Pavlodarda 12 ákim ózderiniń ne úshin jazalanǵanyn túsine almaı otyr
PAVLODAR. KAZINFORM — Oblysta 12 aýyldyń ákimi qoqys oryndaryn zamanǵa saı salmaǵany úshin aıyppul arqalady. Ekologııalyq kodeks talaptaryna súıensek, Pavlodar oblysyndaǵy 316 eldi mekenniń qoqys polıgondary zańsyz sanalady.
Antıkor qyzmetiniń pármeni boıynsha óńirlik ekologııa departamentiniń mamandary Tereńkól aýdanyna baryp, qoqys oryndaryn jospardan tys teksergen.
Nátıjesinde ondaǵy barlyq 12 aýyldyq okrýgte (Áýlıeaǵash, Baıqonys, Beregovoı, Jańabet, Jańaqurylys, Ivanovka, Kalınovka, Oktıabrsk, Peschan, Tereńkól, Tomarly, Altaı) qaldyqtardy saqtaýda zańbuzýshylyqtar bar ekenin anyqtady. Tekserý qorytyndysynda aýyl ákimderine 15 aılyq eseptik kórsetkish mólsherinde aıyppul salynǵan.
Al aýyl ákimderi ózderiniń ne úshin jazalanǵanyn túsine alar emes. Antıkor qyzmeti aýdandardyń bıýdjeti shekteýli, al oblysta jańa oqys polıgondaryn iske qosý ázirshe múmkin emes ekenin múlde nazarǵa almaǵan.
Paradoksty jaǵdaı eki arada aýyl ákimderin negizsiz jazalaýǵa soqtyryp otyr. Mundaı aıyppul buǵan deıin Aqtoǵaı, Sharbaqty, Pavlodar aýdandarynyń ákimderine de salynypty.
Máseleni keńirek túsindirip óteıik. Ertis-Baıan óńirinde qazirgi ýaqytta zamanǵa saı jabdyqtalyp, ekologııalyq qujattaryn alǵan nebári 3 qoqys polıgony ǵana bar. Olar Pavlodar, Ekibastuz, Aqsý qalalarynda ornalasqan.
Ókinishke qaraı, elimizdiń Ekologııa kodeksinde kórsetilgen erejege saı keletin qoqys oryndaryn ashý ózge eldi mekender úshin qarjylyq turǵydan múmkin emes. Zamanǵa saı qoqys alańdaryn salý, jabdyqtaý óte qymbat turady.
Eger kodekske baǵynyp, barlyq polıgondardy rettep shyǵamyz desek, oblysqa 300 mlrd teńgeden astam qarajat qajet bolady. Al ony aýdandar turmaq, oblystyń bıýdjeti kótermeıdi.
Bul másele qazirgi ýaqytta aýyldyq jerlerdegi qoqys tógý oryndarynyń jaǵdaıyn qıyndatyp otyr. ıAǵnı zań bar, biraq ony oryndaıtyn qarjylyq resýrs joq.
— Óńirimiz boıynsha aýdan-aýyldardaǵy qoqys polıgondarynyń ornalasqan jeri ǵana tirkelgen. Zań boıynsha olarda ekologııalyq ruqsat qujattary, qorshaý, tarazy, qoqysty suryptaıtyn oryn, arnaıy kólikter t. b. bolýy kerek. Alaıda ondaı múmkindik aýdandardyń qolynan kelmeıtini málim. Aýyldardyń halqy ruqsat etilmegen polıgondarǵa qoqys tastaýǵa májbúr bolyp otyr. Sebebi jańadan salynǵan qoqys oryndary joq. Qoldanystaǵy zańnama boıynsha aýyldyq polıgondardy ázirge zańdy dep sanaýǵa bolmaıdy, — deıdi oblystyń memlekettik ekologııalyq ınspektory Rýslan Temirbolatov.
Qoqys alańdaryn uıymdastyrý eldi mekenderdiń qolynan kelmeıtindikten, adam sany kóp turatyn Baıanaýyl, Maıqaıyń, Tereńkól jáne Ertis aýyldarynda polıgon salý úshin Ekologııa mınıstrligine ótinim berilgen.
Biraq mınıstrlikten jaýap joq. Jobany iske asyrý merzimi — jeti aı.
— Tórt aýyl boıynsha qoqys oryndarynyń joba-smetalyq qujattamasyn ázirlep, memlekettik saraptamada ótkizdik. Árqaısysyn iske asyrýǵa 1 mlrd teńge kerek. Oblys boıynsha 316 qoqys polıgony Ekologııa kodeksiniń talaptaryna saı emes. Olardyń barlyǵyn rettep shyǵý óte kóp qarajatty qajet etedi. Sondyqtan aýyldar úshin belgili bir jeńildikter jasalýy kerek. Ári barlyq ózgerister mınıstrlik tarapynan ortalyqtandyrylǵan júıede uıymdastyrylýy tıis dep oılaımyz, — deıdi Pavlodar oblysynyń jer qoınaýyn paıdalaný, qorshaǵan orta jáne sý resýrstary basqarmasynyń bas mamany Sandýǵash Nurǵajınova.
Oblys ekologtary zańsyz qoqys úıindilerin anyqtaý, tártip buzýshylardyń áreketine jol bermeý jáne ruqsat etilmegen qoqys úıindilerin joıý jumystary úzbeı júrgizilip jatqanyn málim etti.
Eske sala keteıik, Qostanaı oblysynda 50-ge jýyq ruqsat etilmegen qoqys úıindisi anyqtalǵan edi.