Ózine senimsiz, ashýshań adamnan únemi kúlip júretin baqytty janǵa aınaldym – 30 keli salmaq tastaǵan áıel
ASTANA. KAZINFORM - Elimizde artyq salmaqtan zardap shegip júrgender sany jyl ótken saıyn artyp barady. Tipti semizdikke shaldyqqan balalar da kúrt kóbeıgen. Osy rette, Kazinform tilshisi dıetolog Aıym Kasembaevamen suhbat quryp, kópti tolǵandyrǵan suraqtarǵa jaýap alyp kórdi. Onyń ózi qysqa ýaqyt ishinde artyq salmaqtan arylyp, ómirin túbegeıli ózgertken.
- Adam dıetany qalaı ustaǵany durys?
- Óz basym «dıeta» degen sózdi quptamaımyn. Sebebi dıeta degenimiz belgili bir ýaqytqa, belgili bir mólsherge negizdelgen. Dıeta ustaǵan adam tamaqtan bas tartyp, ashyǵyp júredi. Odan keıin arada biraz ýaqyt ótkende bas tartqan taǵamdaryn qaıtadan qomaǵaılana jeı bastaıdy. Osylaısha, ol tastaǵan salmaǵynan 2-3 ese kóp keli qosyp alady. Sondyqtan ózim durys tamaqtaný sózin qoldanamyn.
- Ózińiz 30 keli salmaq tastaǵan ekensiz. Buǵan qansha ýaqyt ketti?
- Salmaǵym 106 keli boldy. Ózimdi jasy birazǵa kelip qalǵan kisideı sezinetinmin. Psıhologııalyq turǵyda da óte aýyr boldy. Eshqaıda shyqqym kelmeıtin. Uıalatynmyn. Sál júrsem belim syzdap, aıaǵym qaqsap, súmek terge malynatynmyn. Aldymdaǵy as-sýdy qyrt etkizip tistep, qylt etkizip juta beretinmin. Túrli aýrýlardyń barlyǵy derlik artyq salmaqtan eken.
Odan keıin berilmeımin, kúresemin dep sheshtim. Dıeta ustadym. Tańerteń qaraqumyq jep, etten bas tartyp, túste aıran iship, keshki 6-dan keıin tamaqty múlde tatyp almaı júrdim. Basqa da dıetanyń túrlerin kórdim. Biraq nátıje bolmady. Áıteýir, dıetologtarmen keńesip, durys tamaqtanýdyń jolyn bilgennen keıin ǵana artyq salmaqtan aryla bastadym. Bir jyldyń ishinde 30 keli salmaq tastadym. Osyndaǵy 20 keliden 3 aıda aryldym. Shyn nıet pen eren eńbek bolsa bári múmkin ekenine kózim jetti!
Adamdardyń kóbi artyq salmaqtan qutylǵysy kelgenmen, qınalǵysy kelmeıdi. Psıhologtarǵa, massajǵa baryp jatady. Biraq negizinen salmaq tastaýdyń 80 paıyzy – tamaqtanýǵa baılanysty. Al qalǵan 20 paıyzy – sporttan. Eń áýeli tańǵy astan bastaımyz. Tańerteń mindetti túrde tamaqtaný qajet.
Kún saıyn 18.00-ge deıin 2 lıtrden astam sý ishýimiz kerek. Adam denesiniń 70-75 paıyzy sýdan turady. Bir táýliktegi qımyl-qozǵalystan, sóılegennen aǵzadaǵy 1,7 lıtr sý joǵalady. Onyń ornyn tolyqtyryp otyrýǵa tıispiz. Taǵy bir mańyzdy jaıt – uıqy. 23.00 men 01.00 aralyǵy – sulýlyq uıqysy dep atalady. Sol aralyqta uıqyǵa bas qoıyńyz. Kúnine 7 saǵattan kem uıyqtamańyz. Sebebi uıyqtaǵan kezde aǵzamyz tynyǵyp, artyq salmaqpen ózi kúresedi.
Al etti jegen durys. «Az tamaq ishsem salmaqty tez tastaımyn» dep oılaıtyndar bar. Bul jańsaq pikir. Qolymyzdyń eki alaqany kóleminde paıdaly ıngredıentterden jasalǵan salatty, bir alaqan mólsherinde aq etti, ıaǵnı balyqtyń, taýyqtyń etin jeımiz. Garnırdi kerisinshe, óte az jeýimiz kerek. Semizdikti jeńemin degen adamǵa gazdalǵan sýsyndardy, kartopty, kúrishti, táttilerdi, jemisterden banan men júzimdi biraz ýaqyt boıy jemeýge keńes beremin. Bir staqan gazdalǵan sýdyń kolorııasyn aǵzamyzdan shyǵarý úshin 10 myń qadam jasaýymyz kerek eken. Birneshe staqan ishseńiz, qansha zııan keletinin osydan-aq oılaı berińiz.
Ata-anasy balasyna úlgi bola bilýi qajet. Shokolad bere bergenshe túrli jemis-jıdek, kókónis alyńyz. Bala jemeıdi emes, jeıdi. Paıdasy kóp. Sý iship júrýdi úıretińiz. Perzentińizdiń kózinshe sportpen aınalysyńyz. Bárin ózińizden bastasańyz, baýyr eti balańyz da artyq salmaqtan zardap shekpeıdi.
- Dıeta ustaýdy bastaı almaı júrgenderge qandaı keńes aıtasyz?
- Ózińizge naqty maqsat qoıyńyz. Jalqaýlyqty jeńip, sol maqsatqa jetý úshin baryńyzdy salyńyz.
- Ózińiz artyq salmaqtan arylǵannan keıin ómirińiz qalaı ózgerdi?
- Kúrt ózgerdi. Óz-ózine senimsiz, ylǵı tamaqty oılaıtyn, ashýshań adamnan únemi kúlip júretin, ashyq, eń bastysy baqytty janǵa aınaldym. Imıdjimdi ózgertip, aınalaǵa basqalaı qaraıtyn boldym. Ómir degen ǵajap qoı, shirkin! Buryn basqa álemde júrgendeı ekenmin. Ózińdi jeńil, ádemi seziný degen keremet sezim.
Baıaǵyda dúkenge barǵanda sońǵy ólshemderdi suraıtynmyn. Ólshemi ósken saıyn kıimniń baǵasy da qymbatyraq. Satýshylardyń «Sizge keletin ólshem joq» degen sózi júregime ınedeı qadalatyn. Al qazir dúkenge qýana-qýana baramyn. «Osyny kıip kórińizshi. Myna kıim sizge jarasatyn sekildi» dep satýshylar qaýmalaǵanda qaısysyn kıerimdi de bilmeı qalamyn.
Sol úshin artyq salmaǵy bar áıelderdi eshqashan berilmeýge shaqyramyn! Ózińizdi ózgertseńiz, ómirińiz ózgeredi!
- Áńgimeńizge kóp rahmet!
