Pavlodarda aýyl turǵyndaryn sary masa men shirkeı talap jatyr

PAVLODAR. KAZINFORM -Ertis ózeni boıynda ornalasqan aýyldardyń halqy shybyn-shirkeıdi shabýylyna ushyrap jatyr. Qansorǵyshtar kúndiz-túni býyp tur.

Kerekýde bıyl mamyr aıy ystyq bolǵany baılanysty, shybyn-shirkeı erte qanattanǵany baıqaldy. Qazirgi ýaqytta qansorǵysh jándikter jergilikti turǵyndardyń qutyn qashyryp tur.

Ásirese, Aqtoǵaı aýdanyna qarasty Jańabet, Mútkenov, Jolaman jáne taǵy basqa aýyldardyń halqy shybyn-shirkeıdiń qarasy bıyl tym kóp ekenin aıtady.

«Sary masa da, shirkeı de qujynap ketti. Býyp óltirip barady. Kúndiz-túni aýyl ishinde júrýden qaldyq. Mal qarap kelýge shyǵa almaımyz. Balalarymyz dalaǵa shyǵyp oınaı almaıdy, mektepten úıge jetkenshe talanyp keledi. Jaǵdaı bulaı jalǵasa berse, qıyn bolatyn túri bar. Bılik organdary mıllıardtaǵan qarajat bóldik, shybyn men shirkeıdi jerden de, áýeden de ýlap jatyrmyz dep esep beredi. Alaıda onyń nátıjesin kórip otyrǵan joqpyz. Jyl saıyn osylaı, masamen álek bolyp júrip jazdyń qalaı ótkenin bilmeı qalamyz», dep muńdaryn shaqty aýyl turǵyndary.

Al mamandar bıyl kún kúrt ysyǵandyqtan shybyn-shirkeı ádettegiden erte kóbeıip ketti deıdi. Ǵylymı toptyń fenologııalyq zertteýleri boıynsha qansorǵyshtarǵa qarsy óńdeý jumystary kezeń-kezeńimen júrgizilip jatyr.

- Ertis ózeni boıynda jalpy sany 60 aýyldyq eldi meken ornalasqan. Qazir ýaqytta jaýapty merdiger áýeden de, jerden de, ózen ústinen de óńdeýdi bastap ketken. Ásirese, qanattanyp úlgergen sary masaǵa qarsy aýyldyq eldi mekenderde barerlik óńdeý júrgizilýde. Ol degenimiz arnaıy preparat termogeneratorlar, aspaly sepkish jáne avtokólikke ornatylǵan qondyrǵylar arqyly shashylady. Ǵylymı toptyń keńesi boıynsha buǵan deıin Ertis aýdanynyń jaıylmada ornalasqan aýyldarynda óńdeý jasaldy. Endi búginnen bastap Aqtoǵaı aýdanyna qaraı oıysamyz. Óńdeý jumystary bul bir rettik qana is-shara emes, ol ýaqyt saıyn qaıtalanyp otyrady,-deıdi óńirlik jer qoınaýyn paıdalaný, qorshaǵan orta jáne sý resýrstary basqarmasy basshysynyń orynbasary Dııar Qaıyrkenov.

Basqarma ókili buǵan qosa shirkeıdiń áli de qanattanyp úlgermegenin alǵa tartty. Aıtýynsha, 14-15 mamyr kúnderi ózen ústinde bıologııalyq preparattar tógilgen. Eger shirkeı qaptaıtyn bolsa, ony Pavlodar, Aqsý qalalarynyń turǵyndary alǵashqy bolyp sezer edi. Sondyqtan shirkeıdiń qanattanýy múmkin emes degendi alǵa tartty.

Alaıda aqtoǵaılyq turǵyndar shirkeıdiń erte qanattanǵanyn aıtady. Bul jaǵdaıdan jaýapty mekemelerdiń habardar bolmaı otyrǵanyna ókpeli. Eger ózen ústinde óńdeý jumystary erterek qolǵa alynǵanda jaǵdaı bulaı bolmas edi degen senimde kópshilik.

Shirkeıdiń adamdardy talaýy bylaı tursyn, qara bulttaı tónip keletin onyń shabýylynan úı qustary, jas tólder tyrapaı asyp ólip qalady. Óriste mal jaıylýdan qalyp, kóktemnen kóterem shyqqan iri qaralar shirkeıdiń zobalańynan aram qatqanyn da kórgenbiz. Qysqasy, mamyr-maýsym aılarynda elimizdegi eń uzyn ózen boıyn qonys etken aýyldar men shaharlar úshin bul qansorǵyshtar kádimgideı úlken problema. Shildeniń ortasyna deıin yzyńdap esti shyǵaratyn sary masanyń álegi taǵy bar.

Oblys bıligi shybyn-shirkeıge qarsy óńdeý sharalary boıynsha 2024-2026 jyldarǵa 7,8 mlrd teńge bólgen. Onyń shamamen 2,6 mlrd teńgesi bıyl ıgerilýi kerek.

Byltyr kóktem salqyn bolyp, shybyn-shirkeı maýsymda oıanǵan. Sol ýaqytta Ertis ózenin boılaı ornalasqan Pavlodar, Aqtoǵaı, Ertis, Tereńkól, Jelezın aýdandarynyń halqy men tórt túligi shabýylǵa ushyraǵany týraly jazǵanbyz. 

Bıyl Pavlodarda shybyn-shirkeıge qarsy 172 myń gektar alqap óńdeledi.