshen boı kóterdi. Osy eńbegi elenip, óńirdiń qurmetti azamaty Respýblıka kúnine oraı «Parasat» ordenimen marapattaldy.
Buǵan deıin memorıaldyń búginde respýblıkanyń kıeli oryndar kartasyna engizilgenin jazǵan edik. Aqsaqaldyń mýzeı ashý nemese oblystyq mýzeıde bir zaldy osy náýbet qurbandaryna arnaý týraly armany bar.