Paleolıt dáýiriniń kóp qabatty turaǵy anyqtaldy
«Halyqaralyq joba aıasynda bıyl mamyr aıynan bastap Almaty oblysyndaǵy Kerbulaq jáne Eńbekshiqazaq aýdandarynda zertteý jumystary júrdi. Nátıjesinde, Eńbekshiqazaq aýdanyndaǵy «Tikenekti-2» turaǵyndaǵy mádenı qabattardan orta tas dáýiri, keıingi paleolıt jáne neolıt dáýirlerine jatatyn artefaktiler anyqtaldy. Munda Ulttyq mýzeı qyzmetkerlerimen qatar Ispanııa, Grekııa, Germanııa, Amerıka elderiniń zertteýshileri, ǵylym doktorlary bar. Sondaı-aq, ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń stýdentteri de belsene atsalysyp jatyr. Eki shákirtimiz paleolıt dáýirine qatysty doktorlyq dıssertatsııasyn shetelde qorǵaıdy», - deıdi arheologııalyq zertteý jumystarynyń qosalqy jetekshisi, mýzeıdiń bas ǵylymı qyzmetkeri, tarıh ǵylymdarynyń doktory, akademık Jáken Taımaǵambetov.
QR Ulttyq mýzeıi baspasóz qyzmetiniń habarlaýynsha, tarıhı orynnan kóptegen tas quraldary, sonyń ishinde nýkleýster, qyrǵyshtar, úshkir tastar tabylǵan. Qazba jumystary kezinde tabylǵan janýarlardyń súıekteri men kómir qaldyqtary zerthanalyq saraptamaǵa jiberilmek.
Buǵan deıin Jáken Qojahmetuly bastaǵan qazaq-orys, qazaq-nemis, qazaq-japon halyqaralyq ekspedıtsııalary Qarataý jotasynan buryn-sońdy belgisiz bolyp kelgen paleolıt dáýirine tıesili 85 úńgirdi anyqtaǵan. Zamanaýı tehnologııalar arqyly Túrkistan oblysy Báıdibek aýdanyna qarasty Boraldaı taýyndaǵy Tuttybulaq úńgirine skanerleý jumystary júrgizilip, nátıjesinde orta tas dáýirine jatatyn kúldiń qaldyǵynan 41 myń jyl burynǵy tirshilik belgili boldy.
«Tuttybulaq úńgirindegi zertteý jumysy XX ǵasyrdyń sońyna qaraı bastalǵan. Úńgirdiń qoınaýyna jasyrǵan tarıhı syry baryn bilgen Qazaqstandaǵy tas dáýiri arheologııasynyń negizin qalaýshy, alǵashqy qazaq arheologtarynyń biri, ǵalym, meniń ustazym Hasan Alpysbaev 1959 jyly bul oryndy tapqanymen, qazýǵa múmkindigi bolǵan joq. Arheologııalyq qazba jumystaryn júrgizýge tutastaı top atsalysýy tıis. Sondyqtan, bul jumys keıinge qalyp, ustazymyzdyń bastamasyn biz jalǵastyrdyq. 2018 jyly «Palaesilkroad» jobasy aıasynda Tuttybulaq úńgirinde júrgizilgen zertteý jumystary nátıjesinde kúldiń qaldyǵy, tas quraldar jáne adamnyń jaq súıegi tabyldy. Ol alǵashqy adamdiki bolýy da múmkin. Qazirgi tańda jaq súıek Germanııadaǵy zerthanada. Al, kúldiń qaldyǵyna qarap, oshaq pen otty paıdalanǵan adamzat balasynyń sol kezeńde osy jerde de tirshilik etkenin aıtýǵa bolady. Bıyl da Tuttybulaq úńgirinde jumys júrgiziledi. Qyzyqty nátıjelerge qol jetkizemiz degen senim bar», - deıdi Jáken Taımaǵambetov.
Kelesi kezekte QR Ulttyq mýzeıi men Tıýbıngen ýnıversıtetiniń arheolog mamandarynan jasaqtalǵan ekspedıtsııa Qazaqstan aýmaǵyndaǵy paleolıt eskertkishterin izdestirý, zertteý jumystaryn Túrkistan, Jambyl oblystary men Shyǵys Qazaqstanda jalǵastyrady.
