Pavlodarlyq et óńdeýshilerdi otandyq naryqtan ımport yǵystyryp barady
PAVLODAR. KAZINFORM — Elimizde et baǵasynyń kúrt qubylýy syrttan keletin et ónimderiniń baǵasy jergilikti ónimmen deńgeıles bolyp qalǵan. Pavlodarlyq et óńdeýshiler qazir ımport taýarmen jergilikti naryqta óte qatty báseke júrip jatqanyn aıtady.
Sıyr eti aıtarlyqtaı qymbattaǵaly, el boıynsha onyń tapshylyǵy baıqalyp otyr. Et ónerkásibin damytý áleýeti zor memleket bola tura, elde et máselesi ózekti bolyp qalǵany bir jaǵynan tańqalarlyq qubylys deıdi kásipkerler.
— Bizdiń kompanııa etten jartylaı fabrıkattar daıyndaıdy. Ótken jyldyń jeltoqsanynan bıylǵy qyrkúıekke deıin sıyr etiniń quny shamamen 73 paıyzǵa ósti. Alaıda, biz saýda jelilerimen jasaıtyn kelisimsharttar boıynsha baǵany toqsanyna bir ret 10%-ǵa ǵana kótere alamyz. Demek, biz jarty jylda nemese 9 aıda tek 20 paıyzǵa ǵana kótere aldyq. Qalǵan shyǵynnyń bári óz moınymyzda. Mundaı qıyn jaǵdaı barlyq et óńdeýshi kásiporyndarda kezdesip otyr deıdi, — deıdi kásipker Mıhaıl Jelnov.
Kásipkerler keıbir jergilikti kompanııalar básekege tótep bere almaı, saýda jelilerinen ketýge májbúr bolyp jatqanyn aıtady. Sebebi ımportpen óte qatty báseke júrip jatyr. Dúken sórelerin sheteldik ónimder basyp alǵan. Ásirese reseılik kompanııalar kóp kelýde. Mysaly, kórshi eldiń «Mıratorg» kompanııasy 40 paıyzǵa deıin marketıngtik qoldaý usynady. Al pavlodarlyq kompanııalar óz ónimin dúken sórelerine qoıý úshin taýar qunynyń shamamen 10 paıyzyn túrli bonýs, jarnama jáne sóre aqysy túrinde tóleýge májbúr bolyp otyr. Sheteldik kompanııalardyń óndiris kólemderi joǵary bolǵandyqtan, olar qazaqstandyq saýda jelilerine ońaı kirip, jergilikti et óńdeýshilerdi naryqtan yǵystyryp shyǵarýda.
Óńirlik aýyl sharýashylyǵy basqarmasy basshysynyń orynbasary Tólegen Kósherbaevtyń aıtýynsha, bıyl oblystaǵy sıyr eti óndirisiniń kólemi 2024 jylǵy deńgeıde saqtalady. Biraq másele iri bordaqylaý alańdarynyń joqtyǵynda bolyp otyr.
— 1000–2000 jáne odan da kóp sıyr ustaıtyn sharýashylyqtar etti kóbine elimizdiń ońtústik óńirlerine ótkizedi. Biz olarǵa tyıym sala almaımyz. Ol jaqtyń kásipkerleri ózderi kelip satyp alady. Sondyqtan negizgi másele — et óndirý kóleminiń jetispeýshiligi. Qazir bordaqylaý alańdaryn ashýǵa arnalǵan nesıeleý baǵdarlamasy jumys isteı bastady. Biraq ol tek 500 jáne odan kóp maly bar sharýashylyqtarǵa arnalǵan. Bizde ondaılar ázirge az. Usynylǵan bir-eki joba ǵana bar, olar ázirshe daıyndyq kezeńinde, — deıdi ol.
Statıstıkalyq derekterge súıensek, óńir naryǵyna túsetin ettiń negizgi bóligi jeke sharýashylyqtardan keledi eken. Kásipkerler elimizdegi normatıvtik-quqyqtyq bazany zerttep-zerdeleýdi usynady. Ony jetildirse, pavlodarlyq kásipkerlerge et ónimderi naryǵynda ózge óndirýshilermen teń dárejede básekelesýge múmkindik berer edi. Sondaı-aq tamaq ónerkásibindegi óńdeýshi kásiporyndardy yntalandyrý sharalary da arta túser edi.
Buǵan deıin Saýda mınıstri sıyr etine kórshi elderden de suranys joǵary ekenin aıtqan.