Pavlodarlyq arheologtar «Qalmaq qyrylǵan» eskertkishin zertteýdi bastady
«Qalmaqtar qyrylǵan jer» degen maǵynany bildiretin «Qalmaq qyrylǵan» eskertkishiniń ornynda arheologtar eki aptadan astam ýaqyt jumys istep jatyr. Sol oryndaǵy jerleý kesheninde tas dáýiri, temir dáýiri jáne orta ǵasyrlar sııaqty ártúrli kezeńdegi eskertkishter bar.
«Dál qazir biz qola dáýiriniń bir nysanyn zerttep jatyrmyz. Barlaý jumystaryn júrgizip, turaqtar men eldi mekenderdi izdeýdemiz. Bizdiń mindetterimizdiń biri – XVIII ǵasyrdaǵy áskerı-saıası oqıǵalar – qazaq-jońǵar soǵysyna baılanysty materıaldyq zattardy tabý. Búgingi tańda bul jerlerde sol jyldardaǵy oqıǵalardy rastaıtyn jazbasha derekter ǵana bar. Al, bizge zattaı dálelder kerek. Biz úshin shamamen 300 jyl buryn bolǵan shaıqastardyń ornyn anyqtaý óte mańyzdy»,- dedi PMÝ-diń arheologııalyq zertteýler ortalyǵynyń dırektory Vıktor Merts.
Nysandy Pavlodar oblysynyń ákimi Bolat Baqaýov aralap kórdi. Mamandar óńir basshysyna eskertkish ornynan tabylǵan zattardy kórsetti. Bul erte temir dáýiriniń zattary – bizdiń dáýirimizge deıingi VIII-VII ǵasyrlarǵa jatatyn erte saq túrindegi jebe ushtary, sondaı-aq ortaǵasyrlyq zattar – túrki jáne qypshaq kezeńiniń jebe ushtary, aıylbastar, qaıraq tastar, er-toqym japqyshtary jáne ózge de materıaldar. «Ádette taýlardan ylǵıda jartastaǵy sýretter tabylatyn. Biraq osy orynda ondaı sýretter áli baıqalmady. Biz munda jylqylardyń, taý qoshqarlarynyń jáne basqa da áli túsiniksiz sýretterdi taptyq»,- deıdi Vıktor Merts. Mamandardyń aıtýynsha, «Qalmaq qyrylǵan» kesheniniń biregeıligi onyń topografııasynda. Skıfter men saqtar ómir súrgen orynda ortaǵasyrlyq qonystar paıda bolǵan. Sodan keıin jońǵarlar ornalasyp, olardan keıin qazaqtar meken etken.
Arheologtyń aıtýynsha, bul eskertkish kóp qabatty jáne onyń ereksheligi – bunda birneshe dáýirdi birden kórýge bolady. Al XVII-XVIII ǵasyrlardaǵy baspanalar men qystaýlardy tabý óte mańyzdy.
